prošli broj - arhiva - sledeći broj

SADRŽAJ

1. SKVOKOMIKAZE ALIVE - Ivana Armanini
2. ODLUKE ŽIRIJA - Marko Stojanović
3. GRADIMIR I VAN GOG - Aleksandar Manić
4. POSLEDNJI ROMANTIČNI HEROJ XX VEKA - Ilija Bakić
5. PARISKI SPLEEN (59) - Franc
6. JUŽNJAČKA UTEHA No 118. - Marko Stojanović
7. KVINTALOVA TJEDNA KARTICA (178) - Darko Macan
8. MOJ POGLED (65) - zmcomics
9. ŠTAMPA - štampa
10. POZIVI NA SARADNJU - mail
    
11. LINKOVI - Strip Vesti
12. DATUMI - Strip Vesti

1.

SKVOKOMIKAZE ALIVE

Ivana Armanini

www.jedinstvo.hr/komikaze

skvokomikaze alive

mjesto:dvorac, Veliki Tabor
(u sklopu Festivala kratkog filma)
vrijeme:14.-18.7.

radionice su otvorene od 10 do 14h,

a vode ih:
maja (www.m-a-j-a.com),
dunja (www.igluigi.cjb.net) i
ivana (www.jedinstvo.hr/komikaze)

*kontakt za radionicu: 098488409

+strip-citaonica, info-stand, izlozba, sajt-projekcije i,

naravno: filmovi, filmovi, filmovi

(vidi program na: www.urk.hr/tabor/film/obscure.htm 
www.urk.hr/tabor/film/fart.htm !!!)

program realiziran kroz platformuCLUBTURE

org:KOMIKAZE, GOKUL, URK, ZONA-Kumrovac

donator:IOD-HR

sadržaj

2.

ODLUKE ŽIRIJA

Marko Stojanović

Žiri, u sastavu Milivoje Novković (akademski slikar), Dragan Bosnić (crtac stripova i ilustrator) i kao predsednik žirija Rastko Ćirić (grafičar i ilustrator) dodelio je sledeće nagrade:

Memorijalnu plaketu Nikole Mitrovića Kokana u kategoriji stripa dobio je Darko Pajčin iz Beograda.

Diplomu za istu kategoriju je dobio Jovan Ukropina iz Beograda.

Memorijala plaketa Nikole Mitrovića Kokana za ilustraciju ove godine se ne dodeljuje zbog nedostatka ilustracije koja bi je zaslužila svojim kvalitetom.

Diplomu za istu kategoriju je dobio Nebojša Pejić iz Novog Sada.

Memorijalna plaketa Nikole Mitrovića Kokana za scenario ove godine se ne dodeljuje zbog nedostatka scenarija koji bi je zaslužio svojim kvalitetom.

Diplomu za istu kategoriju dobio je Milisav Banković iz Leskovca.

Diplomu za najboljeg debitanta je dobio Jovan Kulić iz Leskovca.

Diplomu za licencni strip dobili su Miloš Slavković i Saša Arsenić iz Beograda.

Pohvale za strip table dobili su Vladan Nikolić iz Zrenjanina, Maja Veselinović iz Beograda i Đorđe Milojević iz Novoga Sada.

Plaketu za doprinos Srpskom stripu dodelio je organizator (Leskovačka Škola Stripa Nikola Mitrović Kokan ispred Leskovačkog Kulturnog Centra), nezavisno od žirija, i nju je dobio Rastko Ćirić.

sadržaj

3.

GRADIMIR I VAN GOG

Aleksandar Manić

Van Gog ima samo jedan cilj u zzivotu - da postane slikar. Uprkos potpunom nedostatku bilo kakvog talenta, on odlazi u Provansu da pronadje svetlost, nadahnuche, a mozzda i talenat. Sasvim sluccajno, on u Arlu pronalazi maccka Vinsenta, genijalnog slikara, koji neverovatnom lakochom stvara "Suncokrete", "Kiparis", "Zvezdanu noch" "Basstu doktora Gassea"… Medjutim, Vinsent ima strassno pogan karakter - lopov, prevarant, lazzov i neobuzdani ssvaler. Jadni Holandjanin trpi sve, jer se reputacija maccka Vinsenta dodaje na prezime Van Goga, te su svi ubedjeni da je on slikar, a ne njegov maccak.

Strip "Vinsent i Van Gog" (Delkur) Gradimira Smudje pojavio se u francuskim knjizzarama u martu i odmah je podelio publiku, na one koji su odussevljeni duhovitim pristupom i "slikarskom" obradom, i one druge za koje album ima samo estetsku svrhu. Ipak, "Van Gog" se nalazi na podjednakoj udaljenosti od oba tabora. U potpunosti uradjen akvarelom na papiru, Smudjin prvi strip poseduje osobeni grafizam, pre svega u paleti odabranoj sa Van Gogovih platna i slikarskim referencama s kraja 19. veka. Naviknut na profesionalni rad kopiste, on se obilato sluzzi svojim iskustvom. Drugi Smudjina odrednica su ilustracije i karikature, zanat od koga je dugo zziveo. Rafiniranost svakog prizor-polja svedocci o izvrsnoj Smudjinoj tehnici i zanimljivom osechaju za ironiju. Medjutim, naccin na koji napreduje pripovest o slikaru i njegovom maccoru poseduje visse slabosti. Polja zzita, mlinovi, suncokreti, pariska arhitektura i oniriccka putovanja izvanredna su zasebno, ali su visse uradjeni kao niz ilustracija, nego kao figurativna naracija svojstvena stripu. Istovremeno, scenario je nedovoljno razradjen, a ponekad i nerazumljiv.

Naredni Smudjin projekat "Bordel muza", trilogija o zzivotu Tuluz-Lotreka i njegovih prijatelja slikara, dogadja che se u starom Parizu. Predvidjena tehnika je akvarel na platnu, i jedino ssto mozzemo da se nadamo jeste da che Gradimir izachi iz akademizma i manirizma, i u strip uneti visse liccnog, a posebno visse stripovskog.


antrfile
STIL MACCJE KANDZZE
Gradimir Smudja, slikar sa diplomom beogradske Akademije, oduvek je bio occaran velikim Holandjaninom: "Niko ne zna zassto je Van Gog bio toliko genijalan, ali istovremeno, toliko nesrechan. Ssta se krije iza te tajne? Pozzeleo sam da dam liccno vidjenje njegovih strasti i ludila kroz personifikaciju maccke. Van Gog je jednostavan i dobar, a maccak Vinsent je neverovatan, lud, genijalan. Van Gogov stil je osobit, agresivan, divlji, tako da maccije kandzze najbolje odgovaraju njegovom potezu. Dugo sam se vezzbao da bih mogao da radim u stilu Van Goga. Takodje, proveo sam dugo vremena u postavljanju scene, kompoziciji, izboru boja i ubacivanju mog sopstvenog senzibiliteta."

sadržaj

4.

POSLEDNJI ROMANTIČNI HEROJ XX VEKA

Ilija Bakić

STRIP

POSLEDNJI ROMANTIČNI HEROJ XX VEKA

Korto Malteze na filmu

Počasno mesto među strip ikonama druge polovine prošlog veka svakako pripada Korto Maltezeu, koji je davne 1967.g., epizodom "Balada o slanom moru", ušao u svet i istoriju 9. umetnosti razapet na splavu bačenom u talase egzotičnih, toplih mora kod Solomonovih ostrva dana 31.10.1913.g. Tako je poslednji romantični heroj XX veka uveo čitaoce u neodoljivi vrtlog opsesivnih potraga za tajanstvenim znanjima i učenjima, blagom, za čas strasnim čas melanholičnim doživljajem sveta, za velikom-jedinom ljubavlju. Putešestvija i krstarenja vode naočitog Korta, rođenog 1887.g. na Malti, od oca britanskog mornara i majke Ciganke, dalekim morima Južne Amerike, u azijske ratove, u Afriku, u džungle Južne Amerike, Irsku, rovove I svetskog rata, u Veneciju, sve do Hong Konga, Šangaja, tromeđe Mandžurije, Mongolije i Sibira, pa opet u Veneciju, na Rodos, u Buenos Aires, u Švajcarsku, na mora, sve do građanskim ratom-revolucijom zahvaćene Španije 1936.g. gde mu se gubi traga jer u ovom ratu ne propada samo ideja internacionalizma već i čitav koncept sveta koji podrazumeva ideale i posvećenost. Godine koje slede promovišu svet bez tajni, sveden na goli finansijski interes prodaje-profita a u njima nema mesta za sanjara i romantika, makar skrivenog i ispod maske 'tvrdog momka'.

Kortovi putevi ukrštali su se sa mnoštvom običnih i bezimenih ljudi bačenih u velike društvene potrese i meteže, kao i sa poznatim ličnostima kakve su Konrad i London, Buč Kasidi i Sandens Kid, Džon Rid, Pančo Vilja, Hemigvej, Staljin, Enver-Hodža, Herman Hese. Njegov stalni pratlac -ponekad ortak, ponekad takmac- misteriozni je Raspućin, mračna pojava duge kose i drade, suludih očiju, uvek spremna da potegne oružje ali i ošamari zajedljivim komentarom, da podmetne nogu ili pruži ruku spasenja (Korta iz mora u "Baladi..." vadi upravo ovaj Rus slomljenog nosa).

I Kortov otac po peru, Hugo Prat (1927-1995) imao je jednako buran i čudnovat život, koji ga je nosio od rodnog Riminija do Venecije, u Etiopiju, ponovo u (okupiranu) Veneciju gde ga hapse SS-ovci a on beži i pristupa savezničkim trupama, u Buenos Aires (više puta mu, trbuhom za strip kruhom, dolazi i napušta ga), u džungle Brazila gde živi sa crncima Baije, u Amazoniju gde živi sa Savantes Indijancima, ponovo u Evropu, u Pariz i, napokon, u selo kraj Lozane, odakle putuje kad kod mu se ukaže prilika. Bio je strip najamnik za male honorare, brojni projekti su mu propali ali je postao i sinonim za vrhunskog strip autora koga uvažavaju i akademski teoretičari i njegovo ime i delo 'unose' u leksikone i enciklopedije. Od 'malih nogu' Prat je okružen literaturom i ezoterijskim naukama (zahvaljujući majci i baki), počinje da crta sa tri godine i, istovremeno, beskrajno je radoznao, željan upoznavanja sveta oko sebe. Žeđ za otkrivanjem nosi ga i goni preko kontinenata, vodi u bezbrojna poznanstva, učenje, čitanje i sakupljanje knjiga iz svih oblasti, iz svih vremena i na svim jezicima (sporazumevao se, kažu oni koji su ga poznavali, na 15-tak jezika a na još toliko je umeo da se 'snađe'; teško je utvrditi da li je to zaista tako ili je u pitanju legenda koja 'prati' Prata). Napisao je i nacrtao mnoštvo samostalnih stripova odnosno serijala od kojih su najpoznatiji "Pustinjske škorpije", "Narednik Kirk", "Ana iz džungle"... Korto je vrhunac Pratovog stvaralaštva u kome su njegova životna i stvaralačka iskustva spojena u fascinantnu sagu zavodljive priče i briljantnog grafizma.

Pratovi stripovi nalazili su na odjek i u drugim umetnostima: 1982.g. postavljena je pozorišna predstava "Korto Malteze", snimljena je muzička numera o Kortu, napisane nekolike knjige. Kratki animirani film "Korto Malteze" snimljen je 1972.g. ali je Prat 15 godina odbijao ideju o dugometražnom (igranom i crtanom) filmu jer nije mogao da dobije garancije da sadržaj neće izneveriti-vulgarizovati njegov strip. Ipak, sedam godina po njegovoj smrti u bioskopima je osvanula animirana verzija njegovog albuma "Korto u Sibiru", na radost obožavalaca usamljenog mornara jer je film uspeo da uhvati magiju stripa.

"Tajno dvorište zvano arkana" originalan je naslov stripa koji će se u knjiškoj-album verziji zvati "Korto u Sibiru"; objavljivan je u nastavcima 1974-1975.g. u italijanskoj reviji "Linus" i prvi je veliki rad -preko 100 tabli- nakon impozantne serije od 21 epizode po 20 stranica u samo tri godine (1970-1972) za reviju "Pif". Priča započinje Kortovim lenčarenjem 34 decembra u Veneciji, gde vreme teče drugačije nego drugde (u ostatku sveta je 1919.g.), što konstatuje u razgovorom sa Zlatoustom a onda se, na sledećoj tabli, nađe u Hong Kongu, gde proučava Ji đing, knjigu promena i prima blagoslov trijada, tajnog kineskog društva nalik na mafiju. Probijajući se kroz gužvu Korto čuje kako dečaci izvikuju naslove dnevnih novina "Završen rat u Evropi. Nastavlja se u Sibiru". Dok se odmara na klupi Korto otkriva da sedi kraj starog (ne)prijatelja Raspućina koji objašnjava da je ovo pravo vreme za poslove (dok su boljševici na granici Mongolije, Japanci u Mandžuriji, saveznici u Sibiru, toliko je prilika da se čovek obogati trgujući oružjem i prevozeći najamnike); mornar konstatuje da je to "lešinarski posao". Kasnije na Korta biva napadnut ali i spasen od "Crvenih fenjera" tajnog društva kineskih devojaka koje ga angažuju da otme zlato koje admiral Kolčak, u ime kontrarevolucinarne vlade prevozi vozom, u blizini mongolske granice a za koje se zanimaju kineski gospodari rata, mandžurijski razbojnici, saveznici i tajna društva. Prisutni Raspućin takođe je zainteresovan i to, kako tvrdi, s pravom jer je Rus. Posao je sklopljen posebno kada Korto čuje da je u gradu i njegova neprežaljena ljubav Šangaj Lil.

Korto odlazi u Šangaj, saznaje priču o oklopnom vozu koji krstari Sibirom i prelepoj kneginji Simeonovoj u njemu, da bi se ubrzo i upoznao sa njom a zatim sa zapovednikom 'divlje divizije' Semjonovim. Oni napadaju voz sa zlatom, otimaju ga, ali i gube jer, izgleda, svako na vozu radi za nekog drugog. Zlato završava na dnu jezera Tromeđe a Korto i Raspućin i Šangaj Lil padaju u ruke Romana fon Ungern-Šternberga, barona koji zapoveda šarolikom vojskom i ne odgovara nikome do sebi i svom ludilu koje ga tera da se poigrava s haosom i uživa u njemu. Baronov poklič je "Napred... U naše ludilo i našu slavu!" U finalu priče, Korto i Raspućin izbegavaju propast voza sa trupama generala Čanga i Crnog zmaja; slede faktografski izveštaji o sudbini junaka i oproštaj Korta i Šangaj Lil, okruženih leptirima. Svako odlazi za svojom sudbinom u nove avanture.

Prat je, kako je to činio i pre i posle ove epizode, vešto izmešao istorijske fakte a između njih udenuo svog heroja. Uvodni tekst u albumu otkriva neverovatno mnoštvo podataka kojima je baratao: od pravaca kretanja trupa, njihovih navika, oblačenja i naoružanja sve do čudnovato oslikanog ludog barona Ungern-Šternberga. Fakti i fikcija stopiljeni u neraskidivu celinu iscrtani su impresivnim minimalističkim crtežom besprekornog umetnika majstorskog poteza. Kortova avantura u Sibiru potvrda je Pratove vrhunske umetnosti sposobne da opčini, zadivi i oduševi.


Objavljeno: Dnevnik, Novi Sad, 2003.

sadržaj

5.

PARISKI SPLEEN (59)

Franc
noanoabv@free.fr

Kalvin, Hobz & Franc medju urodjenicima

2.

Na grafickom polju, Votersonova tabla uglavnom podražava novinski strip, mada, u nedeljnim izdanjima, ili kada je u prilici da koristi širi prostor od jednog kaiša, Voterson ocevidno premaša tradicionalnu graficku konvenciju i osmišlja vlastita izržajna sredstva. Iako nije cist formalni istraživac, poput Vindzora Mekeja, Voterson se ne zadovoljava pukim preuzimanjem zadatih izražajnih sredstava: on otvara prostor table za višeznacna citanja; tako ce, recimo, krug, umetnut izmedu nekoliko jednakih kvadrata, imati za cilj da istakne izrazit psihološki momenat u evoluciji likova, jedan od krešenda stripa; isto tako, oslobadanje likova od datih granica kvadrata, usredsreduje pogled citalaštva na samu psihološku ravan likova.

Svestan da upotrebom samog kaiša ne može izraziti sav svoj mizanscenski potencijal, Voterson pribegava (najcešce na polju dvaju isprepletenih kiševa), složenijim grafickim oblicima. Rec o mikro-storijama koje su plod Kalvinove mašte u trenucima kada se ili suocava sa zahtevima bližnjih, ili prepušta pukoj fantaziji pustolovina. Tada Voterson daje oduška potrebi stvaranja ”tabli-slika“, složenijih grada u kojima vazdan treperi nikad sasvim razrešena tenzija izmedu naracije i slike. Tabla se namece pogledu u celosti pre nego je razotkrivamo kaiš po kaiš, kvadrat po kvadrat. Preimucstvu jasnog, linearnog citanja, ovde je predpostavljen estetski doživljaj celine, sa celokupnim svojim planovima i ramifikacijama, kao majstorski vez koji sugeriše višeslojna citanja naracije.

U predominaciji naracije, tako, preovladuju konvencionalna i retoricna upotreba table. U retkim, kompleksnijim, višeslojnim tablama, u kojima preovladuje tabla (kao narativno-graficka celina), preovladuje i njena ukrasna i proizvodna upotreba. Voterson je, i ovde, ubrzo izrazio celokupni svoj svet: gmazovi, vasionski brodovi, gradski prostori (prostori uopšte, pogodni za dijagonalne kompozicije), participiraju u izgradnji mizanscena koji nisu bez podsecanja na narativne tehnike ranog Frenka Milera u ”Derdevilu“ ili onoga što podrazumevamo pod tehnikama filmske montaže u stripu (mikrokvadrati ili krugovi umetnuti izmedu dvaju vecih ili cak dvaju redova kaiševa). Ovaj tip grafickog prelamanja i organizovanja tabla (otvaranjem više ukrštenih pravaca i mogucnosti citanja na prostoru jedne ”slika-table“) ima za cilj oneobicavanje citalacke percepcije stripa i osvežavanje citaocevog pogleda, kome, u jednolicnosti jednomernih dnevno-nedeljnih kvadrata i kaiševa, preti da – i zadrema. U izvesnom smislu se može reci da je Voterson uneo nemalu graficku novinu u mahom šablonizovanu organizaciju (strukturu) americkog novinskog kaiša.

Dražesti same likovne izvedbe Kalvina nadgraduje se i tehnicko i organizaciono majstorstvo crtaca. Izražajna svedenost, strogost, neo-klasicisticka mera ocituju se u dnevnim kaiševima. Svi likovni elementi ucestvuju u izgradnji prica, dok je ekspresivna moc svakog od pojedinih elemenata izražena u svega nekoliko preciznih crta. Barokna razudenost, višeznacnost, izvesna razgoropadenost stripa se ocituje, pak, u kompleksnim ”tablama-slikama“. Proboj dubinskog nesvesnog se najbolje ostvaruje u njima. U ovoj oscilaciji prostog i kompleksnog, lineranog i multipolarnog, kroz izražavanje jedinstvene emocije ili grafickog tkanja oniricne price, ostvaruje se graficko dvojstvo crtacevog univerzuma. Ovaj dvojni ritam stvaranja odgovara menama lirskog i narativnog, moralistickog i onirickog, koji stoje u srcu sveta Bila Votersona. To graficko-pripovedno dvojstvo, to je ritam disanja Votersonovog stvaralaštva.

sadržaj

6.

JUŽNJAČKA UTEHA No118.

Marko Stojanović
misto83@ptt.yu

AROGANCIJA

Tihi: Seko, ako dodje do guzve,
bezi u kukuruz.
POVRATAK OTPISANIH

Ako postoji nesto sto u zivotu ne mogu da smislim, to je arogancija. Arogancija kod mene izaziva bes, a to osecanje ne volim kod sebe...

I nije vazno sta je doticni postigao, i nije vazno je li najveci, najbolji, najcenjeniji, vazno je kakav je u dusi, kako se postavlja prema drugima, kako nastupa.

A ljudi koji nastupaju s visine sasvim cesto (ne uvek!) sitni su u dusi, mali tamo gde treba da budu veliki. Neke izjedaju kompleksi koju odavno vuku za sobom kao dragi teret od kojeg nikada nemaju nameru da se rastanu, druge jednostavno boli dupe za sve osim za sebe. Prvi su arogantni iz preke potrebe, drugi iz hobija. Mogu da razumem prve, mogu da pokusam da shvatim druge. Ono sto ne mogu je da im takvo ponasanje tolerisem.

Zasto?

Zato sto sude o drugima po svojim arsinima. Misle da ako su njihova dela takva kakva jesu, treba da budu i sva ostala. Misle da su principi kojima se rukovode u stvaranju samim tim sto su istiniti za njih istiniti i za sve druge. Misle, u svojoj aroganciji, da su u pravu i mahnito samaraju svojim principima i verovanjima unaokolo, uz onu staru deciju "Kog udarim, tog ne zalim!".

Zato sto sam sreo ljude koji su majstori svog posla, a pri tom nisu arogantni. Zato sto su ti ljudi jako dugo segrtovali da do tog stupnja dosli, i sva ih ta muka nije iskvarila, nije ucinila gorkim, nadobudnim... Zato sto sam sreo ljude koji iako su veliki ne misle da su veci od drugih, ne nalaze za shodno niti misle da ih to cini pozvanim da prosudjuju i presudjuju drugima.

Zato: Cast svakome, aroganciju nikome.

Ne oprastam.


P.S. Izasao je novi Strip Pressing, fantasticna cetvorka! Kao i obicno, spreman sam da se igram Deda Mraza i podelim tri broja trojicicitalaca koji su spremni da se igraju samnom i odgovore na nagradno pitanje, koje glasi: "Koji je od dva kourednika Strip Pressinga u vojsci?" Potrebno je takodje ponuditi kakav takav dokaz za svoje tvrdnje...

sadržaj

7.

KVINTALOVA TJEDNA KARTICA (178)

Darko Macan
darko.macan@zg.tel.hr

"'AJDE TI!"

Poznato je, ili nije, da o izdavačkoj praksi Ive Miličevića mislim sve najgore. Od njegovog se skokovitog pristupa formatu, logotipu i uređivačkoj politici ježim, pa zato može biti čudno kad kažem da sam baš od Ive, jednom kad smo razgovarali bez svađanja, čuo rečenicu koja mi ne izlazi iz glave, rečenicu kojom se, kako je rekao, u njegovu kraju odgovara onome tko prigovara učinjenom:

"'Ajde ti!"

Fanzine na stranu, dosad sam službeno radio na tri strip časopisa. Na Plavom zabavniku bio sam urednik za strip, s nešto slobode, ali uglavnom slušajući Radovana koji je bio glavni i Hrvoja Hitreca koji je tada nakratko bio direktor. U Kvadratu mi funkcija "pridruženog urednika" daje ovlast da biram materijale na kojima ću raditi, ali Vjekina je ipak zadnja. Konačno, u pokojnoj sam Strip republici bio formalno glavni, no i dalje pod novinom samom, izdavačku kuću da i ne spominjem. Nijednom, dakle, nisam bio baš na vjetrometini, nijednom baš slobodan.

S Q-om je drukčije. Pare su moje pa je i časopis moj. Uh, ta mi se rečenica toliko sviđa da ću je ponoviti još jednom: pare su moje pa je i časopis moj! Nema mi tko više govoriti što bi trebalo ili što je komercijalno. Fućka mi se za tuđe trebanje, a komercijala je kod nas i tako šala. Radim časopis i radit ću ga - dok izdržim i dok me bude zabavljao - onako kako mislim da treba. Bez Maurovića (ako ne nacrta ništa novo) i bez Jeremiaha. Bez ijednog stripa za kojeg je itko čuo, ako treba, punog stripova za koje vjerujem da su dobri i da ih treba vidjeti. Možda je to kurs koji vodi potonuću, ali je barem moj kurs i postoje puno gore stvari nego što je potopiti se na vlastitom putu. Potopiti se na tuđem, recimo. Ili stajati na obali i gledati more koje doziva.

Primjedbi će, dakako, biti. Na onim dobronamjernim se unaprijed zahvaljujem. Onima upornim se unaprijed osmjehujem. Za one dosadne, pak, one što sve znaju bolje i ništa im nije pravo, za njih imam spreman odgovor kojeg sam, na vlastito iznenađenje, naučio od Ive:

"'Ajde ti!"


***

PPP: I, kad će Q?
O: A to te, k'o fol, zbilja zanima?
PPP: 'Ajd' ne seri, lijepo te pitam!
O: Trebao bi danas biti na kioscima, nadam se da jest. Ako nije, onda sutra, ponedjeljak ... Distribucija mi je nova stvar pa ni sam ne znam, ali tu je, na putu je ...

LEKTIRA:
Čitam Cerebusa (četiri knjige pročitane) i grozan je koliko i inventivan. Dave Sim je genij svoje vrste, ali Cerebus kao jedinstveno djelo ne drži vodu, više je dnevnik Simovih usamljeničkih razmišljanja, da ne kažem psihoze. Fascinantno, ali ne baš dobro. Scott McCloudov Zot!, pak, malo je dječiji i malo pedagoški nastrojen (vide se naznake Understanding Comics), ali sve u svemu suvisliji strip - ne morate se ubiti da ga nađete, ali pročitajte ga, padne li vam ruku.

GO SURF:
Evo i par linkova s Q najavama:
free-zg.htnet.hr/melina/Darko/Q/QBob.gif
free-zg.htnet.hr/melina/Darko/Q/QKordey.gif
free-zg.htnet.hr/melina/Darko/Q/QMuller.jpg
free-zg.htnet.hr/melina/Darko/Q/QMillidge.jpg
te najbitnija, da ga prepoznate kad se pojavi:
free-zg.htnet.hr/melina/Darko/Q/QNaslovna.jpg

sadržaj

8.

MOJ POGLED (65)

zmcomics
zmcomics@neobee.net

CD...

Nisam neki lik koji voli da pravi neke promocije tipa 100, 200-ti broj SVesti, ili recimo pet godina izlaženja. Do sada sam praktikovao da svake godine uvedem neku novinu, malo promenim formu ili dizajn. Od nedavno je sajt redizajniran i ostaje mi jos par poslova koje treba doterati, računam da ću to uraditi bez problema do 250-og broja.

Dobićete sređen sajt povodom tog, dvostrukog, jubileja?

Ne. Neće biti samo to. Spremam polako jedan CD, na kom će biti narezani svi brojevi, gde će biti ceo sajt, gde će biti svi brojevi upakovani i u izvornom formatu.

Zašto ovo nisam ostavio da vam, kao i obično, bude malo iznenađenje?

Pa, zato što mi treba vaša mala pomoć. Koliko god Strip vesti bile obimne i koliko god bilo brojeva to je ipak za disk jedna štedljiva forma. Što znači da će SVesti potrošiti tek nekih 50-tak megabajta. Ostaje još nekih 650 slobodnih za druge materijale. Spremam se da tu ubacim i sve brojeve Borderline-a, njih dvadeset. Francuski Critix. Zatim imam par tonskih intervjua skinutih sa tcj-a, u mp3 formatu, Frenk Miler i Bern Hogart (imate li i vi još neki?). Neka 20 MB ukrade i beplatni softver koji vam treba za slušanje i gledanje materijala na disku. Tako da ostaje nešto preko 350 MB slobodnog prostora.

Treba mi vaša pomoć da to popunim.

Ne želim da tu natrpavam scanove nekih popularnih stripova skinutih sa net-a i štatijaznam šta. Hoću da tu budu stvari koje će biti važne čitaocima SVesti. Da budu možda i vaši kompletni web sajtovi, vaše prezentacije, vaši stripovi... Vaše kolumne u izvornom formatu, neki vaši neobjavljeni tekstovi, knjige koje se više ne mogu nači u knjižarama, maturski i diplomski radovi, možda poneki strip font, programčić, vaše arhive i slično. Sve što želite da poklonite, da podelite sa, drugima. Imam i popriličan broj tabli sa DH konkursa, mada sam na polovini stao da ih skidam, pa bi pomoć oko kompletiranja tog materijala takođe dobrodošla jer ima tu svakojakih stvari, nešto loših ali i vrlo zanimljivih pa možda vredi da se nađe na disku. Ako ne bude boljih materijala...:)

Na kraju još jedan detalj. Ovaj CD će biti besplatan, narezan u 10-20 primeraka i biće podeljen ljudima koji imaju dovoljno kontakata da ga mogu pozajmljivati za kopiranje, biće ostavljen na par lokacija, knjižara i striparnica, gde ćete ga iznajmljivati da ga možete narezati. Znači, neće biti komercijalnog karaktera, već pravi poklon, do kog ćete ipak morati nekako da dođete jer baš ne mogu toliko CD-a da režem. Osim ako se ne javi neki sponzor da to finansira,,,

sadržaj

9.

ŠTAMPA

štampa

Damir Smith, Dušan Banjanin i Zoran Đukanović su obezbedili priloge za ovu rubriku...

Art Špigelman: ''Maus II''

Edicija Reč, 2003, 138 str., 24cm


Maus je priča o Vladeku Špigelmanu - poljskom Jevreju, jednom od malobrojnih koji su preživeli Holokaust. Istovremeno, Maus je priča i o njegovom sinu, američkom strip-crtaču Arturu koji, beležeći očevu dramatičnu istoriju, raspliće klupko dugogodišnjih sukoba sa ocem i protivrečnih emocija koje ga za njega vežu.

Opisujući Vladekov životni put od uspešne trgovine tekstilom u poljskoj provinciji preko užasa nemačke okupacije, poniženja u getu do logoraškog pakla u Aušvicu, Špigelman nam približava ono razdoblje evropske istorije sa čijim se posledicama i danas suočavamo. Vladekova priča je pre svega duboko lična drama koju nemilosrdno osvetljava njegov sin zahtevajući od čitaoca onaj stepen emotivnog i intelektualnog angažmana koji prevazilazi granice žanra.

Špigelman ne daje odgovore i ne nudi zaključke. Veran svom velikom crtačkom talentu, on radi ono što najbolje zna - pažljivo i s dubokim poštovanjem za činjenice beleži svaku očevu reč, crtajući kadar po kadar zastrašujuću priču o ljudskoj izdržljivosti, zlu i humanosti.

Špigelmanov narativni, crtački postupak je jednostavan. Razni evropski narodi predstavljeni su u skladu sa brutalnom zoološkom metaforikom zvanične nacističke propagande: Jevreji su glodari, miševi; Poljaci - svinje; Amerikanci - psi; Francuzi - žabe; a vojnici Vermahta, glavni predatori u ovom rasističkom lancu isharne -besne mačke.

Da li je prikladno u stripu opisivati užase Holokausta? Da li je medij nastao u daleko drugačijim okolnostima izlazeći u susret sasvim različitim potrebama u stanju da predstavi stvarnost od čijih su se strahota zagrcnuli i mnogo "ozbiljniji" mediji?

Maus je preveden na gotovo sve evropkse jezike.

Maus je knjiga koju je nemoguće ostaviti pre nego što je dočitate do kraja. Kada dva miša razgovaraju o ljubavi - to je dirljivo. Kada pate plačeš. Dok čitamo ovu priču koja opisuje i stradanja i smešne događaje i svakodnevne životne situacije jedne istočnoevropske porodice, njen jezik nas sve više obuzima a ritam pripovedanja hipnotiše do te mere da kada završimo s čitanjem odlažemo knjigu nesrećni što napuštamo njen magični svet. I onda isčekujemo nastavak koji će nas vratiti u taj svet. Umberto Eko

Art Špigelman je jedan od osnivača i izdavača magazina avangardnog stripa i grafike RAW. Njegove radove, pored ostalih objavljivali su New York Times, Playboy, Village Voice. Izlagao je po muzejima i galerijama širom sveta. Za Mausa je 1992. godine dobio Pulicerovu nagradu. Za isto delo dobio je i Gugenhajmovu nagradu. Knjiga je takođe bila nominovana i za nagradu američkog Udruženja književnih kritičara. Art Špigelman živi zajedno sa ženom Fransoaz Muli i decom Dašajelom i Nađom.

Edicija Reč, 2003, 138 str., 24cm
CENA: 565.00 din - 8.00 €


Objavljeno na http://shopping.b92.net

"Marvel" odustao od super-Lejdi Di

Američki strip izdavač "Marvel" odlučio je da odustane od ideje da pokojnu britansku princezu Dajanu iskoristi za svoj budući projekat o superherojima koji stiže na jesen. Lejdi Di se tako neće pojaviti u mesečniku "X-Statix" kao deo grupe mutanta-superheroja čije će se avanture pratiti kroz pet delova nazvanih "Di Another Day". Lejdi Dajana je trebala da bude lik u jednom satiričnom pogledu na slavne i pop kulturu, kao što su pre nedelju dana najavljivali ljudi iz "Marvela".

V. T.

Objavljeno: DANAS, 17.07.2003. godine

OBRADA BEZ DUŠE

KORTO MALTEZE/Corto Maltese: La Cour Secrete Des Arcanes; Francuska, 2002; scenaristi: Natalija Borodin, Paskal Moreli i Tijeri Tomas prema strip albumu "Korto Malteze u Sibiru" Huga Prata; reditelj: Paskal Moreli; glasovi: Rišar Beri, Patrik Bušitej, Barbara Šulc, Mari Tretinjan i drugi; distribucija: Metro film

Bioskopske ekranizacije evropskih stripova nikada nisu, a verovatno nikada i neće dosegnuti produkcionu učestalost i komercijalnu uspešnost svojih prekookeanskih konkurenata. Ništa neobično, jer ova činjenica samo na još jedan način potvrđuje i cementira suštinsku razliku u autorskoj genezi i tržišnoj eksploataciji grafičkih novela u Americi i Evropi, čvrsto se naslanjajući na okolnost da je "tamo" strip oduvek pripadao popularnoj i konzumentskoj, dok je "ovde" najčešće bio deo elitne kulture. Otud su - bez obzira da li se radi o igranim ili animiranim adaptacijama starih, dobrih sličica i oblačića, pa i uprkos diktatu dominantnih tendencija i trendova - dotične ekranizacije na Starom kontinentu bile i ostale ekskluzivne umetničke opsesije, hirovi i eksperimenti, apriorno lišeni ambicije za ozbiljnim pokoravanjem svetske kinematografske pijace ili formiranjem nekakvog dugovekog i uticajnog proizvodnog talasa koji bi izmenio postojeće stanje stvari.

Ove bitne, uvodne i očigledno nepromenljive napomene su i osnovni elementi na osnovu kojih valja posmatrati, analizirati i razumeti prvi i predugo iščekivani film na osnovu fascinantnih avantura Korta Maltezea, jedinstvenog serijalnog heroja rođenog u mašti genijalnog italijanskog strip autora Huga Prata. Naime, iako se ideja o transferu ove filozofski neuhvatljive, postmoderne legende na veliko platno krčkala godinama (i decenijama?) i po svemu bila bliža konačnoj realizaciji u igranom formatu ("Balada o slanom moru"), pred znatiželjnu publiku je najzad i bez mnogo pompe stigla ova, dostojanstvena i prilično verna animirana adaptacija, zasnovana na jednom od svakako najčuvenijih albuma iz čitavog serijala - "Korto u Sibiru".

Jasno, prvo pitanje koje se nameće u vezi sa ovakvim oživljavanjem Pratovog junaka je ono o načinu, sredstvima i uspešnosti sa kojom su reditelj Moreli i svi njegovi saradnici preneli mitski svet u kojem živi ovaj mornar-lutalica u novi medij. Kombinujući klasičnu i (manje) kompjutersku animaciju oni su, najpre, na vizelenom planu ispoljili visoko poštovanje prema slavnom originalu, pažljivo sledeći Pratova rešenja u likovnoj postavci karaktera, kompoziciji kadrova, poigravanju svetlošću i senkama, pa i u specifičnom, asocijativnom pristupu montaži. S druge strane, ono čega nije bilo u uzoru, uspeli su da nadoknade i nadgrade prilično prihvatljivim rešenjima: nasleđeni crno-beli univerzum je obojen arhaičnom gamom koju bi - verovatno - odobrio i sam Prat, a statična poetičnost zatečena u stripu je povremeno narušavana nužnim akcionim scenama kojima ipak ne nedostaje poetičnost i stilska izazovnost.

Takvu, formalnu disciplinovanost i dovitljivost podržava i ona sadržinska, pa se Morelijev "Korto Malteze" uglavnom dobro nosi i sa iskušenjima Pratovog kompleksnog narativnog sklopa, a i sa potrebom da u njega, zbog razumljivosti, ugradi i deliće iz biografija glavnih protagonista. Ali, kada se sve to sklopi u jedno prijatno bioskopsko iskustvo, i kada već pristanete na snoliku logiku ove uzbudljive avanture u kojoj pri kraju Oktobarske revolucije grupe apatrida love golemo carsko blago u nekom sibirskom vozu, ovaj film sam pred sebe i pred gledalište donosi poslednju i - po svoj prilici - nepremostivu dilemu. Jer, uz sav respekt prema dosegnutom, Morelijevo ostvarenje teško može da doprinese suštinskom uvećanju ionako snažnog mita o Kortu Maltezeu, a biće i da ono nije kadro da u pomenuti kult inicira ma koga konzumentski nevinog ili novog.

Funkcionalan, no ne i inspirativan ili atraktivan, Morelijev film - u stvari - plaća danak svemu već izrečenom. Sazdan na ukalkulisanom manjku komercijalnih ciljeva i na razumljivo prekomernom respektu prema izvornom predlošku, on deluje kao unapred prežaljena i ne baš jeftina posveta Pratu i njegovom besmrtnom heroju, ili - muzičarski rečeno - kao obrada neprevaziđenog hita u kojoj su sve note, izvedba i aranžman skoro iste kao i u originalu, samo što joj tako fatalno nedostaju duša, dubina i istinska personalnost. Prata i njegovog Korta mnogi potpuno opravdano doživljavaju kao vrhunske ikone nepatvorene slobode i prava je šteta da Moreli i njegov kreativni tim nisu izveli ovaj projekat bespogovorno verujući u tu premisu.


Objavljeno: DANAS, 14.07.2003. godine

sadržaj

10.

POZIVI NA SARADNJU

Mail

Dva strip festivala sa konkursima!!!


Jedan nam je prosledila Ivana Armanini...


From: renatn@algo.mur.at
Subject: comicfestival!

dear comicartists!

within the framework of the first comicfestival graz (aut) the comic-webjam has started allready.

what's the webjam?

we invite comicartists all over the world to take part in a collaborative, growing, branched out story on the web!

take a look at the first steps:
http://algo.mur.at/~tonto/comics/jam/index.php

and visit the festivalpage for more info:
http://algo.mur.at/~tonto/comics/cf_01a.htm

hope to see your artwork soon!

greetings

renate oblak - tonto

Tonto Leitnergasse 7a A-8010 Graz
fax.:++43-316-821451-0
email: tonto@tonto.at

Drugi je došao sam...:)


the International Festival of Comics
24-26 October 2003, Lodz - Poland

We are honoured to invite you to the 14th Comics Festival which will be held in Lodz in October 2003.

The festival, first organized in 1991, is one of the best - known cultural evens in Poland and Eastern Europe. Every year thousands of people interested in this kind of art come to Lodz to meet the best artists and talk on topics of their interests. Owing to the International Festival of Comics Lodz has become “the Polish capital of comics”. The festival lasts three days. At that time you can visit numerous exhibitions (open to the public till November 2003), attend interesting meetings called “comics sessions” and lectures. This year you will be able to meet J. Szylak and W. Birek and watch films made on basis of some famous comics. During the festival the jury will announce the results of the competition for the best comics. Every year over a hundred artists from Poland and abroad enter the competition.

One should mention here many famous artists you can meet at the festival. One of them is G. Rosinski living in Switzerland. In the past we were honoured to invite such artists as B. Polch, H. Chmielewski, J. Christa, T. Baranowski, Sz. Pawel and many others. Every year you can see works of the artists who have gained much popularity in Poland and abroad. During the festival you can also meet many very young artists whore works are becoming more and more popular. The Comics Festival is a great opportunity to talk about this kind of art. While visiting the exhibitions you will be able to learn much about the history and theory of comics.

The organizers haven’t forgotten about comics collectors. There will be plenty of opportunity for buying some older and the latest comics. We are honoured that nearly all Polish publishers want to present their comics during the festival.

Since 1998 the third day of the festival has been devoted to Manga – Japanese comics. It creates a great opportunity to present the Japanese culture and tradition to the public. The festival is very popular with artists, publishers and mass media. Every year a large number of journalists observe the festival. That is why. You can find numerous reports on KOMIKS 2003 in the Internet, newspapers and on the radio and TV. People organizing the cultural event deeply believe that the main aim of the festival is to promote young talented artists by showing their works to the public and publishers.

organizer the International Festival of Comics:
Lodzki Dom Kultury, Traugutta 18, 90-113 Lodz
phone: (42) 6339800 wewn. 244 lub 247
e-mail: festiwalkomiksu@poczta.wp.pl
http://komiksforum.republika.pl

* * *

Rules of comics competition

The competition is open to the public. The theme of the comics is free. You can use different techniques such as drawing, painting or photography.

You may submit comics which have never been published before. You can put forward up to three comics. The number of pages must not exceed twelve pages A3 (297x420 mm) or A4 (210x297 mm). All the pages should be signed and numbered. At the back of the pages you ought to write the title of the work, your name, surname and your address. All the comics should be packed in a cardboard folder which is needed to send you back the comics (photocopies will not be sent back).

The comics should be sent to Lodzki Dom Kultury, Traugutta 18, 90-113 Lodz, KOMIKS 2003, by 31 August 2003. To take part in the competition and exhibition your are requested to pay 10 euro into our bank account Lodzki Dom Kultury, Traugutta 18, 90-113 Lodz, PKO BP SA I o/Centrum in Lodz, 91 10203352 125924934, and send the photocopy of the receipt together with the comics.

Your works will be shown at the Exhibition of Comics housed in LDK. All competitors will be allowed free admission to all fringe events. A special jury (Comics Academy) will announce the final results on the 4th of October 2003. Grand Prix and other awards will be handed to the winners during the International Festival of Comics.

Once the festival has been over, the exhibition will be shown in other Polish cities. The Grand Prix winner will be honoured to prepare poster for the festival KOMIKS 2004.

The organizers reserve for themselves the right to publish some of the works in the catalogue of the exhibition, magazines and Internet to promote the artist and the festival itself.

You will be requested to collect your comics in the Festival Office when the festival is over or they will be sent back within three months.

sadržaj

11.

LINKOVI

Strip Vesti

ALEKSANDAR ZOGRAF LINKS # 13

I did a 8 page story which was published in a catalogue of American Effect (A Look At How America Is Seen By Artists Around The World) exhibition that is on display from July 3 to October 12, 2003 at Whitney Museum of American Art in New York. This is the press release for the show:
www.whitney.org/information/press/118.html
Recently Village Voice featured an article titled A Brief History of Protest Art, and there's a segment speaking about Aleksandar Zograf's contribution to the American Effect show too:
http://www.villagevoice.com/issues/0314/pollack.php


I wrote an article on events following the assassination of Serbian Prime Minister Djindjic... The Italian translation is available at:
www.osservatoriobalcani.org/
And it was also posted at:
www.clorofilla.it/articolo.asp?articolo=3061


BANK OF FUN (a portfolio of creative currencies from the Funtastic United Nations) is a name of the project which was presented during the 50th Venice Biennial, on June 12-13-14, 2003. At the different areas of Venice, Enrico Michieletto presented the performance GONDOLLAR, by using banknote designed by various artists from Italy and abroad, including Aleksandar Zograf. Info (in English and Italian), plus reproduction of the fake money designs (click at BANK on the menu bar):
www.aaa-edizioni.it/


Gary Sullivan writes a blog, and he discussed the works by Robert Crumb, Joe Sacco and... Aleksandar Zograf.
garysullivan.blogspot.com/2003_01_05_garysullivan_archive.html


In Lisbon, where I had an exhibition at 5o Salao Lisboa de Ilustraçao e Banda Desenhada em 2003, there was a page of my REGARDS FROM SERBIA series on display, where I speak about watching Space 1999 tv show as a kid... It turned out that Paulo Jorge Vaz Pereira was watching the same show when he was a kid, too, so he posted my page (and a short info) on his web site devoted to this legendary trash sitcom...
www.space1999.net/~espaco1999/zograf/zograf.htm


The new issue of Croatian web site/magazine Komikaze has included some of my works, in Serbian/Croatian.
www.jedinstvo.hr/komikaze/6/zograf/index.htm


French comics anthology L'horreur est humaine has been publishing my works past few years, so they included me on their list of the collaborators...
editionshumeurs.free.fr/cadre%20auteurs%201_eng.htm


I did drawings used as a set design for a play called "SPRING or a Nightmare in Serbia", performed by Ljudmila Stratimirovic's Hat Theatre. A Dutch web site posted an info, and some of the illustrations I did for a promotional material:
www.kolonne.nl/belgrade/future/


An interview with Serbian cartoonist Burek Des Merdes was posted on Italian web site Comix Fumetti, Zograf's new book got a nice mention. It's 100% in Italian.
www.komix.it/article.php?sid=2749


Rock magazine from Belgrade has published my comic based on a song by Luna, an early 80s band from Novi Sad. Now it's available on-line, in Serbian.
http://www.tomtom.co.yu/ukus/metropolis/1.html

sadržaj

12.

DATUMI

Strip Vesti

Datumi od 10. do 16. maja

. . .

Izvori:
HiES, "Calendrier du centenaire", "Istorija Jugoslovenskog stripa" Slavka Draginčića i Zdravka Zupana, i monografija "Maurović" Veljka Krulčića, "Pegaz" Žike Bogdanovića, "Strip Vesti".

sadržaj

Zlatko Milenković

zmcomics@neobee.net
www.zmcomics.co.yu

Zlatko Milenković, Petra Drapšina 16, 21000 Novi Sad