POGOVOR O STRIPU
LEPOTA GRDEGA: Neubranljiva privlačnost Črne luknje
sreda, 27. oktober 2021, ob 18.00
Atrij ZRC, Ljubljana
Sodelujeta: Anja Skapin in Bojan Albahari

Skupaj s Knjigarno Azil vabimo na pogovor o stripovskem romanu Črna luknja, ki je bil nedavno nagrajen kot najboljši tuji oz. prevedeni strip na letošnjem festivalu Tinta. O stripu se bosta pogovarjala Anja Skapin, doktorica literarnih ved in urednica revije Alternator ter Bojan Albahari, stripovski urednik, recenzent in prevajalec.

Govorca bosta po kratki predstavitvi avtorja Charlesa Burnsa in njegovega opusa izpostavila pojav retromanije oz. povečanega zanimanje za zeitgeist določenega obdobja, ki je tako zelo značilen za ta strip, ter preplet tradicije, žanra in literarnosti kot dodano vrednost žanrske literature. Pogovarjala se bosta o nelagodju (das Unheimliche), o estetiki grdega in o eko-eskapizmu. V ospredju pogovora bodo še vprašanja, povezana z reciklažo in hibridizacijo žanrov ter vprašanje o estetiki in moči stripovskega medija pri pripovedovanju nepripovedljivega.

Več →

POGOVOR OB RAZSTAVI
PREOBRAZBE. Od črke do črte
torek, 2. november 2021, ob 19.00
Galerija Vodnikove domačija, Ljubljana
Sodelujejo: Andrej Štular, Primož Čučnik in Ana Bogataj

Na razstavi Preobrazbe v Galeriji Vodnikove domačije si lahko ogledate dela treh striparjev: Petra Kupra (ZDA), Andreja Štularja in Marka Kocipra, ki jih je navdihnilo literarno ustvarjanje različnih avtorjev: Franza Kafke, Srečka Kosovela in Frana Milčinskega.

Razstavo spremljajo tudi knjižne izdaje stripov: Kafka in Preobrazba Petra Kupra, Butalci v stripu izpod peresa Marka Kocipra in Ostri ritmiv kreaciji Andreja Štularja.

Ana Bogataj, piska uvodnega besedila v Ostrih ritmihin urednica revije Stripburger, se bo z Andrejem Štularjem, avtorjem čisto sveže zbirke vizualnih kompozicij, kolažev in stripov, ki črpajo navdih iz Kosovelovih del, ter Primožem Čučnikom, urednikom, pesnikom in prevajalcem, pogovarjala o pomenu predelav literarnih del v stripovske zgodbe ter o različnih pristopih in izhodiščih k takšnim predelavam, bolj podrobno pa se bodo posvetili Ostrim ritmom, ki so ravno pred kratkim zapustili tiskarno. Z avtorjem bodo govorili o motivaciji, izzivih in možnostih, ki jih prinaša predelava poezije, literature in drugih besedil v strip.

Več →

Program Foruma Ljubljana sofinancirata MOL-Oddelek za kulturo in Ministrstvo za kulturo. Založniški program, program bralne kulture in mednarodna gostovanja revije Stripburger podpira Javna agencija za knjigo RS (JAK). Razstavo Preobrazbe in program Petra Kupra na Tinti je podprlo Veleposlaništvo ZDA v Sloveniji. // Za več informacij pišite na: burger@mail.ljudmila.org. // Spremljajte nas tudi na: www.stripburger.org, Facebook, Instagram

U periodu od 15. do 31. oktobra 2021. godine održava se VELIKI SAJAM ČAROBNE KNJIGE!

PORUČITE ODMAH

Predstavljamo vam novitete iz TREĆEG TALASA SAJMA ČAROBNE KNJIGE koji su od danas dostupni u prodaji:

Treći talas (25–31. 10. 2021):
• „Betmen: Zemlja jedan“ – 2.000 dinara
• „Supermen: Zemlja jedan“ – 2.000 dinara

Na ovogodišnjem VELIKOM SAJMU ČAROBNE KNJIGE imamo 18 NOVITETA, kao i AKCIJE KOJE SE NE PROPUŠTAJU: FANTASTIČNE KOMPLETE KNJIGA, 3 KNJIGE ZA 500 DINARA, KNJIGA ZA 250 DINARA, STRIPOVI PO 500 DINARA, a napravili smo i selekciju izvanrednih izdanja koja će biti dostupna po SPECIJALNIM CENAMA od 100 i 1000 dinara.

TOKOM TRAJANJA SAJMA, SVA IZDANJA ČAROBNE KNJIGE BIĆE DOSTUPNA PO CENI LETEĆEG STARTA, TO JEST SA 33% POPUSTA!

Želimo da vam skrenemo pažnju na SVETSKU PREMIJERU novog romana Dž.K. Rouling „BOŽIĆNA IGRAČKA“, koji možete kupiti po promotivnoj ceni od 600 dinara TOKOM CELOG TRAJANJA SAJMA!

Detaljan opis i spisak premijernih naslova i naslova na akciji možete videti prateći ovde, a šta to ČAROBNA KNJIGA PREPORUČUJE saznaćete ovde.

VELIKI SAJAM ČAROBNE KNJIGE održaće se u striparnicama Čarobne knjige u Beogradu i Nišu*, u Klubu čitalaca Čarobne knjige Bulevar Books u Novom Sadu, u striparnici Alan Ford (stripski naslovi), kao i na našem sajtu.

Želimo da napomenemo da na našem sajtu možete platiti platnim karticama, uplatnicom ili pouzećem. Ako niste u Srbiji, nema nikakvog razloga da propustite ove sjajne naslove po super cenama i po najpovoljnijim cenama isporuke – poručite gde god da ste u svetu, a paket stiže na vašu adresu!

На 26 октомври, вторник, во 17:30 ч. во НУ – Универзитетска библиотека „Гоце Делчев“ – Штип ќе биде отворена изложбата „Увертира кон македонскиот стрип“. Станува збор за поставка на педесетина рани форми на стрип од просторот на бивша Југославија, создадени во втората половина на 19 век. Во улога на промотор на изложбата се јавува стрип-авторот Александар Стеванов, кој во воведниот говор ќе ја претстави македонската врска на изложените дела.

Изложбата ќе се спроведе во согласност со мерките и протоколите за заштита од вирусот КОВИД 19, а ќе биде отворена и во текот на наредната недела. Нејзиното организирање е во рамки на проектот „Увертира кон македонскиот стрип“, поддржан од Министерството за култура. Како втора и финална фаза од реализацијата на истиот проект, на почетокот од идниот месец ќе биде објавена и двојазичната истражувачка книга „Приказна за лекарот, поетот и стрип-пионерот“.

   Izdavačka kuća “Darkwood” postojano nastavlja objavljivanje - na ćirilici, u tvrdom povezu i u punom koloru sa bogatim dodacima tekstova, ilustracija, akvarela i karata - sabranih avantura Korta Maltezea, „poslednjeg romantičnog heroja XX veka“ poteklih iz pera Huga Prata (1927-1995). Novi album u ovoj seriji naslovljen je „Mladost“ i nastao je 1981. u crno-beloj verziji da bi se, naknadno kolorisan, pojavio kao album 1983. godine; „Mladost“ je na ovim prostorima štampan u „Politikinom zabavniku“ i albumima koje su objavili „Komuna“ odnosno anonimni pirati u vreme sankcija iz 1990-tih. Legenda kaže da je Prat imao nameru da ovaj album bude svojevrsni uvod u veliku priču o Kortovoj potrazi za rudnicima Cara Solomona od koje je, na žalost, odustao. „Mladost“ je trebala da prikaže kako se Korto zainteresovao za rudnike odnosno kako je došao do geografske karte na kojoj su oni ucrtani. Istovremeno, ova priča bi otkrila do tada još nepoznate činjenice o Kortovom susretu sa njegovim prijateljem i suparnikom Raspućinom a u sve to bi se umešao pisac, avanturista i socijalista Džek London. Srećom po sve strip sladokusce, Prat je barem deo namere i ostvario. Elem, sve počinje u poslednjem danu Rusko-Japanskog rata iz 1905. godine, toj neslavnoj epizodi s početka XX veka koja je suprotstavila ekonomske i političke interese bogatog Zapada i ekonomski zaostale Azije i Dalekog Istoka. Čitavo imperijalističko zamešateljstvo okončano je mirom koji je vojnicima u rovovima, koji su igre velikih plaćali svojim glavama, doneo (barem privremeni) spas. Dogovoreni mir označen je duvanjem u pištaljku japanskog oficira koji će se uspraviti u svojoj punoj visini pored zastave „zemlje izlazećeg sunca“. No, s druge strane bojišta, u rovu jedan ruski vojnik nije voljan da prizna tuđe odluke pa upire pušku, nišani i puca. Oficir pada. Ruski oficir pritrčava da vidi ko je pucao i, posle pretnji mladom vojniku prepoznatljivo kukastog nosa i dijaboličkih očiju, biva – ubijen s leđa. Odgovorni pokušavaju da pobegnu ali Japanci pucaju na njih, jednog ubijaju a drugog ranjavaju i primoravaju da se sakrije. Preživeli ubica-dezerter nosi ime Raspućin i u nastavku svoje avanture beži progoniteljima, tražeći i nalazeći raznovrsne pomagače. Jedan od njih je i mladi novinar Džek London koji pokušava da Raspućina poveže sa svojim prijateljem, mornarom Korto Maltezeom. Ipak, takav susret nije lako organizovati usred neopisive gužve izmešanih vojski koje su se doskora gledale preko nišana, pored sukoba sa četama koje odbijaju poslušnost i čarki sa bandama koje koriste opšte rasulo i bezvlašće. I sam London ima ozbiljne probleme – zamerio se japanskom oficiru koji prezire Zapad i izazvao ga je na dvoboj u kome pisac nema nikakve šanse pred fanatičnim, istreniranim vojnikom-nindžom. Ali i London je, uprkos bezazleno pegavom „bejbi fejsu“ tvrdoglav dok mahniti Raspućin, na svojoj strani, takođe ima planove...

   Korto se, posle više pominjanja, pojavljuje tek u drugoj polovini priče i nadalje igra manje-više sporednu ulogu posmatrača, slušaoca i komentatora tuđih postupaka. Uostalom, on na početku priče i sam kaže da nije shvatao svoje prijatelje ali da kao iskusan čovek barem može da ispriča to što nije shvatao. Otuda su svi opisani događaji nestvarno laki i (ne)objašnjivi, od Raspućinove manično-nihilističke ljutnje, Londonovog romantičnog idealizma, Kortove bezmalo dečačke žudnje za otkrivanjem tajni do ludila ratnih sukoba i sudara Istoka i Zapada koji se nikako ne mogu izmiriti jer su im temelji – etički kodeks i odnos prema samoj činjenici življenja - potpuno drugačiji. Naravno, između ovih tvrdih stavova je bezbroj prelaznih-pogodbenih stavova po kojima žive obični ljudi vođeni instiktima očuvanja golog života.

   Prat je u epizodu „Mladost“ upleo niz svojih opsesivnih tema, kakve su rat i zlo koje nosi, susreti i sukobi različitih kultura, otkrivanje čudesnog, nadmetanje duhovnosti sa instinktima, koje je istraživao i u drugim albumima i serijalima („Pustinjske škorpije“, „Jezuita Džo“, „Narednik Kirk“, „Erni Pajk“, „Viling“). On konstantno pokušava da prihvati očigledne razlike i otkrije zajedničke, opšte vrednosti mada ne uspeva da pobegne od uverenja da je primitivizam jači i uspešniji od etike i morala. Ipak, Prat ne potencira određene stavove već pušta da se oni nametnu kroz priču što neretko potcrtava apsurd samog postojanja junaka i njihovih stavova jer oni su bezvredni i nerazumljivi slučajnim prolaznicima koji poseduju moć da sve dileme prekinu fatalnom silom.

   Kao što je priča svedena na suštinu tako je i crtana. Prat ne insistira na detaljima već na jednostavnim linijama, njegove table su uglavnom simetrične – tri reda sa po dve sličice. Ali ta je jednostavnost odraz pročišćenosti i fokusiranosti na bitno dok se svedenom scenom kreću tela u prevelikoj, nezgrapnoj odeći i podsećaju na likova sa radova slikara naivaca. No, poneki briljantni crtež na razmeđi figurativnosti i apstrakcije svedoči da je autor umetnik rafiniranog ukusa.

   U konačnom svođenju utisaka, „Mladost“ je još jedan Pratov biser u sjajnoj seriji o neodoljivo čudesnom Kortu Maltezeu.

U periodu od 15. do 31. oktobra 2021. godine održava se VELIKI SAJAM ČAROBNE KNJIGE!

PORUČITE ODMAH

Predstavljamo vam novitete iz DRUGOG TALASA SAJMA ČAROBNE KNJIGE koji su od danas dostupni u prodaji:

Drugi talas (22–31. 10. 2021):
• „Roboti zore“ Isak Asimov – 940 dinara
• „Biti smrtan“ Atul Gavande – 870 dinara
• „K-11“ 2. tom – 940 dinara
• „Nesavladivi“ 2 – 400 dinara
• „Spajdermen: Životna priča“ – 1.340 dinara
• „Talični Tom“ 1 – 1.340 dinara

Na ovogodišnjem VELIKOM SAJMU ČAROBNE KNJIGE imamo 18 NOVITETA, kao i AKCIJE KOJE SE NE PROPUŠTAJU: FANTASTIČNE KOMPLETE KNJIGA, 3 KNJIGE ZA 500 DINARA, KNJIGA ZA 250 DINARA, STRIPOVI PO 500 DINARA, a napravili smo i selekciju izvanrednih izdanja koja će biti dostupna po SPECIJALNIM CENAMA od 100 i 1000 dinara.

TOKOM TRAJANJA SAJMA, SVA IZDANJA ČAROBNE KNJIGE BIĆE DOSTUPNA PO CENI LETEĆEG STARTA, TO JEST SA 33% POPUSTA!

Želimo da vam skrenemo pažnju na SVETSKU PREMIJERU novog romana Dž.K. Rouling „BOŽIĆNA IGRAČKA“, koji možete kupiti po promotivnoj ceni od 600 dinara TOKOM CELOG TRAJANJA SAJMA!

Detaljan opis i spisak premijernih naslova i naslova na akciji možete videti prateći ovde, a šta to ČAROBNA KNJIGA PREPORUČUJE saznaćete ovde.

VELIKI SAJAM ČAROBNE KNJIGE održaće se u striparnicama Čarobne knjige u Beogradu i Nišu*, u Klubu čitalaca Čarobne knjige Bulevar Books u Novom Sadu, u striparnici Alan Ford (stripski naslovi), kao i na našem sajtu.

Želimo da napomenemo da na našem sajtu možete platiti platnim karticama, uplatnicom ili pouzećem. Ako niste u Srbiji, nema nikakvog razloga da propustite ove sjajne naslove po super cenama i po najpovoljnijim cenama isporuke – poručite gde god da ste u svetu, a paket stiže na vašu adresu!

Pozivamo publiku, malu i veliku, da zakoračite sa nama u svet stripa i mašte! Izložba „Probudimo strip” biće otvorena u petak 22. oktobra u 19 sati, u Kulturnoj stanici Mlin.

Na ovoj interdisciplinarnoj izložbi, koja će trajati do 10. novembra, biće predstavljeni stipovi dece nastali uz mentorsko vođstvo Zlatka Milenkovića, strip crtača iz „Strip vesti“, Georga Redžeka, likovnog pedagoga, i Ljubice Tankosić, urednice likovnog programa NSDKC-a. Na „buđenju” stripa sa decom izvođačima, polaznicima škole cirkusa „Cirkoneo“,  radili su Ana Ilić, režiserka, Jelena Galović, glumica, Dragan Jajić Vladisavljev i Nebojša Šupić, cirkuski pedagozi.

Izložbom „Probudimo Strip“ želimo da približimo maštoviti svet stripa najmlađim sugrađanima. Ova vođena, interdisciplinarna izložba ima za cilj da prikaže sve aspekte, delove i slojeve ove umetničke discipline, prepoznatljive i kao „deveta umetnost“.

Rastavljen na delove, pa opet sastavljen, naš animirani način prikazivanja stripa je namenjen deci i mladima koji žele da nauče kako strip funkcioniše i koje su njegove karakteristike tako što ćemo ih provesti kroz sve njegove elemente, ali na potpuno nov i neobičan način.

Magija najrazličitijih zvukova koji se zapravo ne čuju, kretanja koje uistinu ne postoje, vetrovi koji snažno duvaju, ali se ne osete ili komete koje se ne vide, a svi znaju da proleću, mogu učiniti strip jednim od najinteresantnijih formi umetničko- likovne prakse.

Šta sve može da se oživi jednom linijom, senkom, oblačićem u zadatom kvadratiću stripa, jeste ono što želimo da ispričamo. Ove zadatosti bude maštu i inspirišu.

U PERIODU OD 15. DO 31. OKTOBRA 2021. GODINE ODRŽAĆE SE VELIKI SAJAM ČAROBNE KNJIGE!

Zar to nije fantastično?

Kad smo već kod fantastičnog, tokom trajanja SAJMA, SVA IZDANJA Čarobne knjige biće dostupna PO CENI LETEĆEG STARTA, TO JEST SA 33% POPUSTA!

To, naravno, nije sve, pripremili smo za vas i AKCIJE KOJE SE NE PROPUŠTAJU: FANTASTIČNE KOMPLETE KNJIGA, 3 KNJIGE ZA 500 DINARA, KNJIGA ZA 250 DINARA, STRIPOVI PO 500 DINARA, a napravili smo i selekciju izvanrednih izdanja koja će biti dostupna po SPECIJALNIM CENAMA od 100 i 1000 dinara.

Pre nego što detaljno predstavimo novitete i akcije na SAJMU ČAROBNE KNJIGE, želimo da vam skrenemo pažnju na SVETSKU PREMIJERU novog romana Dž.K. Rouling „BOŽIĆNA IGRAČKA“, koji možete kupiti po promotivnoj ceni od 600 DINARA TOKOM CELOG TRAJANJA SAJMA!

A sada, ono što vas najviše zanima – noviteti i akcije na ČAROBNOM SAJMU!

NOVITETI ČAROBNE KNJIGE:

Prvi talas (15–31. 10. 2021):
• „Na putu“ Vladan Jovanović – 470 dinara
• „Zavera anđela“ Igor Sahnovski – 470 dinara
• „Sloboda u krvi“ Igor Sahnovski – 400 dinara
• „Tiha voda“ Viveka Sten – 670 dinara
• „Bila jednom jedna žena koja je želela da ubije dete iz komšiluka“ Ljudmila Petruševska – 470 dinara
• „Dina“ – movie tie-in – 1.070 dinara

Drugi talas (22–31. 10. 2021):
• „Roboti zore“ Isak Asimov – 940 dinara
• „Biti smrtan“ Atul Gavande – 870 dinara
• „K-11“ 2. tom – 940 dinara
• „Talični Tom“ 1 – 1.340 dinara
• „Nesavladivi“ 2 – 400 dinara
• „Spajdermen: Životna priča“ – 1.340 dinara

Treći talas (25–31. 10. 2021):
• „Betmen: Zemlja jedan“ – 2.000 dinara
• „Supermen: Zemlja jedan“ – 2.000 dinara

Četvrti talas (28–31. 10. 2021):
• „Princ Valijant“ 20 – 1.340 dinara
• „Princ Valijant“ 21 – 1.340 dinara
• „Smrt Vulverina“ – 940 dinara.
Kompletan spisak naslova na akciji tokom SAJMA ČAROBNE KNJIGE možete videti na našem sajtu.

Link: PORUČITE ODMAH

NE ZABORAVITE DA SU TOKOM TRAJANJA SAJMA SVI NASLOVI U IZDANJU ČAROBNE KNJIGE SNIŽENI ZA 33 %!

Želimo da vam skrenemo pažnju na SVETSKU PREMIJERU novog romana Dž.K. Rouling „BOŽIĆNA IGRAČKA“, koji možete kupiti po promotivnoj ceni od 600 DINARA TOKOM CELOG TRAJANJA SAJMA!

VELIKI SAJAM ČAROBNE KNJIGE održaće se u striparnicama Čarobne knjige u Beogradu i Nišu*, u Klubu čitalaca Čarobne knjige Bulevar Books u Novom Sadu, u striparnici Alan Ford (stripski naslovi), kao i na našem sajtu.

Želimo da napomenemo da na našem sajtu možete platiti platnim karticama, uplatnicom ili pouzećem. Ako niste u Srbiji, nema nikakvog razloga da propustite ove sjajne naslove po super cenama i po najpovoljnijim cenama isporuke – poručite gde god da ste u svetu, a paket stiže na vašu adresu!

   Tekući trenutak ovdašnje strip scene možda najbolje karakteriše epitet – raznovrsnost. Nakon neobuzdane energije kojom je scena zračila 1980-tih a koja je presečena decenijom ratova i sankcija, u Novom milenijumu je započela obnova strip stvaralaštva i izdavašta i dosezanje bogatstva koje je izgubljeno. Pojava niza izdavača sa bogatom i razuđenom produkcijom kao i dolazak novih generacija crtača i scenarista raznorodnih interesovanja, poetika i stilističkih manira, zalog su opstanka i nastavka nasilno prekinutog razvitka 9. umetnosti na ovim prostorima. Novoizašli album „Kassowitz“ dokaz je sazrevanja strip scene na nivou izdavaštva odnosno stvaralaštva. Kako to u tekstu o nastanku stripa Kasovica na kraju albuma pojašnjava Predrag Đurić (1974), scenarista, prozaista, kritičar i izdavač (vlasnik kuće „Rosencrantz“), ideja o ovom stripu razvijala se dugo, sa periodima potpunog mirovanja/tavorenja, uz mnoštvo uzora (stripskih, literarnih, filmskih) i referentnih tačaka odnosno spoljnih podsticaja, kakav je i uspeh domaće TV serije „Senke nad Balkanom“ koji je indirektno doveo ideju o Kasovicu u žižu interesovanja – sve do konačne realizacije u obliku kolornog albuma u izdanju kuće „System Comics“. Imponuje Đurićeva stvaralačka samosvest odnosno sposobnost pozicioniranja svog rada u relacijama istorija-savremenost raznorodnih umetnosti; takođe imponuje i činjenica da je razmatrana ideja da se strip uključi, kao ravnopravni segment, u izgradnju/profilisanje aktuelne popularne kulture što bi trebalo da znači da ponovo postoji svest o komercijalnom potencijalu „priča u slikama“ (nešto slično se dešavalo pre 30-tak godina sa stripom „Balkan ekspres“ koji se naslanjao na istoimeni film).

   Đurićeva priča dešava se u Novom Sadu 1939. godine. Njeni junaci su Samuel Kasovic, najčuveniji novosadski privatni detektiv, i mladi Arnold Šlirencauer, ulični mangupčić koji se upinje da bude u Kasovicovoj blizini. Zaplet počinje kada kneginja Dolnozemskaja angažuje detektiva da joj vrati knjigu „Oblak u pantalonama“ Vladimira Majakovskog, koju je, u trenutku rastrojstva, prodala knjižaru-antikvaru koji sada ne želi da joj je vrati. Naizgled lak zadatak komplikuje se ubistvom antikvara jer je očigledno da za knjigu ima još interesenata koji ne biraju sredstva da do nje dođu. Klupko potrage odmotava se ali i zapliće otkrivajući naličje grada ali i političke situacije u predvečerje II svetskog rata, uključujući tu i Decu Vrangela, tajno udruženje, neku vrstu tajne policije ruske bele emigracije... Scenario vešto upliće različite žanrovske matrice: tvrdo kuvani krimić oličen je u osebujnom, ne uvek profesionalnom detektivu-mangupu, fatalnoj plavuši-klijentkinji, živopisnim kontaktima sa egzotičnim podzemljem; duh istorijskog krimića nosi sama postavka priče začinjena faktima i spekulacijama ali i pojavom jedne postojeće ličnosti – Juraja Špilera, poznatog policajca iz predratne Jugoslavije i nacističke okupacije. Razrešenje tajne ne odvija se samo u sadašnjosti pošto se čitavo zamešateljstvo otkriva kao posledica dešavanja iz prošlosti predstavljene pripovedanjem-sećanjima aktera. Pažnju privlači i atraktivna postavka konačnog razrešenja slučaja koja prepliče tri toka: javno čitanje poezije Majakovskog, prizore sa karnevala i obračun sukobljenih strana. Poslednje stranice vraćaju na scenu Kasovicov mangupski osmeh kojim šarmira damu sugerišući da je ovo samo jedna epizoda u njegovim dogodovštinama.

   Mada barata manje-više poznatim obrascima Đurić uspeva da izgradi uzbudljivu priču koja pleni kako samim zapletom tako i atraktivnim likovima odnosno uverljivo oslikanom pozornicom prepunom detalja, od arhitekture i mode do duhovitog slenga koji je mešavina delova jezika naroda koji su živeli u Novom Sadu te dopadljivih šala i aluzija na ondašnju svakodnevicu. Prepoznatljiva a umetnikovom rukom rekonstruisana atmosfera prošlih vremena dodatni je kvalitet ovog dela. Mladi crtač Luka Cakić (1990) dobrano se potrudio da realističnim crtežom oživi minulu epohu uz mnoštvo detalja koji ipak ne opterećuju sama dešavanja dinamično iscrtana i atraktivno spojena u table koje, smenom velikih i malih crteža (uz njihovo manje ili veće preklapanje), podsećaju na filmsku montažu akcionih scena uz efektnu upotrebu svetla, mraka i senki.

   Sveukupni utisak tokom i nakon čitanja ovog albuma vrlo je pozitivan i afirmativan. Reč je delu koje objedinjava intrigu i akciju, oplemenjene sjajno dočaranom atmosferom odnosno nizom manje poznatih a provokativnih detalja (čiji uticaj se proteže i do današnjih dana). Sudeći po ovom albumu, „Kassowitz“ ima potencijal da izraste u atraktivan serijal koji će zabavljati ali i podučavati prave strip sladokusce.

     Straka nastavlja svoj strip "magazin" na Strip vestima, ovaj broj donosi 32 strane stripa.
     Samoniklog korov stripa, broj 575.: www.stripvesti.com/samoniklikorovstrip/575

Ukupno ima 184 stranice od kojih su 97 u koloru. Format prošireni A-4. Odštampan je na 130 gramskom mat kundzdruku.
Kontakt • e-mail: djukicbranko@yahoo.com • Cena 700 dinara + p.t.t. troškovi
Prelistajte: Stripolis 13 by Djordje Miladinovic - issuu

Импресивна студија за уметноста на стрипот

Во практичниот свет во којшто живееме, практична неопходност е специјализираноста за сметка на сестраноста. Во светот на стрипот, што го прави засебен (творечки) универзум, случајот не е таков. Како комплексна уметност која во себе ги интегрира безмалку сите аспекти на човечката креативна дејност, енциклопедизмот (не нужно за сметка на специјализираноста) по однос на стрип-творештвото е не само неопходност туку и предуслов. А, за таквата полиматија поврзана со деветтата уметност на наше тло, како парагон несомнено стои личноста зад името Томислав Османли.

На општата публика г-динот Османли им е познат првенствено како исклучително способен раскажувач и долгогодишен новинар. Неговата богата сценаристичка, драматуршка, критичарска и новинарска дејност, сама по себе, е атестат за прееминентноста на неговото неуморно творечко перо, а освоените бројни значајни признанија го поставуваат на самиот врв од културно-уметничкиот живот кај нас. За стрипофилите, пак, не само од нашата земја туку и од регионот, неговото име е неодвоиво врзано и со (историјата на) македонскиот стрип. Покрај што се потпишува како сценарист на неколку имагинативни, вешто реализирани приказни во слики, тој е и стрип-теоретичар и стрип-хроничар. Всушност, што сметам дека е битно да се истакне, Томислав Османли е втемелувач на историографијата на деветтата уметност во нашата земја и првиот кој кај нас теоретски го има обработувано стрипот.

Како потврда дека творештвото е неразделно врзано за авторот, во случајов особено што се однесува до сестраноста и квалитетот, стои неговата најнова блескава творба: „Стрип – деветтата уметност“, која што топло ја препорачувам. Станува збор за исклучително значајно и ретко дело од областа на стрипот, со особена истражувачко-едукативна вредност. Воедно, тоа плени и со своите лингвистичко-стилски особености, нудејќи му на читателот вистински деликатес од навезени зборовни конструкции, без жртвување на јасниот тек на мислата. Секој еден што сакал да научи што стрипот претставува (но немал кого да праша), во оваа книга на Османли ќе пронајде опширен учебник. А, во услови кога стрипот се изучува во основното и средното образование по предметот ликовно образование, но не и на ликовната академија, последното тврдење од претходната реченица и не е само метафорично.

Во „Стрип – деветтата уметност“, како што загатнува насловот, Османли хируршки прецизно ја обработува стриповската полисемичност, внимателно анализирајќи го неговиот јазик и законитостите што го прават стрипот засебна уметност, и темелно истражува низ неговото минато доловувајќи дел од најбитните дела од деветтата уметност. Наспроти општото непрецизно мнение за стрипот како ништо повеќе од жанровска определба, засилено од холивудскиот тренд за филмување американски стриповски суперхерои, Османли одговара со пробивање на жанровските и тематски стеги и оди отаде стилските лимитации. И, водејќи се од мислата на стрип класикот Берн Хогарт за тоа дека „стрипот не треба да се бори да стане уметност, зашто тој веќе е тоа, но треба да се бори за неговото рамноправно место меѓу другите уметности“, Османли ѝ пристапува на оваа уметност како на (вистинска) уметност – академски, со сериозна посветеност и задлабочено.

Во оваа своја најнова книга, Османли не го лишува стрипот ниту од медиумската димензија и традиционално поимање, а не испушта да го спомене ниту неговото богато наследство и не многу експонирана праисторија. Љубителите на „романчињата“ при читањето одредени сегменти од „Стрип – деветтата уметност“ ќе евоцираат драги спомени од своите омилените стрипхерои. Дел од поглавјата во оваа книга се посветени на: Таличниот Том, Алан Форд, Темниот витез, Челичниот човек… Но, она што во неа претставува висока нота по однос на историското наследство на стрипот е што Османли во ниту еден миг не ја сведува деветтата уметност на обична носталгија. Тој во својата студија инспиративно го слика стрипот со правите бои, како урбан феномен, уметност без граници со неверојатна привлечност и за современието и постмиленијалните генерации. На тој начин тој го користи минатото за трасирање на иднината, со верба дека тоа ќе изроди побогата домашна стрип-сцена и продукција.

За мене, што верувам дека ќе е случај и кај сите вљубеници во стрипот кај нас, особено значајно е токму поглавјето посветено на домашната стрип-сцена. Во него, што како единствен случај претставува подвиг без конкуренција и мерило за сите идни слични публикации, е направен пресек на целокупното домашно творештво на (с)ликовно-секвенцијални дела. Почнувајќи од Желимир Книвалд, првиот што на територијата на нашата земја креирал и објавил стрип, информација која Османли прв ја има споделено пред јавноста, па до најновите стрип-таленти од добата на дигиталниот стрип, во „Стрип – деветтата уметност“ со биографски портрети се претставени стотина (!) домашни стрип-автори и пионери на оваа уметност.

Како своевидна огледална проекција за вредноста на публикацијата „Стрип – деветтата уметност“, можеме да се свртиме кон претходно објавените книги на Османли на истата тема, кои не само што се закитиле со значајни награди туку и веќе одамна се распродадени, што говори за нивната високо оценета (и од читателите и од критиката) вредност. И самиот како стрип-хроничар, автор на четири објавени книги од оваа област, многу пати досега сум се повикувал и сум ги цитирал неговите писанија. Во своите истражувања, сум забележал дека тие се обемно цитирани и од други автори во уште позначајни дела, како што е „Стриповите кои што ги сакавме: избор на стрипови и творци од просторот на бивша Југославија во XX век“, а сум забележал и случаи во кои иако авторите не биле акрибични, според вордингот и информациите јасно е дека црпеле инспирација од истражувањата на Османли. Впрочем, истражувањата на Томислав Османли, кој е основоположник на македонската стрип – историографија, ми беа главна инспирација и самиот да започнам да се занимавам со проучување на домашното стрип-наследство. Преку второто издание на неговата исклучително студиозна книга „Стрип – запис со човечки лик“, Османли беше оној што ми покажа дека стрипот има мноштво други аспекти, а не само ескапистичкиот, забавниот и хумористичниот. Мислам дека ние сѐ уште во потполност не го сфаќаме значењето кое тоа негово дело го има за развојот и унапредувањето на стрипот кај нас, затоа што нема како да се измери што би било кога не би постоело. Судејќи од досегашната пракса и неговиот квалитет, убеден сум дека и ова најново дело на Османли го очекува истиот позитивен прием.

Имајќи го предвид сето погоре наброено, и како автор и како обичен љубител на стрипот, би сакал да ја искажам мојата силна препорака за книгата „Стрип – деветтата уметност“ на нашиот истакнат автор Томислав Османли. Со квалитетот кој ги надминува границите на нашата земја, во оваа импресивна студија за уметноста на приказните во слики, чие што објавување со нетрпение го очекував, верувам дека би уживал секој еден стрипољубец. Впрочем, моја цврста убеденост е дека нејзиното објавување ќе биде прибележано како најзначајниот македонски стриповски настан и тоа не само на оваа туку и на претстојните години, барем од неговата деветта декада.

U novom Balonu #22-26 na 328+ stranica objavljuju: S.Maslek, M.Marković, N.Maslovara, Lj.Filipov, Z. Zupan, DJ Fera, J. Peternelj, Bam, De Lazare, M. Miletić i M. Milanović stripove: El Vertigo, Barba Plima, Paralelne linije, Zuzuko, Majk Gof, Krahan,
Tačno u podne, Franjo Kluz, Veliki Blek, Larami. Balon će biti u prodaji od 15.10, rezervišite vaš primerak
po povlaštenoj ceni od 1.000 din porukom u inbox, na telefon 062/306.033 ili mejlom balon.strip@gmail.com.

   “Vekovnici” su nesporni fenomen srpskog stripa s početka XXI veka. Uprkos svim teškoćama ovaj serijal stigao je jedanaestog numerisanog albuma odnosno 12. ukupno obzirom da postoji i nulti album! Svako ko iole prati ovdašnji strip svestan je izazova i nevolja koje nisu mogle da mimoiđu delo ovakvog obima – koje, usto, nije ni blizu svog okončanja. Serijali su u svetskim strip produkcijama pravilo a na ovdašnjim prostorima uspevaju sa promenjivim uspesima koje su uzrokovali mnogi činioci od onih na strani autora (serijali traže dugotrajnu koncentraciju i profesionalnu disciplinu koje mnogi ne mogu da poštuju) do (primarnijih) razloga na strani okruženja i izdavača: prevrtljivog državnog odnosa prema stripu koji je “izazivao” nepostojanje redovnog izlaženja publikacija, kratkog “trajanja” izdavačkih kuća, potom ratova i sankcija ali i kolebanja odnosno gubitka interesa čitalaca. Kontraverzni položaj serijala nije mimoišao ni “Vekovnike” koji su od 2007. g. do danas imali bezbroj problema ali postigli i zapažene uspehe. Zamišljeni kao strip serijal koji će izlaziti u “Politikinom zabavniku” pa (silom prilika i okolnosti) premešteni u albumski format uz sporadično/nekontinuirano pojavljivanje u periodici “Vekovnici” su ipak izgradili svoju “nišu” na domaćoj strip sceni koja se, na radost ljubitelja, istrajno popunjava novim izdanjima. “Spiritus movens” čitavog projekta je scenarista Marko Stojanovićkoji je, zahvaljući izuzetnoj energiji i entuzijazmu, osmislio priču, angažovao i za rad na albumima koordinisao preko 80 crtača i preuzeo na sebe aktivno medijsko predstavljanje projekta. Paralelno sa originalnim serijalim stvoren je i pobočni ”spin off” serijal, pod imenom “Beskrvni” (za sada u tri albuma). Stojanović je hrabro preuzeo iskustvo andergraund stripa - kolektivno crtanje stripa koje nije popularno u klasičnom stripu jer promena vizuelnog identiteta može doneti (više nego promena scenariste) gubitak publike navikle na određeni crtež. U “Vekovnicima”, pak, svoju verziju priče i glavnih junaka crtaju umetnici različitih grafizama; ova potencijalna slabost je postala vrlina i zaštitni znak serijala pa je eksperiment potvrdio svoju opravdanost.

   Uporište serijala je prijateljstvo vampira Čena i prgavog besmrtnika Kraljevića Marka; oko ovog dvojca pletu se raznorazne zgode i nezgode: Markova ljubav sa besmrtnom amazonkom Aleom, Čenov sukob sa svojom vampirskom sabraćom, Markov sukob sa ostalim izdancima Kainovog soja (koji se ne trpe i međusobno tamane). Čen i Marko prihvataju zadatak koji im poveravaju tri maga (oni su blagosiljali Hrista) da čuvaju tajanstvenu mapu-ključ mogućeg smaka sveta; ali mapa interesuje mnoge, od psoglavaca, krstaša, vampira do same “vatre sveta”. Nakon mnogih avantura prijatelji potapaju mapu u severno more ali tu njihovim nevoljama ni izdaleka nije kraj. Marko biva zarobljen od svoje braće D’Artanjana i Kvazimodoa koji su voljni da mu se osvete jer je ubio Tila Ojlenšpigela ali ga Čen i Alea oslobađaju. Potom Čen odlazi svojim putem a par se, posle lepih trenutaka, rastura. Marko se vraća opijanju kao leku za tugu. Njegov i Čenov put će se ponovo spojiti u kući braće Grim koja je ulaz u svet nastanjem bićima iz mašte. Posle novih peripetija Marko opet “gubi” Čena i pada na zemlju koja se nama čini realnom.

   Marko u “Ljutim ranama”, u krčmi sluša o velikim bitkama kod Trafalgara i Austerlica iz 1805.g. ali i o ustanku Srba protiv zuluma Turaka. Izbezumljen od besa on se, da bi oterao demone od sebe, napija i vraća u sopstvenu prošlost – u Kačanik 1395.g. Pošto se proneo glas da je kralj mrtav većina vojnika predala se novom gospodaru Musi. Marka će prepoznati samo poneki ali ga to neće sprečiti u pokušaju da povrati svoj grad. U toj borbi mu pomaže i uhoda Jazim koga je Bajazit poslao da smakne Musu jer se oteo od svog sultana. Susret sa Musom nije ovakav kakav je Marko očekivao jer je Marko na kolenima a Musa ga šalje u tamnicu govoreći da je poranio. Musa je takođe besmrtnik ali ne želi da ubije nekoga ko mu još nije ravan. Musa u dvoboju pobeđuje Marka i nabija na kolac a kad Marko ponovo oživi pušta ga da pobegne kako bi postao neko vredan da ga Musa ubije!

   Povratak u junakovu prošlost je redovna pojava u serijalima i dozvoljava produbljivanje ličnosti ali i zapleta. “Vekovnici” ovim albumom otkrivaju Markovu ličnu istoriju utkanu u onu opštu, poigravajući se narodnim mitovima i prilagođavajući ih potrebama svoje “tajne istorije”. Priča je nabijena akcijom i neočekivanim obrtima i dokaz da se pogodbena stvarnost po začudnosti može nositi sa onom iz izmišljenih svetova. Ovaj album dinamično su iscrtali i montirali doajen Dragan Stokić Rajački, nešto mlađi Milorad Vicanović Maza i nove snage Milan Drča, Predrag Ginevski i Kristijan Darstar. Kao dodatak nosećem stripu štampana je šarmantna, crnohumorna kratka priča “Crna mačka, agent ravnoteže” iste autorske ekipe koja mami gorke osmehe.

   “Vekovnici” su amalgam fantastike, misticizma i horora, pseudoistorijskog, avanturističkog i borilačkog stripa koja baštini najbolja iskustva ingenioznog “Vold Njutn Univerzuma” Filipa Hoze Farmera i “Lige izuzetnih džentlmena” Alana Mura. “Vekovnici” su postali samosvojan svet-univerzum koji će se, očito je, i nadalje širiti. Zaključimo da su “Ljute rane” prijatan obrt i dah svežine u serijalu koji i dalje uspešno intrigira i pleni pažnju stripoljubaca.

FESTIVAL STRIPA TINTA
6.–10. oktober 2021 // več prizorišč, Ljubljana
www.tinta.si

Ta teden se v Ljubljani odvija mednarodni festival stripa TINTA, ki s pestrim izborom vrhunskih razstav in dogodkov ter v družbi odmevnih domačih in tujih gostov vabi k razširjanju obzorij stripovske ustvarjalnosti. Tudi Stripburger bo prispeval k razgibanemu festivalskemu dogajanju.

V fokusu letošnje Tinte je priznani ameriški stripar PETER KUPER- mojster stripovskih preobrazb literarnih klasikov in ostroumen kritik sodobne družbe, ki je dobro poznan tudi zvestim bralcem Stripburgerja.

PETER KUPER(1958) je nadvse plodovit ameriški stripar in ilustrator, znan tudi po svojem družbeno političnem angažmaju. Svoja dela objavlja v prestižnih publikacijah širom sveta, med drugim v revijah The New Yorker in MAD. Že trideset let poučuje strip na Šoli za vizualne umetnosti v New Yorku in je gostujoči profesor na Harvardu.

Ustvaril je več kot dva ducata knjig in v strip priredil tudi več klasičnih literarnih del - The Jungle Uptona Sinclaira, Srce teme Josepha Conrada (v slovenščini je strip izdala založba LUD Literatura) ter kratke zgodbe modernističnega velikana Franza Kafke, ki so v prevodu lani izšle pri Stripburgerju.

Kuper se zaradi trenutnih kaotičnih epidemioloških razmer festivala žal ne bo osebno udeležil, kljub temu pa bo slovensko občinstvo lahko pobliže spoznalo njegovo delo in ustvarjalni proces na različnih dogodkih v okviru festivala.
Osrednji dogodek bo zagotovo razstava PREOBRAZBE v Galeriji Vodnikove domačije, kjer bo moč videti originalne strani iz Kuprove odlične zbirke stripovskih zgodb Kafka, izsek iz njegovega bogatega stripovskega opusa pa bo predstavljen tudi na skupinski festivalski razstavi v Galeriji Kresija, s katero se v sredo otvarja letošnji festival.
Svoj ustvarjalni proces bo Kuper predstavil še na sobotnem spletnem masterclassu v Kinu Šiška. Torkov predfestivalski dogodek v Slovenski kinoteki pa bo posvečen stripovski in filmski obdelavi Conradovega kontroverznega romana Srce teme.

Več →

PREOBRAZBE
skupinska razstava // Festival stripa TINTA 2021
Galerija Vodnikove domačije, Ljubljana
ODPRTJE: četrtek, 7. oktober 2021, ob 20.00
Razstavljajo: Peter Kuper, Andrej Štular, Marko Kociper
Na festivalu stripa Tinta tokrat osrednji poudarek namenjamo razstavi PREOBRAZBE, ki jo otvarjamo v četrtek v Galeriji Vodnikove domačije. Gre za skupinski projekt, ki združuje tri novejše Stripburgerjeve založniške podvige – tri stripovske albume, nastale po zimzelenih literarnih predlogah: udarno predelavo brezčasnih Kafkovih kratkih zgodb Petra Kupra, svežo monografijo Andreja Štularja z naslovom Ostri ritmi, ki se navdihuje pri poeziji Srečka Kosovela, ter priljubljene, letos tudi že ponatisnjene Butalce v stripu, pod katere se podpisuje Marko Kociper. Sladostrastna razstava prinaša vrsto originalov oziroma sitotiskov in drugih tiskov iz omenjenih izdaj.

Več →

VABIMO K PRIJAVAM NA OKTOBRSKI DELAVNICI:
NEDELCE // POSTAVLJANKA
nedelja, 17. oktober 2021, ob 11.00
Vodnikova domačija, Ljubljana
delavnica za otroke (5+)
mentor: Andrej Štular
Več →

STRIPBURGERJEVA AKADEMIJA STRIPA
sobota, 23. in 30. oktober 2021
Vodnikova domačija, Ljubljana
dvodnevna nadaljevalna stripovska delavnica (16+)
mentorja: David Krančan & Gašper Rus
Več →

NE SPREGLEJTE:
Razstava IC 2.3 v Mariboru
večmedijska skupinska razstava, posvečena Ivanu Cankarju
Galerija K18, Maribor
Na ogled do 29. 10. 2021.
Več →

Program Foruma Ljubljana sofinancirata MOL-Oddelek za kulturo in Ministrstvo za kulturo. Založniški program, program bralne kulture in mednarodna gostovanja revije Stripburger podpira Javna agencija za knjigo RS (JAK). Razstavo Preobrazbe in program Petra Kupra na Tinti je podprlo Veleposlaništvo ZDA v Sloveniji. // Za več informacij pišite na: burger@mail.ljudmila.org. // Spremljajte nas tudi na: www.stripburger.org, Facebook, Instagram

Pozivamo Vas da svojim prisustvom uveličate otvaranje izložbe "Branko Đukić i STRIPOLIS"
u utorak 05. oktobra 2021. godine u 19 časova; Galerija „FORMA”, Ilije Ognjanovića 3, Novi Sad.
Biće to prilika da se promoviše i kupi novi trinaesti po redu broj časopisa Stripolis kao i da se dopuni kolekcija predhodnim brojevima.

NOVA FESTIVAL 2021
5.-15.10.2021.
Galerija Milorada Bate Mihailovića,
ul. Žarka Zrenjanina 1, Pančevo

Dragi ljubitelji Devete umetnosti, sa radošću vas pozivamo na otvaranje NOVA FESTIVALA 2021 u Pančevu.

Nova festival 2021 biće otvoren u utorak, 5.10.2021. u 19h, u galeriji Milorada Bate Mihailovića u ul. Žarka Zrenjanina u Pančevu.

FACEBOOK EVENT:
www.facebook.com/events/4292963270793560

Kao i svake godine, pripremljen je dinamičan izložbeni program u više segmenata, a sve je propraćeno bogato opremljenim dvojezičnim katalogom na srpskom i francuskom jeziku.

Nova Festival ove godine prvi put uvodi rad strip autora i autorki sa mentorom na zadatu temu, čiji će rezultat biti predstavljen u programskog celini Comix Together, posvećenoj stvaralaštvu Josefa Bojsa. Ovaj program realizovan je uz podršku Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije.

Mentor programa Comix Together je istoričar umetnosti Stevan Vuković, a na radionici su učestvovali strip autori iz Srbije Danilo Milošev Wostok i Zlata Vojnić Kortmiš, Dragana Kuprešanin, Iva Atoski, Marija Đeranović, Milan Simić i Vladimir Palibrk, odabrani po pozivu Saše Rakezića strip autora, Jane Adamović, strip autorke, i Monike Husar, direktorke Nova Festivala.

Još jedan od segmenata Nova festivala ove godine je posvećen Josefu Bojsu. Slogan “Moć umetnosti/Art Power!”, po kome je nazvana ova izložba, nastao je izborom ključnih reči iz jednog od najpoznatijih citata Jozefa Bojsa: „Mislim da umetnost jedina ima poličitku moć, jedina ima revolucionarnu moć, jedina ima moć da oslobodi čovečanstvo od svih represija.“ Ovim izložbenim segmentom, kao i mentorskim programom “Comix Together”, Nova Festival se pridružuje desetinama kulturnih institucija i ustanova iz Evrope koje obelažavaju stogodišnjicu od rođenja Jozefa Bosa, reaktuelizujući, preispitujući i podsećajući na neke od Bojsovih fascinantnih ideja, kroz strip.

U okviru ovog segmenta svoje radove predstaviće čak 26 strip autora iz Srbije, regiona, i Evrope: Aleksa Gajić, Bojan Mitrović, Bojan Zavišin, Darko Dacović, Darko Grkinić, Darko Macan, Filip Karan, Frances Lewtas, Igor Kordej, Ilija Jakovljević, Ivan Marušić, Ivana Armanini, Larisa Ackov, Lea Embeli, Lea Kralj Jager, Marina Veselinović, Mihaela Erceg, Milan Pavlović, Radovan Vukasović, Saša Stojanović, Sonja Gašperov, Srđa Dragović, Thierry Guitard, Uroš Maksimović, Valentina Briški, Vladan Nikolić. 

Putujuća edukativna izložba “Svet u oblacima”, nastala na inicijativu Francuskog instituta Srbije, ima za cilj da kroz mini-istoriju jugoslovenskog stripa prikaže dodirne tačke i uticaj francusko-belgijske škole stripa na ovdašnju scenu. Iz pera scenariste Pavla Zelića, glavnog urednika, i strip-autora Jane Adamović i Aleksandra Zografa, izašli su tekstovi koji uz obilnu vizuelnu građu vode posetioca kroz četiri celine izložbe: Početak svih doba, Zlatno doba, Doba heroja i Savremeno doba. Svaki od segmenata izložbe na duhovit način, prilagođen i deci i odraslima, prikazuje trendove i međusobni uticaj francuskog i srpskog stripa kroz vreme. Raskošni dizajn izložbe, za koji je bila zadužena strip-autorka Žoana Markade-Mo, menja se u skladu sa epohom koju elementi izložbe predstavljaju.
Jedan od izložbenih segmenata Nova festivala predstavljaće radove Kler Bro i Ilije Jakovljevića, ovogodišnjih izabranih autora u programu Ukrštenih strip rezidencija između Francuske i Srbije. U ovoj postavci biće izloženi radovi oba autora, iz njihovog stvaralačkog opusa nastalog pre rezidencijalnog boravka u Angulemu i Pančevu. Takođe će biti predstavljeni njihovi projekti na kojima su radili ili će raditi tokom umetničkih rezidencija: „Big Rock Energy” Ilije Jakovljevića i “La Chiâle“ (“Cmizdrenje”) Kler Bro.
Pored ovog, jedan izložbeni segment posvećen je delima užeg kruga kandidata i kandidatkinja sa konkursa za drugi program Ukrštenih rezidencija u oblasti stripa između Francuske i Srbije, čime se pruža interesantan uvid u rezidancijalni program, i odaje počast ovim izuzetnim umetnicima.

Nova festival organizuje Agencija KomunikArt, uz podršku Francuskog instituta, Ministarstva kulture i informisanja, Grada Pančeva, i u partnerstvu sa Kulturnim centrom Pančeva.

   Biblioteka “Stari kontinent” agilne “Čarobne knjige” izrasla je u ediciju koja znatiželjnim stripoljupcima donosi albume relevantnih strip autora i njihovih junaka popunjavajući tako praznine u poznavanju evropskog stripa druge polovine XX veka. Istini za volji, poneki od tih junaka su imali svoje magazinske premijere u prošlim decenijama ali uvek u krnjim verzijama (bez kontinuiteta, u lošoj štampi, bez kolora, sa neretkim skraćivanjima i slabim prevodima); te su publikacije odavno nedostupne čitaocima i svakako nedovoljne za puniji uvid u strip biografije autora i junaka. Takav je slučaj i sa Spiruom i Fantaziom, veselim dvojcem ovde znanim i kao “Spira i Ćira” čije su se dogodovštine povremeno mogle čitati u raznim izdanjima (najredovnije u kultnoj “Stripoteci”) kao i u par kolor albuma pa bi se moglo reći da su oni poprilično popularni, posebno kada su bili u društvu sa Marsupilamijem a crtao ih je Andre Franken (1924-1997). Strip se, u novinskom formatu, pred čitaocima u svetu pojavio davne 1938. godine kada je na prvog strani prvog broja „Spiruovog žurnala“ rođen potrčko Spiru; naime, direktor hotela „Muste“ je objavio oglas za potrčka koji treba da bude „mlad, veseo, prijatne pojave, vredan, vredan, snalažljiv itd.“ Ali, kandidati su bili sve sem traženog pa je direktor otišao do umetnika da mu nacrta najnoviji model potrčka što je ovaj i uradio a potom sliku poprskao „vodom života“ i oživelog potrčka poslao u svet! Originalni tvorac Spirua je Rob-Vel od koga je „Dupius“ 1943.g. otkupio autorska prava; strip je išao iz ruke u ruku sve dok nije stigao do legendarnog crtača Žižea koji mu je doneo i prvu slavu. Zbog brojnih obaveza Žiže je 1946. „Spirua i Fantazia“ predao mladom Frankenu koji će ga stvarati sve do 1969.g. kada je napustio strip i posvetio se svom originalnom junaku „Gaši Šeprtlji“. Frankenu nije bilo lako naći adekvatnu zamenu pa je „Dupius“ angažovao više umetnika (Furnije, Nik, Tom i Žanri, Morvan i Munuera, Šalan…) koji su se, duže ili kraće, zadržavali na serijalu. Serijal izlazi i danas i broji gotovo 60 redovnih i desetine vanrednih (samostalnih, prigodnih) albuma; pojavile su se i avanture mladog Spirua.

   Spiru je zamišljen kao dečak potrčko-liftboj sa prepoznatljivom crvenom uniformom i kapicom (uz manje izmene frizure tako izgleda i danas); u nastavku serijala on je postao novinar istraživač. Ubrzo dobija drugara – nestašnu vevericu Spipa sklonu burnim reagovanjima na razne izazove i provokacije. Žiže je 1944.g. uveo novog junaka – Fanatazia, štrkljastog novinara sa nemirnim šiškama. Franken je stvorio Marsupilamija, čudnu zverku iz Južne Amerike (koju je poveo sa sobom kad je otišao iz serijal). Redovnu strip ekipu čine i žitelji sela Šampinjak (Grof od Šampinjaka, Gradonačelnik, pijanac), nekolicina reportera, ludi naučnik Zorglub, zločesti mafijaški bos, Fantaziov zli rođak... S vremena na vreme se pojavljuje i Gaša Šeprtlja koji se zahvaljujući svojoj upečatljivosti „osamostalio“. Franken je preuzeti strip razvio stilski i likovno, obogatio novim likovima i složenijim avanturama, kratke novinske priče pretvorio u one albumske dužine… Sveukupno, Franken je “Spirua i Fantazia” izdigao do nivoa relevantnog stripa za mlade i stare koji ima svoje mesto u istoriji frankobelgijskog, evropskom i svetskog stripa. “Čarobna knjiga” najavljuje kompletan Frankenov rad na ovom serijalu sabran u šest tomova.

   Prvi tom ovog serijala ima tri celine-albuma: “Avanture Spirua… i Fantazija” čine četiri epizode nejednake dužine, nastale 1948-9.g. U pitanju su vesele dogodovštine (potraga za nacrtima robota, boks meč koji rešava pitanje časti na ulici, veselo jahanje po prirodi i “udomljavanje” pitomog jaguara u najambicioznijoj priči “Spiru kod Pigmeja”) očito namenjene najmlađoj publici, pune prostodušnih i detinje naivnih gegova i dosetki. Spiru je, kako i naslovi kazuju, nesporni junak avantura mada mu pomažu Fantazio i Spip. Epizode su crtane u skladu sa zahtevima novinskog objavljivanja – u kaiševima (po pet na strani) sa po tri sličice što je, zbog prebacivanja velikog formata na knjiški, rezultiralo malim, gusto iscrtanim kvadratima. Drugi segment ovog toma čini album “Veštac u Šampinjaku” u kome priča “traje” preko 50 strana (scenario potpisuje Žan Dark) crtana primereno magazinsko-albumskom formatu koji podrazumeva tablu kao meru za stranicu stripa. Ovako “oslobođen” crtež dozvoljava i drugačije kadriranje kao i dinamičniju montažu table. Kao i u nekim ranijim epizodama mladi novinari susreću se sa čudnim pojavama koje su rezultat eksperimenata manje-više ludog naučnika (ovog puta Grofa od Šampinjaka) odnosno sa bizarnim primenama nauke (Grof “ojačan” tajnim napitkom obara svetske rekorde i tako se bogati) i namerama kriminalaca da preotmu i za svoje potrebe upotrebe pronalaske. Ova, uprkos humoru, seriozna tematika pojavljivaće se i kasnije u serijalu. Treći segment (u čijem crtanju je pomogao i Žiže) nazvan “Crni šeširi i još tri avanture Spirua i Fantazija” vraća dvojac (sada ravnopravan i u naslovu) u novinski format i kraće, duhovite pričice uglavnom kriminalističkih zapleta koji su dopunjeni velikom dozom humora i dosetki. Osim početne kvazi kaubojske zavrzlame najviše osmeha izmamiće problem koje Spiru ima sa levitacijom za koju je kriv zli mađioničar sa megalomanskim idejama.

   Zaključimo da prvi tom avantura „Spirua i Fantazia“ koje je osmislio Franken donosi velike doze detinje prostodušnosti i infantilnosti, odnosno razonode, smeha i avantura (sa tek ponekim tmurnim tonovima) koje će prijati svakom ljubitelju “priča u slikama” mladom u duši; ovo je takođe i sjajan uvod u poznati strip serijal i njegove početke odnosno važan uvid u razvoj stripa i promene u tretmanu i doživljaju stripa kao umetničke forme.