DRUGI FESTIVAL STRIPA
- 80 GODINA STRIPA U HRVATSKOJ
Izložba i projekcije filmova
3. i 4. listopada 2015.

Istaknuti ilustrator i strip crtač IGOR KORDEJ, glavni je gost festivala stripa u organizaciji udruge "STRIPoblaČAK", koja će se održati 3. i 4. listopada 2015. godine u prostorima Muzeja Međimurja Čakovec.

Originali Kordejovih ilustracija i stripova nalaze se u privatnim i javnim kolekcijama po cijelom svijetu, od Washington Library of Kongres, do ureda Georgea Lucasa. Dobitnik je brojnih nagrada za ilustraciju i strip (nagrada žirija u Gijonu 2005.godine, te nagradu publike u Reimsu 2007. godine). Godine 2013., primio je najviše francusko odlikovanje za kulturu, odličje "Viteza reda umjetnosti i književnosti" za ukupan doprinos umjetnosti i kulturi u Francuskoj i svijetu.

Još jedan dragi nam gost i ove godine je HELENA KLAKOČAR VUKŠIĆ. Njezin dnevnik u stripu "Nemirno more", inače prozvan i europskom autorskom strip atrakcijom, promovirat ćemo prvi dan festivala. Za tu je knjigu na najvećem festivalu stripa u Angoulemeu dobila nagradu "Aph-Art", za najbolji strip stranog autora objavljen na francuskom jeziku.

Uz "Grand Prix" za "Tupka" Nedjeljka Dragića u Montrealu 1971. godine, to je najvažnije priznanje koje je ikada netko od hrvatskih strip autora dobio u inozemstvu. Autorica je svoje "Nemirno more" promovirala i izlagala od Pariza do Sarajeva, te imala izdanja u nekoliko zemalja (za talijansko izdanje pogovor je napisao Predrag Matvejević). Nakon 15 godina izdavač "Vedis" Veljka Krulčića, objavio je prvo hrvatsko izdanje ove autorske strip atrakcije.

Povodom 80 godina stripa u Hrvatskoj, odlučili smo prikazati nekoliko filmova o našim strip autorima. Tako ćemo prikazati filmove "BEŠUMNA KRETANJA HELENE KLAKOČAR", zatim "BORDO - VJEČNA STRIPOVSKA MLADOST", te film "B…KAO BEKER, Z…KAO ZAVIŠA". Svi ovi filmovi u produkciji su VELJKA KRULČIĆA, koji je ujedno i gost našeg drugog po redu strip festivala.

   UDRUGA STRIP OBLAČAK i MUZEJ MEĐIMURJA ČAKOVEC TRG REPUBLIKE 5 (STARI GRAD)
   Pozivaju Vas na 2. Festival stripa 3. i 4. listopada 2015. godine

   PROGRAM:

   SUBOTA:
• IGOR KORDEJ - izložba stripova i ilustracija (Izložbeni salon -11.00 sati)
• Projekcija filmova:
  "Bordo-vječna stripovska mladost" (55 minuta, producent: Veljko Krulčić, redatelj: B.Modrić, montažer: T.Kowalski,
  snimatelj: R.Kalčić, proizvodnja: Vedis)
  "B... kao Beker, Z... kao Zaviša!" (14 minuta, produkcija: udruga "Art 9", snimatelji: Silvio Mirosničenko i Robert Kalčić,
  montažerka: Sara Gregorić, autor filma: Veljko Krulčić)
• Promocija albuma:
  "Nemirno more"- HELENA KLAKOČAR (12.00 sati - Muzejski informativni centar)
• Radionica stripa:
  Voditelj - HELENA KLAKOČAR (13.00 sati-Atrij muzeja)

   NEDJELJA:
• IGOR KORDEJ - potpisivanje albuma i crtanje za publiku (10.00 sati-Izložbeni salon)
• HELENA KLAKOČAR - strip radionica za djecu (10.30-Atrij muzeja) Izbor i proglašenje najbolje maske strip junaka
  (12.00 sati-Atrij muzeja)

Promocija strip-albuma Kraj sveta u Novom Sadu, četvrtak, 1.10. u 20h, u kafeu Kabare, vojvode Šupljikca 22.
Učestvuju Predrag Đurić i Pavel Koza.

Druga decenija 21. veka... Sjedinjene Američke Države su se raspale; Rusijom vladaju tajkuni, koji su podelili zemlju; Evropska unija je blokirala svoje granice i onemogućila ulazak milionima migranata. Srbija je ostala izolovana zemlja bez centralne vlasti. Njom besciljno tumaraju hiljade izbeglica, pokušavajući da prežive i ilegalno uđu u neki od gradova. Gradovi-države, među kojima je i Novi Sad, opasani su zidinama i bodljikavom žicom, kako bi sprečili da bilo ko uđe u grad. Gradom, kojim vlada desničarska vlada, lutaju fanatične religiozne grupe koje najavljuju smak sveta, za sve okrivljujući ljude koji su različiti. U takvom svetu odrasta i student istorije Ognjen Tišma.

Nakon skorašnje erupcije vulkana, danima pada kiša, preteći da poplavi grad... Uz sve to, u gradu se spremaju izbori...

Da li će kraj sveta stići i sravniti Novi Sad sa zemljom? Kako će Ognjen i njegova porodica da se suoče sa nadolazećim pretnjama?

Posle više decenija odsustvovanja, jedan od najvećih jugoslovenskih strip-autora Pavel Koza vraća se na velika vrata na strip-scenu albumom na kojem je radio četiri godine, a prema scenariju Predraga Đurića.

Dvojac, crtač Hose Munjoz (1942) i scenarista Karlos Sampajo (1943) spada među najcenjenije tendeme savremenog stripa. Argentinci koji su, zbog političkih (ne)prilika, morali da pobegnu iz svoje zemlje i svoju sreću potraže u Evropi, nametnuli su se serijalom „Alak Grešnik“ (započetim 1975.) odnosno „Bar kod Džoa“ (započetim 1981.) koji su ih predstavili kao talentovane, inteligentne autore koji poznaju medij u kome stvaraju odnosno njegove obrasce i sposobni su ne samo da ih poštuju već i prevaziđu. Sampajo je umeo da, u najboljem maniru „tvrdo kuvanih“ odnosno „noar“ krimića ispriča priče koje su bile i kriminalističke ali i sociološke i psihološke, sa puno gorčine i cinizma ali i melanholije i finog humora. Na ovakvom temelju Munjoz je gradio svoj jedinstveni crtački stil koji je na granici realističkog i karikaturalnog, neumoljivo kjaroskurovski, robustan, pun crnih ploha i oštrih linija. Otuda su ovi stripovi na prvi pogled bliži „andergraund“ nego glavnostokovskim atmosferama ali je njihova vizuelna silovitost nesporna. Munjoz je svoj stil temeljio na uzorima kakvi su Hugo Prat i Alberto Breća a bliski su mu (pored pokojnog, nepravedno skrajnutog Mikelucija) i poneki savremenici kakvi su izvikani Frenk Miler („Grad greha“, „300“) ali i veoma talentovani Bezian.

Strip „Bili Holidej“, prvi put objavljen 1991. godine oslanja se na životnu priču slavne i kontraverzne džez pevačice Eleonore, Bili - Ledi Dej - Holidej (1915-1959). Ipak, ovo nije biografska strip-priča jer je kratki život ove umetnice suviše buran da bi stao na 48 tabli. Otuda je Sampajo odlučio da o Bili govori kroz tek nekoliko životnih epizoda i to posredno prateći nastojanje novinara da, u toku jedne noći, napiše članak povodom 30 godina od smrti Ledi Dej. Istog dana, na drugom kraju Njujorka, Alak Grešnik će otkriti da je on, dete belog rasiste, bio, kao policijska straža, kraj samrtničke postelje Bili Holidej, okrivljene za posedovanje narkotika, i poželeti da se dostojno oprosti od nje. Konačno, još jedan „sporedni“ lik iz života Ledi Dej, Rufus, pojaviće se da ostavi cveće na njen grob.

U jednoj noći novinar će pokušati da otkrije i shvati život žene koja je silovana sa 14 godina, potom zarađivala za život kao prostitutka, postala pevačica, narkomanka, žrtva bahatih, pogrešno odabranih muškaraca, bila slavljena i obožavana, zaradila više novca nego i jedna druga osoba crne kože njenog vremena. Ipak, i u vreme najveće slave Bili Holidej je  žrtva rasističkih ponižavanja baš kao što je gonjena zbog upotrebe droga. Novinar, koji zbog prekovremenog posla ima probleme sa devojkom, pokušava da nađe odgovarajući ugao iz koga će sagledati njen život ali, kako nije preterano nadahnut, naklonjeniji je mračnim trenucima nego istraživanju njene sugestivne pevačke umetnosti. Čak je i emotivna veza Bili Holidej i saksofoniste Lestera Janga, krajnje osobenog čoveka bizarnih manira, sagledana površno, kroz jednu incidentnu situaciju. Očito je kontraverznost „dame koja peva bluz“ prevelika da bi stala u jedan prigodan članak. Krajnosti koje je ona spajala, od bede do bogatstva, fizičkog i duhovnog pada u zavisnost i vrhunske umetnosti koju je stvarala, potrebe za razumevanjem i nežnošću i neprestanih razočarenja, krhkosti i razmaženosti, slobode koju je tražila i rigidnosti rasističkog sistema, učinile su da Bili Holidej bude to što jeste. Sampajo je svestan da jedan takav život ne može stati ni u strip album pa se zadovoljava njegovim fragmentima smeštenim u isto tako oslikanu atmosferu vremena u kome je Lejdi Dej živela.

No, priča je, ipak, smrću pevačice zaokružena u svoj svojoj nedovršenosti i provokativnosti. Na njenim temeljima Munjoz dozvoljava sebi da se „razmaše“ poigravajući se kadriranjem, detaljima, dubokim i plošnim „masovnim scenama“, nadahnutom vizuelizovanjima muzike. Grubi obrisi likova i objekata, koji podsećaju na „stil“ (odnosno njegovo odsustvo) primitivne umetnosti  adekvatno su „lice“ vremena i (ne)prilika u kojima opstaju crnci u urbanim džunglama perjanice „slobodnog sveta“. U prizorima zadimljenih lokala ili zatvora tenzije i frustracije intenzivno zrače iz mračnih površina kao i tvrdih fizionomija. Snaga susreta i sudara crne i bele, bez ikakvih valera, izbija iz svakog crteža istovremeno ga čineći („bojeći“) plemenitom patinom čiste začudnosti.

Album „Bili Holidej“ nesavršen je i nedorečen kakav je bio i život dame koja je žudela za nežnošću i prihvatanjem. Njegov vizuelni lik, uprkos robusnosti, plemenit je i melanholičan kakav je bio i topli, promukli glas večne Ledi Dej.

Broj pristiglih radova na konkurs: 277
Broj učesnika: 303
Broj zemalja iz kojih su radovi stigli: 27
Radovi pristigli iz sledećih zemalja:
Argentine, Austrije, Belgije, Bosne i Hercegovine, Brazila, Bugarske, Kanade, Kine, Hrvatske, Kipra, Češke Republike, Grčke, Mađarske, Izraela, Makedonije, Crne Gore, Poljske, Rumunije, Rusijue, Srbije, Slovačke, Slovenije, Švajcarske, Ukrajine, Velike Britanije, SAD, Uzbekistana

Žiri 13. međunarodnog salona stripa  je radio u sledećem sastavu:
Sibin Slavković, strip autor i urednik Stripoteke (predsednik žirija)
Željko Pahek, strip crtač i scenarista
Milan Miletić, strip autor
Boban Savić Geto, strip autor i ilustrator
Aleksandar Zograf, strip autor

   REČ ŽIRIJA

Ovogodišnji žiri međunarodnog  Salona stripa u Beogradu, imao je, kao i svi prethodni, prijatan zadatak da među pristiglim radovima odabere i predloži za nagrađivanje najuspešnije autore i njihova  ostvarenja u više kategorija. Raduje sve veći broj učesnika školskog uzrasta, među kojima se sigurno nalaze i oni koji predstavljaju budućnost stripa na ovim prostorima.
Impresivan broj od 277 pristiglih radova  iz 27 zemalja,  od kojih je, kao i obično, bilo najviše iz Srbije, opravdava svrhu postojanja ove manifestacije. Činjenica da su na konkurs poslata ostvarenje iz velikog broja zemalja, dovoljno govori u prilog velikog međunarodnog značaja ove izložbe za kontinuirani razvoj devete umetnosti.
Primetno je bilo prisustvo malog broja već afirmisanih autora iz Srbije i inostranstva, kao i manjeg broja stripova klasičnog strip jezika. Veliki broj mladih, neafrimisanih autora, poslao je  tematski veoma raznolike radove koji se nalaze negde izmedju klasičnog i alternativnog pristupa, koristeći pritom različite materijale, umesto klasičnog tuša i pera, da bi na najbolji način izrazili svoju ideju. Ta raznolikost u pristupu stvaranju stripa može samo da raduje.
Odluke o nagradama nisu donete lako, verovatno je da će brojni ljubitelji stripa, koji predstavljau poseban kvalitet međunarodnog Salona stripa, na samoj izložbi pronaći svoje favorite.

   Sibin Slavković, predsednik žirija

NAGRADE:

NAGRADE ŽIRIJA:

∙ GRAND PRIX:
  Nenad Pejčić (scenario), Srbija / Igor Krstić (crtež), Srbija, “Baku”
  Nenad Pejčić Rođen je 1983. godine u Pirotu, gde živi i radi. Pored stripa bavi se još i muzikom, pisanjem poezije i kratke proze. Na strip sceni je debitovao 2014. godine kratkim stripom Tain (crtać Igor Krstić), u antologiji Linije fronta u izdanju System Comicsa.
  Igor Krstić Rodjen u Pirotu 1982. godine. Diplomirao je 2009. godine na Fakultetu umetnosti u Nišu, na odseku slikarstvo. Bavi se slikarstvom, ilustracijom, karikaturom i stripom. Radi kao nastavnik likovne culture. Karikaturista je za borski list Kolektiv i ilustrator izdavačke kuće Pčelica

∙ NAJBOLJE OSTVARENJE U DOMENU KLASIČNOG  STRIP JEZIKA:
  Milenko Bodirogić (scenario), Srbija / Predrag Buca Popović (crtež), Srbija, “Escape”

∙ NAJBOLJE OSTVARENJE U DOMENU ALTERNATIVNOG STRIP JEZIKA:
  Marcus Villaca, Mađarska, “The Insectuals”

∙ NAJBOLJI SCENARIO:
  Marjan Milanov, Srbija, “Pismo”

∙ NAJBOLJI CRTEŽ:
  Predrag Buca Popović, Srbija, “Escape”

∙ SPECIJALNA NAGRADA ŽIRIJA ZA INOVACIJU U STRIP UMETNOSTI:
  Ana Petrović, Srbija, “Čudan san Tonija Zeca”

NAGRADE ŽIRIJA U KATEGORIJI TAKMIČARA DO 15 GODINA:
∙ MLADI LAV:
  Nemanja Tanović (2006), Srbija, “Lenji dečak”
∙ SPECIJALNA NAGRADA ŽIRIJA ZA NAJBOLJU IDEJU:
  Mina Jakovljević (2002), Srbija, “Oteta breskva”
∙ SPECIJALNA NAGRADA ŽIRIJA ZA ZREO I MAŠTOVIT IZRAZ:
  Lazar Kovačević (2007), Srbija, “Tri praseta”
∙ SPECIJALNA NAGRADA ŽIRIJA ZA NAJMLAĐEG AUTORA:
  Stefan Bogdanović (2008), Srbija, “Bela”

NAGRADE PRIJATELJA SALONA:
∙ NAGRADA  CRATER vfx Training Centra, Beograd:
  Milica Stevanović (2001), Srbija, “Gun Lady”
∙ NAGRADA STRIPOTEKE:
  Marko Stojanović (scenario), Srbija / Ianos Dan Catalin (crtež), Rumunija / Aljoša Tomić (kolor), Srbija, “Vera”
∙ NAGRADA IZDAVAČKE KUĆE SYSTEM COMICS:
  Marjan Milanov (scenario), Srbija, Marko Serafimović (crtež),  Srbija, “Pismo”
∙ NAGRADE IZDAVAČKE KUĆE DARKWOOD:
  Tomislav Tikulin (scenario i kolor), Hrvatska / Sebastijan Čamagajevac (crtež), Hrvatska, “The Weddin’ Master”
  Aleksa Milijanović (2003), Srbija, Bez naziva
∙ NAGRADA KNJIŽARE DELFI:
  Nenad Pejčić (scenario), Srbija / Igor Krstić (crtež), Srbija, “Baku”
∙ NAGRADA ČASOPISA STRIPOLIS:
  Jelena Vasiljević, Srbija, “The Box”
∙ NAGRADA  STRIP MAGAZINA MUNJA STRIP:
  Ena Vasković (2006), Srbija, “Ena u luna-parku”
∙ NAGRADA IZDAVAČKE KUĆE ČAROBNA KNJIGA:
  Milorad Vicanović Maza, Bosna i Hercegovina, “Grob”
∙ NAGRADA IZDAVAČKE KUĆE BESNA KOBILA:
  Vlastimir Mandić, Srbija, “Jeremija pali topa – neka bude borba neprestana”
∙ NAGRADA IZDAVAČKE KUĆE MODESTY STRIPOVI:
  Kristyna Baczynski, Velika Britanija, “Repository”
∙ NAGRADA IZDAVAČKE KUĆE ROSENCRANTZ:
  Grzegorz Weigt, Poljska, “She and the Sea”
∙ NAGRADA KLUBA KOLEKCIONARA "S" I MALE PRODAVNICE RETKOSTI:
  Marina Stefanović (2000), Srbija, “Iza ogledala”
∙ NAGRADA STRIPARNICE KEN STRIPOVI:
  Matea Stević (2002), Bosna i Hercegovina, “Kamen”

SVEČANO OTVARANJE SALONA 
 ČETVRTAK, 24. 09. 2015.

18:00, OTVARANJE IZLOŽBI SALONA 2015
18:30, PRATEĆI PROGRAM/ KOSPLEJ SALONA 2015 - OTVORENO KOSPLEJ TAKMIČENE ZA NAJBOLJI KOSTIM, NAJORIGINALNIJI IZBOR LIKA I NAJBOLJE DOČARAN LIK IZ SVETA BONELIJEVIH STRIP JUNAKA / NAGRADE CRATER VFX TRAINING CENTRA, DOMAĆIH STRIP IZDAVAČA I ORGANIZATORA FESTIVALA
19:45, DODELA NAGRADA

GOSTI SALONA:

• MORENO BURATINI (Italija), specijalni gost Salona: VELIKA IZLOŽBA ZAGORA / PROMOCIJA 600. BROJA EDICIJE ZAGOR, (Sergio Bonelli Editore, 2015.)
• VALTER VENTURI (Italija), gost Salona stripa u saradnji sa izdavačkom kućom phoenix press, Beograd: “VELIKI BELCONI”, izložba autora / promocija izdanja
• Igor Kordej (Hrvatska), gost Salona stripa u saradnji sa izdavačkim kućama SYSTEM COMICS, Beograd i LAVIRINT, Čačak: “TARZAN – REKE KRVI” (I. Kordej, N. Antičević), izložba autora / promocija izdanja
• Viorel Prligras / KRISTIJAN ĆOMU / MIRČA LIVIU GOGA / VIKTOR MARTIN (Rumunija)/ Dragan Predić (srbija): PROZORi U SVET RUMUNSKOG STIPA, predavanja /multimedijalni program
• Pat Moriarity (sad): “BEZANGO, WA” / STRIP SCENA SIJETLA, AMERIČKE PRESTONICE AUTORSKOG STRIPA, dokumentarni film /predavanje
• Paulo Montejro (portugalija), gost Salona stripa u saradnji sa izdavačkom kućom KOMIKO, Novi Sad: Pogled na savremeni portugalski strip, predavanje / promocija izdavačke kuće KOMIKO, Novi Sad
• TOMAŠ PROKUPEK / Martin Foret (Češka Republika): ISTORIJA ČEHOSLOVAČKOG STRIPA, predavanje / promocija izdanja
• MARCELLO MANGIANTINI (Italija), gost Salona stripa u saradnji sa izdavačkom kućom phoenix press, Beograd: CRTAČI CRTAJU ZA VAS, crtačke radionice
• ZORAN ĐUKANOVIĆ (Holandija): predavanja
• Simon Vučković (Crna Gora): CRNOGORSKA STRIP SCENA, predavanje
• Sašo Žnider / Simon Sanda (Slovenija): "MIKI MUSTER - OD STRIPOVA DO APP", prezentacija projekta

FILM I ANIMACIJA:

• ANDRIJANA RUŽIĆ (Italija): ANIMIRANI FILMOVI OSVALDA KAVANDOLIJA (la linea / pupilandia), predavanje / projekcija filmova

SPECIJALNE NAGRADE I PRIZNANJA:
- SPECIJALNO PRIZNANJE SALONA 2015. ZA DOPRINOS SRPSKOM STRIPU:
Zdravko ZUPAN, Beograd
- SREĆKO JOVANOVIĆ- NAGRADA IZDAVAČKE KUĆE „DEČJE NOVINE DOSITEJ“ I OPŠTINE GORNJI MILANOVAC:
Svetozar TOZA OBRADOVIĆ, Novi Sad
- PRIZNANJE ZA NAJBOLJEG IZDAVAČA DOMAĆEG STRIPA 2014/2015:
SYSTEM COMICS, Beograd
- PRIZNANJE ZA NAJBOLJEG IZDAVAČA INOSTRANIH STRIP IZDANJA U SRBIJI 2014/2015:  DARKWOOD, Beograd 

OBELEŽAVANJA JUBILEJA SRPSKOG STRIPA:

• 80 godina od izlaska prvog srpskog i jugoslovenskog strip lista – STRIP
• 50 godina od izlaska prvog broja strip revije ZENIT
• 50 godina od izlaska prvog broja strip revije PANORAMA
• 40 godina od izlaska prvog broja strip časopisa EKS ALMANAH
• 20 godina leskovačke škole stripa NIKOLA MITROVIĆ KOKAN
• 15 godina edicije STRIP PRESSING

KONKURS 13. MEĐUNARODNOG SALONA STRIPA:
Žiri u sastavu: Sibin Slavković, strip autor, urednik Stripoteke, predsednik žirija; Željko pahek, strip crtač i scenarista; Milan Miletić, strip autor; Boban Savić Geto, strip autor i ilustrator i Aleksandar Zograf, strip autor, dodliće 24. septembra 2015. godine, na svečanoj ceremoniji otvaranja Salona, sledeće nagrade: GRAND PRIX,  NAGRADU ZA NAJBOLJE OSTVARENJE U DOMENU KLASIČNOG STRIP JEZIKA, NAGRADU ZA NAJBOLJE OSTVARENJE U DOMENU ALTERNATIVNOG STRIP JEZIKA, NAGRADU ZA NAJBOLJI SCENARIO, NAGRADU ZA NAJBOLJI CRTEŽ, SPECIJALNU NAGRADU ŽIRIJA ZA INOVACIJU U STRIP UMETNOSTI, kao i NAGRADE ŽIRIJA U KATEGORIJI TAKMIČARA DO 15 GODINA: MLADI LAV, SPECIJALNU NAGRADU ŽIRIJA ZA NAJBOLJU IDEJU, SPECIJALNU NAGRADU ŽIRIJA ZA ZREO I MAŠTOVIT IZRAZ i SPECIJALNU NAGRADA ŽIRIJA ZA NAJMLAĐEG AUTOR.

P R O G R A M  S A L O N A :

           Četvrtak, 24.09. 2015.
15:00 – 22:00, Happy Centar SKC: BERZA STRIPA
18:00, OTVARANJE IZLOŽBI SALONA 2015
           • Srećna Galerija: KONKURS 2015 – IZLOŽBA NAGRAĐENIH RADOVA
           • Mala sala: KONKURS 2015 – IZLOŽBA NAJUSPELIJIH RADOVA
           • Galerija SKC: VELIKA IZLOŽBA ZAGORA, (selektor izložbe: Moreno Buratini)
           • Velika sala: Valter VENTURI: IZ OPUSA / “VELIKI BELCONI”, (selektor izložbe: Goran Zečević)
           • Novi prostor: igor kordej: “TARZAN – REKE KRVI” (selektor izložbe: Igor Marković)
           • Galerija Circus: Zdravko ZUPAN – dobitnik priznanja za doprinos srpskom stripu, dokumentarna izložba
18:30, PRATEĆI PROGRAM/ KOSPLEJ SALONA 2015
20:00, Velika sala: CEREMONIJA SVEČANOG OTVARANJA SALONA I DODELA NAGRADA

           Petak, 25.09. 2015.
11:00 – 22:00, Happy Centar SKC: BERZA STRIPA
16:00, Velika Sala: Zoran ĐUKANOVIĆ: "Talenti pripovedača Borisa Stanića - Radosav, Atentat  i Blatište“, predavanje
17:15, Velika Sala: Sašo Žnider / Simon Sanda (Slovenija): "MIKI MUSTER - OD STRIPOVA DO APP", prezentacija projekta
18:00, Velika Sala: Tomaš PROKuPEK / Martin Foret (Češka Republika): ISTORIJA ČEHOSLOVAČKOG STRIPA, predavanje / promocija izdanja
18:45, Velika sala: Valter VENTURI (Italija), predstavljanje gosta Salona / “VELIKI BELCONI”, promocija izdanja (Phoenix Press, Beograd, 2015)
19:30, Velika sala: PROZOR U SVET RUMUNSKOG STIPA / BDC (Banda desenata Craioveana), Viorel Prligras, Kristijan Ćomu, Mirča Liviu Goga, Viktor MARTIN (Rumunija),  Dragan Predić (Srbija), predavanje /panel
20.30, Velika sala:Kristijan Ćomu: "ZVUCI STRIPA", performans

           Subota, 26.09. 2015.
11:00 – 22:00, Happy Centar SKC: BERZA STRIPA
14:00 – 16:00, Velika sala: CRTAČI CRTAJU ZA VAS, crtačke radionice (Valter VENTURI, Marčelo MANĐANTINI…)
15:00, Velika sala: Primeri stripa u trgovinskom marketingu: Rastko Ćirić i studenti FPU Beograd (Aleksandar Petrikanović, Goran Rakić, Jovan Rakić, Dragana Kuprešanin, Stefan Katanuć, Manja Ćirić), promocija albuma STRIP MENU
16:00, Velika sala:Jubileji srpskog stripa: 20 godina leskovačke škole stripa NIKOLA MITROVIĆ KOKAN / 15 godina edicije STRIP PRESSING
16:30, Velika sala: Strip magazin STRIPOLIS, (Kulturni centar, Zrenjanin), promocija
17:00, Velika sala: "MODESTY STRIPOVI - IZDAVAŠTVO", Jugoslav Gorunović, Vasa Pavković, Zoran Penevski, Zdravko Zupan, promocija izdavača
17:30, Velika sala: KAKO DIGITALIZOVATI STRIPOVE I STRIPSKA IZDANJA ZA FOND NARODNE BIBLIOTEKE SRBIJE, predavanje (Nemanja Kalezić, načelnik odelenja Obavetnog primerka i Slobodan Ivkov inicijator projekta)
18:00, Velika sala: Paulo monteJro (portugalija): Pogled na savremeni portugalski strip, predavanje / promocija izdavačke kuće KOMIKO, Novi Sad
19:00, Velika sala: Moreno BURATTINI (Italija), predstavljanje specijalnog gosta Salona / Promocija 600. broja edicije ZAGOR, (Sergio Bonelli Editore, 2015.)
20.00, Velika sala:Andrijana RUŽIĆ (Italija): ANIMIRANI FILMOVI OSVALDA KAVANDOLIJA (la linea / pupilandia), predavanje / projekcija filmova

           Nedelja, 27.09. 2015.
11:00 – 22:00, Happy Centar SKC: BERZA STRIPA
16:00, Velika Sala: Simon VuČković (Crna Gora): CRNOGORSKA STRIP SCENA, predavanje
16:30, Velika sala:Zoran ĐUKANOVIĆ: "Lens - Klasicistički pobunjenik Voren Tafts", predavanje
17:30, Velika sala:SAKURABANA BEOGRAD,prezentacija programskih aktivnosti
18:15, Velika sala: "VIZUELNI EFEKTI U VIDEO IGRAMA BAZIRANIM NA JUNACIMA IZ STRIPOVA", Bogdan AMIDŽIĆ (Crater vfx Training Center, Beograd),   predavanje
19.00, Velika sala: igor kordej (hrvatska): “TARZAN – REKE KRVI” (I. Kordej, N. Antičević, SYSTEM COMICS, Beograd / LAVIRINT, Čačak, 2015), promocija izdanja
20.00, Velika sala: pat moriarity (sad): “BEZANGO, WA” - STRIP SCENA SIJETLA, AMERIČKE PRESTONICE AUTORSKOG STRIPA, dokumentarni film /predavanje

(Međunarodni salon stripa zadržava pravo izmene i dopune programa)
(Radno vreme galerija tokom trajanja Salona je 10:00 – 20:00) 

I N F O :
www.salonstripaskc.rs
www.facebook.com/comicsfest
srecnagalerija@gmail.com

Šta nam rade, a?! Beskonačan niz napada na posledice, uzrok ne pominjemo, čekamo evoluciju, pravimo iste greške, nema civilizacijskog pomaka, nije uočljiv, čak ni u ovo doba. Novo doba, najbrže doba, za sad.

Malo besposledične kolektivne paranoje. Malo neopravdanog mešanja utisaka i povoda. Malo odgovora bez pitanja. Malo nevaspitanog upiranja prstom. Sve zajedno globalni problemi u mikroskopskim intenzitetima na svakoj pojednačnoj površini kože.

Ove godine od 22. do 27. septembra, Festival Novo doba čuva tradiciju bogatog programa svakog dana na drugom mestu. Blaga, umilna treperava paranoja se širi po užem gradskom jezgru, kao i zemunskim i pančevačkim odabranim kotama. Festival podrazumeva šest intenzivnih dana punih aktivnosti koje ne obuhvataju samo izložbe, koncerte i video projekcije, već i radionice, sito-štampu, instalacije, oslikavanje murala.

Lako je izdvojiti tri velike izložbe: Bernharda Xilko (galerija Štab, 22. septembra), Moolinex i Aurélie William Levaux (Ulična galerija, 25. septembra), Vukodlaci sa severa / Subotički nesvrstani strip (CZKD, 27. septembra) i pored toga izložbe Anne Ehrlemark (Matrijaršija, 23. septembar), radio Študent (Nova Elektrika, Pančevo, 26. septembar), kao i nastupe Žoambo Žoet Workestrao, Bitlsta, Mega Denketa i mnogih drugih, ali Novo doba će ugostiti, uposliti, udružiti i upriličiti niz neformalnih i formalnih radnih i neradnih celodnevnih i noćnih aktivnosti namenjenih samim umetnicima i publici.

Posetioci iz regiona i šireg evropskog konteksta, mešaju se sa autorima, autori sa organizatorima, gosti i domaćini, psi i mačke. Nemoguće je da se predstave svi gosti,  strip autori, muzičari, eksperimentatori, grafičari, distributeri, diskografi, knjižari, stripari,  kolekcionari, varioci, potezači, pogurači, igrači i plesači, teoretičari i esejisti, aktivisti i  agitatori, volonteri, režiseri, cirkuzanti, medijski arheolozi, sito štampari, improvizatori, deca iz naše kuće, deca iz drugih kuća, projektori, nadzirači, kamermani i fotografi, profesionalci i amateri, kuvari, gurmani, glumci i posmatrači, ekolozi, ulični artisti, muralisti, guslari, djevi,  vjevi,cjevi, mcijevi, kasetari i lenhartapetari, krojači, pisci i scenaristi, biciklisti, pećinski  ljudi, ljudi budućnosti, nove ere, novog doba. Novodobari. Dobri drugari i još bolje drugarice.

Uz svakodnevne radionice u autonomnom kulturnom centru Matrijaršija i veliki sajam malih izdavača u Centru za urbanu kulturu Imago, postiže se cilj festivala, a to je uvid u inovacije međunarodne scene nezavisnog, alternativnog i avangardnog stripa i srodnih umetničkih grana. Sa gostima iz Nemačke, Poljske, Švedske, Amerike, Francuske, Belgije, Slovenije, Mađarske, Hrvatske, Makedonije, domaćim autorima, saradnju sa osobama ometenim u razvoju, decom*, publika festivala se širi, a mreža umetnika, kolektiva, izdavača postaje još jača.

Strip centar Makedonije sa sedištem u Velesu, po prvi put je uključen u okviru programa manifestacije “SKOPJE KREATIVA” sa nekoliko aktivnosti:

- nagradni konkurs za crtež, karikaturu i strip na nivou učenika u osnovnim i srednim školama u glavnom gradu, Skopju. Bolja dela biće izložena od 16. do 20. septembra. Dodela nagrada za najbolje biće u subotu, 19.09.2015 g u 11:00h u sklopu celokupne promocije manifestacija “SKOPJE KREATIVA”.

- odmah posle toga SCM-Veles organizovaće tribinu na temu “PRIMENA STRIPA U EKONOMIJI” (izdavastvo, biznis, kulturno nasleđe itd…). Panelisti biće Vane Trajkov - direktor Strip centra (ujedno i medijator) kao i doc. dr Igor Andreev, doctor  ekonomskih nauka, uključen u nacionalnu asocijaciju istaknutih akademskih građana

- na kraju, nadamo se, ostaće vremena i za neformalne strip razgovore, kao i za malu strip radionicu.

Poštovani
Kao i prošle godine za Strip salon u SKC-u Udruženje građana fanovi naučne fantastike SCI&FI priprema dva broja posvećena stripu. Redovan broj posvećen je Alu Vilijamsonu a vanredni istoriji SF stripa u Srbiji. Pozdrav svim ljubiteljima stripa i SF-a.
Sekretar udruženja, Tihomir Jovanović

U FOKUSU

Istorija stripa, kako evropskog tako i američkog, beleži niz dela 9. umetnosti koja su, na prvi pogled, bila namenjena najmlađim čitaocima ali su ih čitali i oni sa više godina. U tim su avanturama (npr. „Bima i Buma“ ili „Krcka“) uživali svi, od 3 do 73 godine, naravno na svoj način. Među te univerzalne stripove za sve uzraste spadaju i oni o Štrumpfovima, koje je nacrtao Pejo po sopstvenim pričama ili po scenarijima rađenim u četiri ruke sa I. Delportom.

Davne 1957. (ili 1958.) godine, u prestižnom strip magazinu „Spiru“, u epizodi „Frula sa šest rupa“ stripa „Jovan i Cvrle“ („Johan i Pirlouit“), smeštenog u srednji vek, glavni junaci zabasaju u selo malih, plavih ljudi čudnog imena Štrumpfovi. Njihov autor Pejo (Pjer Kilifor, 1928-1992) verovao je da Štrumpfovi imaju veći potencijal od epizodnog (u čemu ga je podržao i urednik) pa je nacrtao nekoliko kraćih epizoda o njima (prva se pojavila već 1959.g.) koje su naišle na pozitivan odziv publike i tako je počeo njihov samostalni život u kome je strip dostigao evropsku a potom svetsku popularnost i slavu. Legenda kaže da je reč „štrumpf“ nastala tokom jedne večere kada je Pejo zatražio od svog drugara Frankena (tvorca Gaše) da doda so ali mu se umesto prave omakla reč „štrumpf“ na šta mu je Franken odgovorio da vrati štrumpf kad završi sa štrumpfovanjem. Tako je zadesno smišljen ključni termin koji je ime za bića, univerzalni glagol i uzrečica/poštapalica.

Na ovim prostorima Štrumpfovi su se krajem 1960-tih pojavili u „Kekecu“ a bilo ih je u „Stripoteci“ i „Biser stripu“. Mlađe generacije najčešće ne znaju da su Štrimpfovi strip junaci ali ih pamte iz istoimene crtane TV serije (u produkcije Hane i Barbere, stvarane od 1981. do 1989.g.) odnosno jednog celovečernjeg holivudskog (neuspelog) „blokbaster“ filma.

REČ KRITIKE

Beogradski izdavač „Čarobna knjiga“ uvrstio je u svoj izdavački plan objavljivanje kompletnih, hronološki poređanih Štrumpfovskih avantura (17 albuma plus pojedinačne geg epizode) u kvalitetnoj štampi i punom koloru. Tako će mali (visoki su 3 jabuke), plavi ljudi (ni patuljci ni trolovi), koji liče ko jaje-jajetu (uz dva izuzetka), u belim hulahopkama, iz kojih viri repić, i sa belim kapama (nalik onima koje nose patuljci) biti dostojno predstavljeni mladima i onima koji se tako osećaju.

Prvi album čine dve epizode od po 20 tabli, „Crni Štrumpfovi“ i „Leteći Štrumpf“. Već prvom pričom o Štrumpfovima (kao glavnim junacima) autori izmiču šabloni i rade nešto sasvim neuobičajeno: umesto da čitaoce polako upoznaju sa Štrumpfovima, njihovim svetom, navikama i vrlinama oni ih dovode na korak od - istrebljenja. Naime, jednog ne preterano vrednog Štrumpfa uješće „Bzzz-muva“ i on će pocrneti, postati zao i agresivan, voljan samo da ujeda plave Štrumpfove za rep i tako ih preobrati. Očas posla plavci će biti opkoljeni i eliminisani a zlokobno „Gnap! Gnap!“ zaoriće se selom. Ipak, eksplozija polena cveta Tuberoze vratiće sve na svoje mesto pa će srećni plavi Štrumpfovi prirediti veliku zabavu. Humor i gegovi preobraćaju se u intenzivnu stravu i iznenadnu katarzu - i sve to na 20 strana. U tom brzopoteznom upoznavanju sa Štrumpfovima (koje će se tek razvijati) neki likovi već su se nametnuli a otkriveni su poneki kolektivni principi i pravila.

Po sličnom receptu, mada sa manje tenzija a više humora, razvija se priča o Štrumpfu koji je rešio da leti jer mu se čini da će mu tako bili lepše i lakše (ni on ne voli da radi odnosno da „štrumpfuje“). Epizoda prati njegove (neuspele) pokušaje-eksperimente da postane „leteći Štrumpf“, koji se podudaraju sa razvojem čovekove ideje o letenju, od pravljenja krila od perja ili tkanine, preko balona do raketa. Ipak, tek će magični napitak dići plavog mališu u vazduh da bi on tamo shvatio da ne može da upravlja svojim lebdenjem. Iz te nevolje spasavaju ga drugovi, istina ne baš prefinjeno jer ga nahrane - ciglama. Tako je nesuđeni letač vraćen na tlo (pa i malo dublje) ali on, naravno, time nije zadovoljan jer sada mu se hoće da bude mornar ali, na poslednjoj strani, zbog svoje težine završava na dnu potoka.

Priče o Štrumfovima imaju sve što treba da sadrže dela namenjana deci: malo šale, malo zbilje, zapleta i uzbuđenja te, konačno, malo pouke. Strip je tome dodao i čist crtež, lepu prirodu i dopadljive junake (glavni zloća, veštac Gargamel pojaviće se tek u trećoj epizodi a njegov nevaljali mačak Azrael samo prošeta u „Letećem Štrumpfu“). Svi sastojci „umešeni“ su kako treba, nijedan ne štrči niti preteže pa je ovo, sveukupno, pravi, ljupki strip za sve generacije i sva vremena.

Kuriozitet ovogodišnjeg festivala stripa, koji će se održati od 17. do 19. septembra u Kulturnom Centru Zrenjanina, jeste to što su gosti, gošće.

Specifičnost ženske poetike u oblasti stripa, ilustracije i animacije svojim radovima predstaviće:
Marina Milanović - ilustrator i grafički dizajner – Novi Sad
Marica Kicušić – ilustrator, animator i grafičar - Vrnjačka Banja 
Jelena Vasiljević – ilustrator i strip crtač – Titel
Emma Fick - illustrator – Cavington (U.S.A.)
Mina Cvetinović - autor vizuelnih efekata i animiranih filmova, docent na Akademiji umetnosti u Novom Sadu - Novi Sad

* * *

Mina Cvetinović je docent je Akademiji umetnosti u Novom Sadu, u oblasti animacije i vizuelnih efekata. Angažovana je za izradu vizuelnih efekata u filmu Emira Kusturice "Na mliječnom putu". Realizovala je radionicu animiranog filma "Izbanimaonica" 2014. godine u okviru koje je sa polaznicima napravila animirani film "Klackalica" koji je na festivalu "See a Paris" osvojio nagradu za najbolji animirani flim.

Marica Kicušić diplomirala na Fakultetu primenjenih umetnosti u Beogradu, na odseku primenjena grafika. Dobitnik nagrade za animaciju SAE Instituta Beograd zatim za animaciju „život u ramu“ na 8. festival Balkanima, grafiku (specijalna nagrada za exlibris na temu Pola veka Televizije Beograd), ilustraciju (nagrada LICE KNJIGE za najbolje ilustrovanu knjigu u 2012. godini, Zagreb, Education for All Global Monitoring Report art contest, Honorary mentions).

Jelena Vasiljević je diplomira 2014. godine uz godišnju nagradu departmana likovnih umetnosti za najuspešniji umetnički rad iz umetničke discipline „Grafičke komunikacije“ za školsku 2013/14 godinu. Trenutno je na master programu departmana likovnih umetnosti u Novom Sadu.

Marina Milanović Diplomirala je na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, na osnovnim studijama 2012. godine, na odseku za Grafičke komunikacije, a na master studijama 2014. godine, u klasi Ivice Stevanovića, na predmetu Grafika knjige. Uglavnom koristi tradicionalne crtačke i slikarske tehnike. Radovi su joj publikovani u knjigama i časopisima. Dobitnik je Počasnenagrade na Međunarodnom bijenalu ilustracije Zlatno pero 2013. godine,za seriju ilustracija Priče o Crvenokosi.

Ema Fik je Amerikanka koja je odrastala je slušajući priče o precima koje je za vreme Drugog svetskog rata spasao Srbin Nikola Petrović. Kada je odrasla, rešila je da poseti Srbiju i, oduševljena specifičnostima života u našoj zemlji, napravila je duhoviti ilustrovani vodič i pronašla svoj budući poziv.
– Ilustracije su samo deo onoga što sam doživela u Srbiji. Srbi su veoma topao i otvoren narod! Ja jednostavno nemam reči kojima bih mogla na bolji način da vas opišem osim da ste predivni! Odista, divim se balkanskom umeću življenja. Uprkos teškoćama uspeli ste da sačuvate svo svoje blago na Zemlji, pa čak i da ga podelite s drugima – priča nam srdačna Ema dodajući da je pored istraživanja porodične istorije, u Srbiju stigla i kako bi kao stipendista Fulbrajtovog programa predavala engleski jezik. Njena knjiga "Snippets of Serbia" dozivela je neviđen uspeh.

Naše gošće će tokom festival održati zanimljive radionice animacije i ilustracije, pa se pozivaju svi zainteresovani građani da učestvuju u njima

* * *

Program festivala: Jedinstveni programi se ove godine održavaju na tri lokacije: Kulturni Centar Zrenjaniina, Izložbeni salon Istorijskog arhiva i Pozorišni klub "Zeleno zvono".

Ovom prilikom vam predstavljamo program festivala:

Četvrtаk 17.09.2015.
19:00 - Ceremonijа svečаnog otvаrаnjа mаnifestаcije
Otvаrаnje izložbe radova Marine Milanović, Jelene Vasiljević i Marice Kicušić
Crtаči crtаju zа publiku
19.30 - Cosplay
20:00 - Promocijа šestog i sedmog brojа čаsopisа „Stripolis”
Promocijа izdаvаčkih kućа:
System comics - www.systemcomics.com/
Čarobna knjiga - www.carobnaknjiga.rs/strip
Besnа Kobilа -  besnakobila.co.rs/
Komiko - www.komiko.rs/
Rosenkrantz - www.rosencrantz.rs/
Omnibus - www.omnibus.rs
Makondo - www.makondo.rs/
S.K.C. Novi Sad - www.skcns.org/
Berza stripa
Hol Kulturnog Centrа

Petаk 18.09.2015.
10:00 - Filmski mаtine
Velikа sаlа kulturnog centrа
Rаdionicа stripa i ilustracije sа decom sа posebnim potrebаmа (Školа „Deveti mаj”)
10.30 - Radionica stop motion animacije - radionicu vodi Marica Kicušić
Amfiteatar Kulturnog Centra 
Radionica animacije – radionicu vodi Mina Cvetinović sa pomoćnicima Minjom Mihajlović i Veljkom Goločorbinom
Mala sаlа Kulturnog centrа
11.00 - Berza stripa
19:30 - Otvaranje izložbe posvećene procesu nastajanja animiranog filma "Klackalica".
20.00 - Predstavljanje radionice animiranog filma "Izbanimaonica" u okviru koje je napravljen film "Klackalica" i razgovor sa vođom radionice Minom Cvetinović i učesnicima Minjom Mihajlović i Veljkom Goločorbinom.
Otvaranje izložbe posvećene procesu nastajanja animiranog filma "Klackalica".
Galerija pozorišnog kluba Zeleno Zvono

Subotа 19.09.2013.
13:00 - Prikazivanje animacija urađenih na radionicama festival
Velika sala Kulturnog Centra
19:00 - Otvаrаnje izložbe Eme Fik
Izložbeni sаlon Istorijskog Arhivа
20:00 - Promocija knjige “Snnipets of Serbia” i rаzgovor sа Emom Fik
Pozorišni klub Zeleno zvono

Foto izveštaj sa devetog Strip vikenda -
ne morate imati facebook nalog da bi pregledali fotografije.

www.facebook.com/media/set/...

Ove godine je manifestacija bila izuzetno posećena, odlično rganizovana na zadovoljstvo svi prisutnih ljubitelja stripa.

Čekamo jubilarni Strip vikend...

Mimo ustaljenih pravila, prvo vam prilažem bonus materijale. Video materijal snimljen tokom predavanja Rajka Miloševića Gere u Studentsko kulturnom centru u Beogradu 27.08., a nakon toga izbor iz štampe, koji se na svojevrstan način nadovezuje na ovo predavanje.

Obavezno štivo za kreativne ljude... priča je univerzalnija, po meni zanimljiva i za ljude van stripa...
Deo prvi: youtu.be/Wy3p5h1qiKs
Deo drugi: youtu.be/7BUYjrV92iM
Deo treći: youtu.be/3vd5llK68UY

++++++++++++++

TV & POP KULTURA

Gera preporučuje:
Ovo su najuzbudljiviji stripovi današnjice

Jedan od najvećih svetskih strip-crtača Rajko Milošević Gera specijalno za „TV & Pop kulturu“ navodi četiri autora koji su, prema njegovom mišljenju, najbolji deo strip-scene. Petog nije da nema, ali je velika pauza do njega, objašnjava Gera. Autore koje je izdvojio odvaja ogromna razlika u temperamentu, a nikakva u količini talenta.

Rafael Grampa i Benjamin Flao
Najuzbudljivije mi je danas da pratim šta rade Rafael Grampa i Benjamin Flao. Obojica imaju instantno vidljiv crtački talenat, ali i specifičan storiteling, što danas nije frekventno, a po mom mišljenju je od esencijalne važnosti.

Denis Bodart
Denis Bodart je čovek najfrapantnije lakoće u stvaranju kojoj sam prisustvovao. Mnogo ga cenim. Apsolutno obavezna lektira za razumevanje ovog medija. Svima.

Konor Vilumsen
Prva dvojica su srednjih godina, treći zrelih, pa će četvrti biti neko jako mlad. Konor Vilumsen je još uvek u fazi definisanja, a već je očito vanserijski talenat.

Stevan Subić i Max Simić
Moram za kraj da izdvojim par sa ovih prostora za koje se još ne zna, a mladi su i zaista mnogo očekujem od njih: prvenstveno Stevan Subić i odmah zatim Max Simić.
Izvanredni momci i nova generacija budućih predvodnika.

   9. N0V0SADSKI STRIP VIKEND
   11-12. septembar 2015. • FABRIKA

   ČETVRTAK 10.09.2015.
Intro festival - Muzej savremene umetnosti Vojvodine
20:00 Otvaranje izložbe "Nemački strip u Vojvodini
          između dva rata"

   PETAK 11.09.2015.
16:00 Otvaranje kapija / berza stripa
17:00 "3d Street Art" Milivoje Kostić Kole
18:00 Promocija stripa Mladena Oljače "Dr Moon",
          razgovor s autorom
19:00 Predstavljanje izdavačke kuće "System Comics"
20:00 Otvaranje festivala i izložbe Gradimira Smuđe,
          razgovor s autorom i potpisivanje stripova
Muzički program DJ ZDENA

   SUBOTA 12.09.2015.
11.00 "U Kini jedu sve" Berza stripova & vinila
13.00 Predstavljanje stripa "Kriminal bezumlja"
13.30 Predstavljanje strip radionice "Epika"
          i časopisa "Strip epoha"
14.00 Potpisivanje izdanja Ivica Stevanović
14.30 Predstavljanje autora Vanja Urukalo
15.00 Predstavljanje časopisa "Parabellum"
15.30 Predstavljanje časopisa "Stripolis" razgovor
          sa Brankom Đukićem, urednikom časopisa
16.00 Predstavljanje izdavača "Besna kobila" i "Omnibus"
16.00 Autori, gosti festivala, potpisuju i crtaju za vas
16.30 Predstavljanje izdanja "Samo strip", razgovor
          sa Zlatkom Milenkovićem, potpisivanje izdanja
17.00 Predstavljanje autora i otvaranje izložbe, razgovor
          sa Spasojem Kulauzovim
17.30 Predstavljanje izdavača "Komiko" i "Darkwood"
18.00 Predstavljanje autora i otvaranje izložbe Matjaža
          Bertoncelja, razgovor o stripu u Sloveniji (Iztok Sitar)
18.30 Promocija izdanja "Tajne Kaspara H"
          Sanja Stepanović i Wostok
19.00 Predstavljanje gošće festivala iz Litvanije
          Uyou Shibuya i izdavačke kuće "Rosecrantz",
          razgovor sa Predragom Đurićem
19.30 Predstavljanje striparnice "Alan Ford" i "Bulevar Books"
20.00 Predstavljanje autora i otvaranje izložbe Dejana Nenadova
21.00 "Događanje stripa", razgovor sa Vladimirom Vesovićem i predstavljanje škole stripa Đorđa Lobačeva
21.30 Nezavisno izdavaštvo - razgovor sa Zdenkom Franjićem "Slušaj najglasnije"
Muzički program DJ DIRTY

Delavnica linoreza z Olafom Ladoussom
studio tipoRenesansa, Breg 22, LJ.,
sobota, 10. oktober 2015, 10.00-18.00

Enodnevna brezplačna delavnica linoreza (12+)
Mentor: Olaf Ladousse (Španija)
Asistent: Andrej Štular

V pričetku oktobra nas bo v Ljubljani obiskal Olaf Ladousse, v Madridu živeči avtor francoskih korenin, ki pri svojem delu združuje strip z grafiko.

Na svoji krstni samostojni predstavitvi v Ljubljani bo vGaleriji DLUL (Breg 22, Ljubljana) razstavil serijo grafik, povečini lesorezov oziroma linorezov. Razstava Tiskarski laboratorij Olafa Ladoussa bo na ogled od7. do 31. oktobra 2015.

Avtor bo ob razstavi izvedel tudi enodnevno brezplačno delavnico linoreza v studiu tipoRenesansa (Breg 22, Ljubljana). Delavnica je namenjena vsem tistim (starejšim od 12 let), ki bi radi osvojili osnovne veščine te stare grafične tehnike ali jih nadgradili pod mentorstvom prekaljenega mojstra. Asistiral bo Andrej Štular.

Prijave zbiramo na core@mail.ljudmila.org ali na 031 401 556.
Število udeležencev na delavnici je omejeno, zato pohitite s prijavami!

četvrtak, 10/09/2015.
Galerija Nova, Teslina 7, Zagreb

20h otvorenje izložbe
20:15h Komikaze radionica

http://comixconnection.eu/

comiXconnection je putujuća izložba nezavisnog stripa iz šest zemalja regije, prema konceptu berlinske kustosice Beate Wild. Izložbu, koja je u dvije godine gostovala u petnaest gradova regije, prati diskurzivni program koji će se u Zagrebu održati u formi Komikaze radionica u organizaciji Ivane Armanini. Osim na otvorenju, Komikaze radionice će se održati još u dva termina, 12. i 19. 09., od 17 do 20h.

Koliko su raznoliki sami nazivi za strip kao medij, toliko se različito i manifestira strip u Hrvatskoj, Sloveniji, Rumunjskoj, Mađarskoj, Srbiji i Bosni i Hercegovini. Povijest njegova nastajanja izravno odražava pojedine političke pozadine i otvorenost društva pri kontaktu s tim vidom umjetnosti i komunikacije. To je ujedno i razlog zašto i granice izmeđumainstream i alternativnog stripa variraju od zemlje do zemlje.

Za mentalne je mape, koje okružuju pojedine mreže, na žalost tipična jednostrana orijentacija po principu: „licem prema Zapadu, a leđima prema svima drugima”. Neposredni susjedi često su van vidokruga. Upravo na tu činjenicu projekt comiXconnection i usmjerava svoju pažnju u tim zemljama.

Projekt povrh povijesno-političkih, jezičnih i mentalnih barijera ukazuje na postojeće kao i one buduće poveznice.„Jedan strip rijetko dolazi sâm!” Ovo se odnosi i na druge bliske umjetničke forme kao ilustraciju, grafički dizajn, animaciju, grafite, glazbu i performans. Razne promjene perspektive i širenje vidika, koji proizlaze kao rezultat sinopsisa, vode – nadamo se – ka sinergiji u tom umreženju, prema podizanju svijesti, te naposljetku prema povećanju umjetničke vrijednosti te vrste stripa. Izvanredno širok opseg mogućnosti koju medij stripa nudi upućuje na mnoga područja u kojima bi se strip u budućnosti mogao koristiti kao inovativan oblik komunikacije.

Izložba će biti otvorena do 1/10/2015.

comiXconnection projekt Koordinacije Istočne, centralne i jugoistočne Europe u Muzeju europskih kultura Nacionalnog muzeja u Berlinu i Pruske zaklade za kulturnu baštinu.

Projekt je podržan od strane Die Beauftragte der Bundesregierung für Kultur und Medien i Zaklade Kultura Nova

"Pozivamo vas na otvaranje izložbe Strip u vojvođanskoj štampi na nemačkom jeziku. Otvaranje izložbe je u Muzeju savremene umetnosti u Novom Sadu (Dunavska 37), u četvrtak, 10. septembra u 20h.
U okviru izložbe biće izloženo tridesetak strip-tabli i kaiševa objavljenih u vojvođanskoj štampi na nemačkom jeziku u periodu 1931-1941. godina. Izložbu prati i adekvatan katalog.
Izložba traje do 13. septembra."

Organizacija: CETIM - Centar za edukaciju,
                                      toleranciju i multikulturalizam
Podrška: Pokrajinski sekretarijat za kulturu
                i javno informisanje
Autor izložbe: Predrag Đurić
Otvaranje: 10. septembar u 20:00

Kraj tridesetih godina XX veka predstavljao je zlatno doba stripa u Jugoslaviji. Iako se puno zna o stripovima objavljivanim u beogradskoj štampi, o prisustvu stripa u vojvođanskoj štampi ne zna se gotovo ništa. A od 185 listova koji su izlazili 1938. godine u Vojvodini, 43 su bila na nemačkom jeziku, od čega dva dnevna lista, 24 nedeljnika, tri polumesečna lista, šest mesečnika. Tokom decenije pred Drugi svetski rat i tokom samog rata na području Vojvodine je izlazilo najmanje 103 dnevna lista i časopisa, od kojih najveći broj u Novom Sadu, ali i sa značajnim izdavačkim centrima − Novi Vrbas, Bela Crkva, Bačka Palanka, Apatin, Pančevo, Sombor, Prigrevica, Nova Pazova, Veliki Bečkerek, Crvenka, Vršac...

Prvi strip za koji je utvrđeno da se pojavio u vojvođanskoj štampi na nemačkom jeziku objavljen je 1931. godini u bačkopalanačkom listu Straža. Među strip-autorima, koji su objavljivali do izbijanja Drugog svetskog rata, isticali su se Oskar Zomerfeld iz Rume, Robert Vitaliani iz Novo Sada, August Fogt, Hans Štajner, H.R. Erc, W. Cvitković, Hubertus, Bran i drugi.

Izložba prikazuje trideset strip-tabli ili strip-kaiševa, koji su objavljeni u vojvođanskoj štampi na nemačkom jeziku između dva svetska rata, a izložbu prati i prigodan katalog.

Izložba je rezultat istraživanja koje je tokom 2014. godine sproveo Centar za edukaciju, toleranciju i multikulturalizam uz podršku Pokrajinskog sekretarijata za kulturu i javno informisanje i tokom kojeg je pregledano blizu 10 hiljada brojeva novina i časopisa na nemačkom jeziku koji su objavljeni u Vojvodini između dva svetska rata.

Автор: Гоце Панговски

1. Од кога датира твојот интерес за стриповите и кога активно почнуваш да создаваш стрипови?
Стриповите ги засакав уште од предучилишна возраст, кога дури не знаев да читам, барем не букви. Во маалото во кое, во тоа време, живеев немаше деца на моја возраст, па на некој начин верен пријател пронајдов во стриповите. Редовната посета на локалниот киоск, пак, за мене претставуваше ништо помалку од своевиден ритуал и авантуара. Подоцна, откако тргнав на училиште, почнав и да цртам стрипчиња со ликови од анимираните филмови, но тоа се сведуваше само на детска игра и импресионирање на другарчињата.
Посериозно со стрип се бавам од 2010 година, откако ја запознав илустраторката Весна Ничевска Саравинова од Скопје. Не дека и претходно не бев запишувал синопсиси и не бев правел обиди за пишување на сценарија за стрипови, но сето тоа беше прилично несмасно, неразработено, почнато и оставено за некои идни времиња и повеќе начкрабано, одошто напишано. Се сеќавам дека за првиот стрип кој што го направивме заедно, иако пристапот и методологијата при креирањето не ни беа на најзавидно ниво, сепак резултатот беше добар и истата година за тоа дело освоивме специјална награда на Стрип Салонот во Велес.
Со Весна досега имаме направено 6-7 кратки стрипа од кои, покрај првиот, за уште еден имаме освоено награда. Нашата соработка продолжи и до ден денес, а покрај стрип-соработници сме и добри пријатели. Моментално, по околу две годишна пауза, ја продолжуваме работата на еден алтернативен стрип од петнаесетина страници, со работен наслов „Космогонија“, кој веќе до половина е завршен.

2. Бидејќи имаш правено и само сценарија врз основа на кои други цртачи создавале стрип, но и самиот имаш цртано свои стрипови, дали претпочиташ да си стрип сценарист или цртач? Или себеси се доживуваш и како комплетен стрип автор?
Кога би можел да бирам би бил само стрип сценарист. Тоа е она што најмногу ме привлекува и за кое што сметам дека сум доволно добар за да го правам, заедно со летерингот. Сепак прва љубов ми е цртањето. Цртам уште од 3-4 годишна возраст. Се сеќавам и на првиот цртеж кој што го направив на панталоните од дедо ми. Во основно училиште бев активен член на ликовната секција, а бев избран и за претставник на училиштето за дисциплина сликање, на натпевар на државно ниво. Сум учествувал и на повеќе локални и интернационални фестивали и натпревари за сликање и цртање, но без некој поголем успех.
Но да се вратам на твоето прашање, сите стрипови на кои сум комплетен автор, настанале случајно и првенствено биле планирани за друг илустратор кој што или немал интерес или пак во меѓувреме ја откажал соработката поради некои причини. На некој начин, овие стрипови настанале поради немајкаде и по игра на случајност, а не поради свесен избор. Па сепак мило ми е дека излегло така. Понекогаш маката, покрај лошото, ќе му донесе на човека и убави нешта, во конкретниот случај ме потсети на мојата прва љубов цртањето, кому му се навратив, по можеби десетгодишна апстиненција.
Предноста да се биде комплетен автор е во имањето целосна контрола на секој еден сегмент од стрипот. Кога сам цртам, работата во пишувањето ми е многу олеснета, па сценаријата се максимално скратени и се состојат првенствено од дијалозите и распоредот на панелите со по една реченица опис за секоја сцена. Но во едни такви услови човек се соочува и со своите недостатоци и неможноста да ги реализира замислените идеи и планови поради ограничените можности. А да не беше еден таков недостаток, веројатно јас и далеку поактивно ќе цртав стрипови.
Во светот на професиналниот стрип постои едно правило кое вели: илустраторот мора секогаш на време да ги завршува и доставува стрип таблите, а ако знае да црта добро, тоа е само предност. За жал јас сум ужасно бавен. Бавно цртам не само за професионални, туку и за било какви стандарди.

3. Ќе сакаш ли од твоја гледна точка да ни го објасниш целиот процес на создавање на еден стрип, од првична идеја до краен производ?
Како и за повеќето други уметнички дела, најпрво се раѓа идејата. Долго време сметав дека идејата, доколку е доволно добра, претставува веќе половина изоден пат, сѐ додека за прв пат не седнав да пишувам. Дури тогаш се уверив дека идејата е ништо повеќе од само битниот прв чекор, по кој што следува долго и макотрпно патешествие. Без идеја делото не би постоело, но сама по себе, доколку не се реализира, таа практично не вреди ништо.
Откако веќе постои идеја која би претставувала стабилен темел на она што во иднина ќе биде стрип или барем стрип сценарио, следува пишувањето на синопсис, односно кратка верзија на приказната, а потоа и опис на ликовите, при што се води сметка за нивните карактери, мотиви итн. Исто така се определува и опкружувањето, односно средината во која што дејствието се случува. Ако станува збор за подолг стрип практично е да се направи хронологија на сцените, како би било попрегледно, а воедно би се олеснила и понатамошната работа.
Понекогаш се јавува и потреба од темелни истражувања, кои не завршуваат бргу.
Пред извесно време напишав сценарио во кое протагонист е каубој пустиник од крајот на 19 и почетокот на 20 век, при што неопходно беше да научам какви видови оружја и униформи се користеле во тој период и да исчитам неколку стручни книги за американската армија од тој период. Можеше да напишам дека каубојот има револвер и да завршам со тоа, но така, само би го избегнал проблемот наместо да го решам, следователно наместо да му олеснам, само би му префрлил дел од товарот на  илустраторот.
Дури откако ќе се заврши со сето она што го набројав погоре, следува работата на сценариото. Се пишува прва верзија, која потоа безмилосно се ревидира повеќе пати, при што се додаваат нови елементи и се бришат некои кои се покажале како излишни.
Во македонски услови, колку што следам, стриповите обично имаат до двајца автори – сценарист и илустратор. Па откако сценариото ќе биде целосно завршено палката се предава во рацете на илустраторот кој го довршува започнатото и од зборовите создава слики кои се читаат. Во издавачките куќи во САД, на пример, ситуацијата е поразлична. Таму, под раководство на барем еден уредник, работат повеќемина автори со строго поделени улоги за: сценарио, цртање со молив, туширање, боење и летеринг, односно впишување на текстот.
На крајот на краиштата, во аматерскиот стрип, не постои некој ултимативен правилник или канон кој мора дословно да се почитува и сѐ се сведува на разговори и договори меѓу авторите. Различни автори имаат различни пристапи. Создавањето  стрип колку што претставува раководење по одредана методологија и логичка  последователност, толку е и состојба на контролиран хаос.

4. Каде македонските стрип-автори ги објавуваат своите стрипови?
Во Македонија, колку што јас знам, има две списанија за стрип. Првото е „Креатор“, во издание на „Стрип центарот на Македонија“, кое постои од 2003 година. Неодамна во продажба излезе 21 (и 22) број од ова списание во кое што можат да се видат стрипови и од македонски автори, кои учествуваа на минатогодишниот Интернационален салон на стрип во Велес. Второто македонско списание за стрип е на здружението „Макстрипови“ и се вика „Синдром“. Негов уредник е Давор Драмиќанин, а првиот број на ова списание со одличен дизајн, печатено на висококвалитетна хартија, се појави во 2010 година. Првовремено тоа излегуваше во ритам два броја годишно, но ми се чини дека во последно време темпото значително е забавено.
Во деведесетите години на минатиот век и во првите години од овој век постоеја повеќе стрип списанија, како што се „Макстрип“, „Лифт“, „Клик“, „СтрипАрт“, „Стрип Експрес“, „Тотем“, од кои дел имаа многу краток век, а за жал денес не излегува ниедно од нив. Во едни такви услови на мал број домашни стрип списанија, македонските стрип-автори објавуваат и во странство. На пример во последниот број на „Парабелум“, списание од Република Српска (Босна и Херцеговина), објавени беа неколку стрипа на македонските  автори: Дарко Богданов, Јордан Коцевски, Јованчо Секулоски, како и стрип во чие што создавање учествувавме јас и Весна Ничевска Саравинова.
Некои од македонските стрип-автори своите дела првенствено ги објавуваат на Интернет просторот, односно на своите блогови, по интернет портали, форуми исл. Тука би го спомнал Владо Јаневски, чии што стрипови со „Мачорот Бромо“, покрај на неговиот блог, редовно беа објавувани и во ова е-списание, во првите неколку броја, а соработката се продолжи и во овој број, со објавување на нова стрип-епизода од авантурите на неговиот мачор. Ист е случајот и со Дарко Ристевски кој што своите морбидно-хумористични стрип-ленти „Зајакс“ ги објавува на повеќе интернет локации, меѓу кои и форумот „Макстрип“, на кој што повремено се објавуваат и стрип-лентите „Кромаг“, „Пеколот“ и „Змејска градинка“.
Други автори, пак, се ангажирани да работат на стрипови кои се објавуваат во весници и списанија неспецијализирани за стрип. Таков е случајот со Стевац чиј што стрип „Батиња“, на неколку страници, се објавува во секој број од магазинот „Фокус“. Сличен е случајот и со стрип-лентите „Пусто турско“ на авторот Дарко Ристевски и „Пецко“ на Дарко Марковиќ, кои се објавуваат во дневните весници, а исто така во дневен весник објавувана беше и стрип-лентата за песот „Петко“ на авторот познат како Тхе Мичо.
Сум забележал дека стрип има и во списанието за деца „Смешко“ илустрирано од Игор Јовчевски, а колку што знам и Здравко Гиров е автор на стрип-лента која се објавува во младинското списание „Наш Свет“.
Има стрип-автори кои што своите стрипови ги објавуваат и во засебни изданија, без оглед дали се работи за стрип-албуми  или пак за збирки со кратки стрипови. Овде би го спомнал стрип-авторот Дарко Богданов од Виница кој досега, без помош од издавачка куќа, има реализирано два стрип- албума. Првиот е „Modus Vivendi“ на кој е самостоен автор, а вториот „Мрак, хумор, тишина“, кој беше објавен минатата година, го реализираше заедно со стрип сценаристот Јордан Коцевски од Охрид, а вклучени беа и неколкумина други домашни стрип автори. Минатата година објавена беше стрип-антологијата „Различни светови“ на авторот Никола Темков, во издание на „Стрип квадрат“, издавачка куќа зад која што покрај самиот Темков стои и стрип авторот Игор Јовчевски.
На почетокот од годинава објавени беа стрип-албумите „Чуварите на вечната светлина“, на авторот Игор Јовчевски, и стрип-албумот „Ајвармен“ на тандемот Драмиќанин - Јовчевски, обата во издание на „Стрип квадрат“. Објавен беше и стрип-албумот „Копиљ“ на Горан Дачев, како и „Стрип алманах“ во издание на „Стрип центар на Македонија“ во кој што се застапени кратки стрипови на повеќе илустратори, сите цртани по сценарија на Ване Трајков. Исто така во издание на „Стрип центар на Македонија“ објавен беше и албумот „Итар Пејо“, на доајенот на македонскиот стрип, Диме Иванов – Димано. Стрип-албум на Димано беше објавен и претходната година, се работи за албумот „Војдан“, во издание на „Стрип Квадрат“.  Имаше и неколку некомерцијални издание кои беа делени по школите.
Овде би сакал да кажам дека има македонски стрип-автори и илустратори кои првенствено работат за странски издавачи, како што е на пример Александар Сотировски. Пред неколку месеци стрипот „Капетан Нитрат“, на кој што тој се потпишува како илустратор, во делови беше објавуван во култниот „Политикин забавник“, но објавен беше и во целост, како луксузно тврдоукоричено издание. За поздрав е и активноста на шкотската издавачка куќа “Komic Brew”, чиј што креативен тим речиси целосно е составен од стрип автори од Македонија, предводени од Гоце Цветановски.

5. Кажи ни нешто повеќе за стрипот за кој ја доби наградата во Лесковац, како и за самата смотра?
Балканската смотра на млади стрип-автори, која оваа година од 26 до 28 јуни се одржа во Лесковац, Србија, е најстариот, а веројатно и најпрестижниот, стрип фестивал во регионот. Организатори, на оваа веќе светски позната манифестација од сферата не деветата уметност, се Лесковачкиот културен центар и училиштето за стрип „Никола Митровиќ - Кокан“. Годинава, на седумнаесеттата по ред Балканската смотра на млади стрип-автори, срушени беа неколку рекорди, меѓу кои и оној за најголем број на учесници на наградниот конкурс. Имено, на конкурсот учество зедоа 1709 автори, од вкупно 36 земји во светот. Според ова на манифестацијата срушен беше не само нејзиниот минатогодишен рекорд за масовност, туку, според српските медиуми, и истиот овој рекорд во светски рамки, кога се во прашање стрип фестивалите.
Како што спомнав на конкурсот учество зедоа автори од 36 земји, од сите континенти во светот, без Антарктик. Од регионот, покрај домаќините од Србија, свои дела испратија автори од Босна и Херцеговина, Бугарија, Црна Гора, Грција, Хрватска, Романија и Словенија. Од Македонија, барем колку што мене ми е познато, годинава со свои дела се претставија 97 стрип-автори и млади таленти, од кои 63 анимирани преку „Стрип центарот на Македонија“ со седиште во Велес. Освен од регионот, на конкурсот на Балканската смотра на млади стрип-автори учествуваа и автори од остатокот од Европа, од земји како што се Белгија, Белорусија, Чешка, Данска, Франција, Финска, Холандија, Италија, Германија, Полска, Португалија, Русија, Шпанија, Шведска, Турција, Велика Британија и Украина. Од остатокот од светот учество зедоа стрип-автори од Аргентина, Австралија, Бразил, Јапонија, Канада, Малави, Канада, Мексико, Сирија, Соединетите Американски Држави и од Уругвај.
Гости на Балканската смотра, пак, беа над 80 светски познати стрип имиња, дел од кои и цртачи на мегапопуларните Бетмен, Конан и Загор, што исто така претставува своевиден рекорд. Од Македонија на Смотрата гостуваа веќе афирмираните стрип автори Дарко Богданов, Јордан Коцевски, Андреј Манев, Никола Темков, Златко Крстевски, Јован Секулоски, Владо Николовски, како и стрип операторот Томе Трајков.
Плакетата „Никола Митровиќ - Кокан“, односно наградата за најдобар стрип сценарист за мене претставува огромна чест, особено ако се знае дека во жири комисијата на фестивалот беа истакнатите и веќе потврдени стрип-автори Марко Стојановиќ, Милорад Вицановиќ Маза и Румен Чаушев. Но исто така претставува и одговорност за продолжување со стрип творештвото. Ако јас се прашувам, оваа награда е потврда не само лично за мене, ами и за Македонија која и покрај тоа што е мала, претставува плодна почва за креативни луѓе и квалитетни стрип-автори. Впрочем повеќе македонски стрип автори имаат освојувано награди на претходните изданија на Балканската смотра на млади автори, меѓу кои Давор Драмиќанин, Тхе Мичо и Игор Јовчевски.
Стрипот пак, како што кажува неговиот наслов „Вистинска љубов“ претставува љубовна приказна, која ако се проанализира ќе се види дека всушност во неа се крие нешто подлабоко и метафизички. Секако, би требало да спомнам дека ниту наградата, а ниту пак стрипот немаше воопшто да се случат доколку не беше финската илустраторка Кирси Салонен, која што со својот креативен набој и енергија, го преточи моето сценарио во вистинска визуелна поезија.

6. Имаме ли кај нас во Македонија локални и меѓународни собири на кои македонските стрип автори ги прикажуваат своите дела?
Една од ретките стрип манифестации кај нас е Интернационалниот стрип салон Велес, во организација на „Стрип центарот на Македонија“ чиј што директор е Ване Трајков. Годинава Стрип салонот по 13-ти пат ќе се одржи во Велес на средината на месец октомври. Минатата година, меѓу попознатите гости на оваа манифестација беше и стрип-агентот Ервин Рустемагиќ, кому му беше доделено признанието за развој на светскиот стрип. Овде би ја спомнал и изложбата на стрип и илустрации „Фантастика, научна фантастика, митови и легенди“ која минатата година во Битола, во организација на младинската асоцијација ИМКА, се одржа по четврти пат, а се надевам дека традицијата ќе продолжи и оваа година. Постои уште една стрип манифестација, организирана од „Визант“ од Прилеп, но за истата не сум доволно запознаен.
Од време на време ќе се случи и по некоја групна изложба на стрип табли од македонски автори, каква што беше изложбата „Деветтата димензија“ што неодамна се одржа во Националната и универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски“ во Скопје, а во последно време сѐ почесто се случуваат и промоции на стрип-албуми, што особено ме радува.
Но освен на македонско тло дружењето меѓу нашите стрип-автори се одвива и во странство. На пример неколкумина македонски стрип-автори беа гости на годинешнава Балканска стрип смотра во Лесковац, како и на минатогодишниот стрип фестивал во Призрен. Дружбата на добар дел од домашните стрип-автори се одвива и во виртуелниот свет, односно на Инетернет просторот, каде што секојдневно се среќаваат и разменуваат мислења, не само на тема стрип. Едно од тие места е и форумот „Макстрип“ - www.makstrip.com.mk.

7. Колку се бројни македонските стрип-автори и каква е соработката меѓу нив самите, како и со странци во создавањето на нови стрипови?
Најпрво би сакал да објаснам дека домашната стрип сцена, како и стрип чинителите во неа не претставуваат компактна маса или единствен ентитет, па малку е неправедно да се зборува генерализирано. Постои и соработка и несоработка и рамнодушност, од сѐ по малку, а тоа зависи и варира од поединец до поединец, впрочем како и во секоја општествена група во земјава.
Што се однесува до бројноста, и тоа е малку проблематично да се одговори, без притоа да се дефинира терминот „стрип-автор“. Дали стрип-автор е некој кој што создал и само еден стрип или пак мора зад себе да има повеќе стрип дела? И кој е тој утврден број на стрипови над кои што некој слободно би можел да се нарече стрип-автор? Дилема е дали стрип-автор е некој кој професионално се бави со стрип и од тоа заработува за живот или пак за стрип-автор може да се смета и некој кој слободното време, како хоби, си го пополнува со создавање стрипови. Според ова можеби попрагматична и поточна би била поделба на професионалци и стрип-автори аматери; искусни, односно објавувани и стрип-автори почетници; активни и стрип-автори кои со години не создале ново дело итн.
Не постојат официјални податоци околу бројот. Ако се провери на Википедија на македонски јазик, на листата на македонски стрип-автори, ќе се види дека наброени се нешто над 110 автори, дел од кои и починати. Ако истото се провери на форумот „Макстрип“ ќе се забележи дека во автори се впишани шеесет и петмина, од кои еден (Љупчо Филиповски) починат.
Имам впечаток дека, барем кај нас, „стрип-автор“ е изразено субјективен поим. Има такви кои што ретко спомнуваат дека се стрип-автори, односно дека некогаш создавале стрипови и делуваат како да се срамат од тој дел од нивното творештво. На пример, неодамна запознав човек за кого знам дека пред петнаесетина години има нацртано и објавено пар стрипови во списанието „Лифт“, и кој што изрично ми посочи дека не е и дека не се смета себеси за стрип автор. Од друга страна пак постојат луѓе кои што сѐ уште го држат приматот стрип-автор и како такви повремено даваат изјави во врска со стрип, иако со години не создале ново стриповско дело или барем немале некој позначаен успех на тоа поле.
Во едно скорешно телевизиско интервју, на прашањето околу бројноста  на македонските стрип-автори одговорив дека се околу сто, за веднаш потоа да добијам критика дека тој број можеби е малку пренапумпан. Јас сепак и понатаму, по моја субјективна проценка, сметам дека во последнава половина декада, во Македонија има околу сто активни стрип-автори. Во ова ги вбројувам само луѓето за кои знам дека создале стрип и за кои сметам дека оставиле некаков траг од сферата на деветтата уметност, односно се доволно значајни за да се прибележат како стрип-автори. Доколку се бројат и оние кои што нацртале макар и еден стрип, кој што го пратиле на некој фестивал или го објавиле на Интернет или било каде, тогаш бројот би бил драматично повисок.
Но секако, мојот став по ова прашање е субјективен и не задолжително би требало да го прифатите. Без строго утврден и дефиниран термин сето е прашање на критериум и поимање. На пример, пред извесно време прочитав тврдење дека во Македонија има само тројца вистински стрип-автори, што совршено добро ја покажува суштината  на оваа проблематика.

8. За пошироката јавност стрипот беше и во голема мерка сѐ уште подразбира формат на печатена книшка која се прелистува и чита додека се држи во раце. Веќе одамна сме навлезени во т.н. дигитален, виртуелен свет, во којшто многу полесно и побрзо може да се создаваат стрипови, коишто потоа се читаат на компјутерски екрани, таблети, мобилни телефони, итн. Кое е твоето мислење за ова?
Појавата на дигиталниот стрип изврши тектонски пореметувања во поимањето на стрипот кои допрва целосно ќе бидат разбрани, а ја смени и дефиницијата за што е тоа стрип. Па сега, за разлика од порано кога се сметаше дека е смешно корените на стрипот да се бараат пред појавата на печатарската машина, прифатено е дека тој може да е и во друга форма, меѓу кои не само дигитална, односно да не е отпечатен на хартија. Со самото тоа и зачетоците на стрипот се поместија со векови поназад и историјата на стрипот се подели во три епохи.
Нашата генерација е сентиментална кон печатениот стрип и неговото разлистување, а и мене лично поприродно ми е да читам печатен стрип. Па сепак ми се чини дека подемот на дигиталниот стрип никој не може да го сопре. Фактите говорат дека секоја измината година продажбата, односно заработката од дигитални стрипови расте. За илустрација би спомнал дека продажбата на дигитални стрипови во 2014 година имала удел од нешто над 10 проценти од целокупниот пазар на стрипови (и печатени и дигитални) во САД и за дигитални стрипови Американците потрошиле 100 милиони долари. Слична била ситуацијата и во 2013 и 2012 година во кои за дигитални стрипови во САД потрошени биле 90 милиони, односно 70 милиони долари.
Инаку, за споредба со ситуацијата во Македонија, можам да кажам дека познавам неколкумина стрип колекционери и вљубеници кои во своите колекции имаат стотици, па и илјадници стрип наслови, но не познавам ниту еден мој сонародник кој што купил макар само еден дигитален стрип.

9. Какво е твоето мислење за иднината на стрипот во Македонија и воопшто?
Стрипот во светски рамки е мултимилионска индустрија која ќе продолжи да постои без оглед на она што човештвото го очекува. А и Македонија не треба да се грижи за стрип таленти, затоа што ги има и тоа во не мал број. Но треба да сме свесни дека голиот ентузијазам на стрип-авторите, кој до сега претставуваше носечки столб на македонскиот стрип, не може да биде и гориво за неговиот понатамошен прогрес. Македонскиот стрип достигна едно високо ниво, можеби највисоко до сега, и симнување надолу нема да има. Но ми се чини дека доколку не се применат принципите на пазарната економија и стрипот не почне да се гледа како секој друг производ, голем напредок не би можело да се очекува.
Минатата и оваа година во Македонија објавени беа десетина стрип-албуми на домашни автори и неколку стрип спијанија. Секој оној кој што сака во Македонија да има стрип, нека се запраша колку од нив купил. Ако сакаме напредок на македонската стрип сцена и стрип културата во Македонија да расте тогаш треба да почнеме да го третираме стрипот не како резултат од хоби, а од макотрпна и посветена работа. Кога стриповите на македонските автори би се продавале во тираж од барем 500 до 1000 примероци, јас сум сигурен дека и повеќе автори би се мотивирале да се бават со стрип, а и издавачките куќи би се охрабриле да издаваат што повеќе стрип наслови. Дали стрипот ќе се развива во нагорна линија или ова ќе е највисокото ниво, зависи пред сѐ од читателите.

10. Подготвуваш ли, сам или во соработка со други, некое ново стрип дело?
Непосредно пред да ми ги пратиш прашањата за ова интервју го завршив стрипот, кој воедно би можело да се класифицира како детска сликовница, со наслов „Девојче на Месечината“. Се работи за невообичаена книшка, во која замислено е да има и две страници со самолепливи сликички, придружено и со едукативен елемент. Имено, покрај главната приказна, во „Девојче на Месечина“ ги прикажав и сите 88 модерни соѕвездија на ноќното небо, како и посјајните ѕвезди, со дополнителни факти и интересни прашања во врска со астрономијата. Се надевам дека годинава ќе успеам да го објавам ова дело, односно дека ќе наидам на слух од страна на домашните издавачки куќи.
Во моментов младата стрип-авторка Јована Велинова од Штип работи на еден стрип по мое сценарио кој што се вика „Девојка од сништата“. Се работи за краток надреалистички стрип од пет страници. Исто така, како што претходно спомнав, со Весна Ничевска Саравинова ја продолжуваме соработката на стрипот „Космогонија“. Повремено работам и на неколку стрип фонтови, а спремам и уште еден проект, кој не е стрип, но чија тема е токму деветтата уметност.

Na 3. festivalu svjetske književnosti, koji se upravo održava u Zagrebu, održati će se i specijalna projekcija dokumentarnog filma BEŠUMNA KRETANJA HELENE KLAKOČAR.

Projekcija će se održati 8. rujna s početkom u 22.30 h u kinu "Europa".

Film je prošle jeseni sniman na lokacijama u Beogradu, Pančevu, Tilburgu i Zagrebu, a bavi se multimedijalnom karijerom ove svjetski priznate umjetnice s trenutnom nizozemskom adresom, od njenih početaka u grupi "Zzot", preko angoulemskog trijumfa s "Nemirnim morem" (s originalnim snimcima s dodjele nagrade tada 42-godišnjoj Heleni), do danas kada u njenoj umjetničkoj radionici nastaje angažirani strip "Vlaga, Mraz i Sol".

Sugovornici u filmu su Branka Hlevnjak, Aleksandar Zograf, Ivan Doroghy, Krešimir Zimonić, Danilo Milošev - Wostok, Dušan Gačić...

Inicijator filma, scenarist i producent BEŠUMNIH KRETANJA HELENE KLAKOČAR je Veljko Krulčić, redatelj je Srđan Segarić, snimatelj Robert Kalčić, kompozitor Igor Karlić, a montažerVeljko Segarić.

Autorski plakat filma djelo je same Helene Klakočar.

Produkciju potpisuje zagrebački "Vedis".

Film je inače realiziran u sklopu programa audiovizualne produkcije na temu suvremene umjetnosti ARTVISION, a financiran je sredstvima Europske unije.

U FOKUSU

U par prošlih godina Predrag Đurić (1974) nametnuo se ovdašnjoj strip sceni ne samo kao izdavač već i kao aktivan strip scenarista čije priče su vrlo često socijalno angažovane i jasno ideološki profilisane. Ovakva su interesovanja i ovakav angažman krajnje atipični za savremeni srpski strip u kome, jednostavno, nema (ili jedva da sporadično ima) autora koji se promišljeno i uverljivo bave onim što se svima nama dešavalo u skoroj prošlosti i što nas svakodnevno okupira, od najtrivijalnijih pitanja golog opstanka od jutra do večeri, sve do pokušaja sagledavanja profila budućnosti ovih prostora. Naravno, i ćutanje je oblik izražavanja stava ali je, neminovno, po svojoj prirodi, pasivno i „pomirljivo“. Time se iznova aktualizuje stara dilema da li muze moraju i smeju da „ćute dok topovi govore“ ali i u „smutnim vremenima“ pre nego topovi progovore odnosno u danima kad topovi zaćute (na kraće ili duže vreme)? Na ovo pitanje svaki autor daje odgovor prema sopstvenom doživljaju svoje uloge u svetu. „Ćutolozima“ se može pripisati komfomizam, defetizam ili elitizam a „angažovanima“ naivni idealizam, prigodnost i sumnjiva umetnička vrednost. Jedinstveni odgovor za sve ne postoji pa, otuda, ni opšti recept za ocenu svakog pojedinačnog umetničkog dela.

Đurić je, pak, svojim radovima „ušao“ u lavirinte i vilajete naše bliske prošlosti i sadašnjosti u koju su se pretočili događaji koji su slomili jednu državu i epohu ali su umesto obećane slobode, demokratije i blagostanja doneli jad i bedu, besperspektivnost za mlade i stare, izrabljivanje onih koji rade u nemilosti tajkuna, sitnih biznismena, korumpiranih policajaca i sudija, političara i dušebrižnika. Od tih prizora, koje svako prepoznaje i sa njima se identifikuje zastaje dah, steže se knedla u grlu i diže gorčina u stomaku. No, Đurić se ne zadovoljava samo beleženjem događaja „na terenu“; njegovi junaci odbijaju da ostanu krotke žrtve i dižu svoj glas i pesnicu kako bi se odbranili.

REČ KRITIKE

U grafičkoj noveli „Tito“ Đurić odlazi u blisku budućnost ovih prostora, ovog puta u 2050. godinu, u Novi Sad razrušen višegodišnjim građanskim ratom. Poremećaji koji su 1990-tih zahvatili jednu državu i uništili je očito se nisu smirili pa su i države naslednice prolazile kroz nemire i nove sukobe. Vrhuška koja je 2050.g. na vlasti uživa u privilegijama i bori se da ih očuva ne mareći za „običan puk“ koji pokušava da preživi kako zna i ume. Za mlade nema ni popusta ni milosti: ili će se prikloniti moćnima i ropski izvršavati ono što im se naredi ili će tavoriti u bedi, iščekujući propast. Na ničijoj zemlji, još nepokoren, je i Tito, petnaestogodišnjak bez roditelja (stradali su u ratu), koji živi sa dedom i sluša njegove priče o davnom vremenu sreće i blagostanja koje je stvorio veliki drug Tito. Dečaku je teško da shvati sve priče ali, istovremeno, stalno zapaža da nema osmeha na licima prolaznika. On odrasta na ivici zakona, „peče zanat“ kriminalca sve dok, sticajem okolnosti ali i dobrote koju nosi u sebi, ne počini delo (ili prestup) koji će ga dovesti među borce za pravdu, u pokret otpora vlastima i bogatašima. Vođen dedinim pričama ili znamenjem svog imena, Tito postaje revolucionar, nameće se kao vođa, onaj koji, po njegovim rečima, zna kako da ljude povede putevima slobode. Finale priče je gorko ali i optimistično; u domenu klasičnog stripa ono bi značilo nastavljanje serijala ali „Tito“ svakako ne spada u standardne proizvode 9. umetnosti.

Za vizuelni segment stripa zadužena/zaslužna je Jelena Vučić kojoj je ovo prvi strip album i to još u boji. Umetnica je ambiciozni zadatak, uz povremene kolebljivosti i nedorađenost, uspešno privela kraju predstavljajući se kao talentovani crtač koji treba da „peče zanat“ ali od koga se mogu očekivati novi, valjani radovi.

Kao i prethodnih godina, nastavljamo sa tradicijom otvorene, besplatne, nagradne, strip radionice Strip i ploče.

Nacrtajte, a možete se slobodno koristiti i nekom drugom tehnikom (do sad smo imali čak i slikanje na svili!), omot za ploču omiljenog benda ili izvođača, fotografišite ili skenirajte rad i postavite na našu fb event stranu  Strip i ploče - 4. Paralel, kao post. Ukoliko ste protivnik fb-a (a znamo da među crtačima ima i mnogo takvih), pošaljite rad na našu  e-mail adresu: festivalparalel@gmail.comi navedite svoje ime, godište (bar okvirno:) i mesto iz kog ste.

Konkurs je otvoren do 1. oktobra, a nagrade su kao i do sada, starke&stripovi by CONVERSE i Veseli četvrtak.

"Kušanić - Stripske majstorije Ive Kušanića", priredio Zdravko Zupan
Izdavač "Modesty stripovi", edicija Osvrti #2 • Tvrdi povez, format A4, kolor, 128 strana

"Bacajući još jedan pogled na stripsko stvaralaštvo Ive Kušanića, mogu reći samo da sam impresioniran kako njegovim žanrovskim bogatstvom, tako i pojedinačnom i ukupnom vrednošću stripova koje je darovao našoj kulturi." (iz predgovora Vase Pavkovića).

"Tako se to desilo", scenario i crtež Fumio Obata
Izdavač "Modesty stripovi", edicija Svetski tragovi #9 • Tvrdi povez, format B5, kolor, 176 strana

"Svaka poetika predstavlja skup ličnih pravila, kako u delu, tako i u životu. Etička pitanja otuda nužno postaju i estetička. I tako se to dešava." (iz pogovora Zorana Penevskog)

"Ovo je knjiga koju ćete poželeti da prostudirate, knjiga sa modulacijama i nijansama, delikatna, misaona, knjiga koja ulazi kroz oči i aktivira mozak. (Bookmunch, USA)

U petak 4. 9. sa početkom u 20.00 sati u kafe baru "Graffiti" u Novom Sadu (Podbara, Kosovska 21a) biće otvorena izložba radova francuskog umetnika Davida Pridoma. Na 8 visećih četvorostraničnih ramova biće izložene table, polutable i ilustracije iz njegovog čuvenog grafičkog romana "REBETIKO" koji će uskoro dobiti i svoje srpsko izdanje u produkciji izdavačke kuće "Komiko" iz Novog Sada.

Oko otvaranja izložbe u petak uveče će biti organizovano i svojevrsno "Grčko veče" - uz koktel grčkih specijaliteta i muzike, poznatih grčkih pića i rebetika.

U kasnijim satima biće održan i koncert ruskog elektro-pop sastava "Alex Kelman".

Takođe, svi posetioci izložbe dobiće i jedinstveni "pretplatnički kupon" pomoću kojeg će tokom septembra 2015. moći da kupe srpsko izdanje Rebetika uz specijalni popust.

Dobrodošli!

O "Rebetiku"
Grčka 1936. godine. Pod čizmom vojne diktature, progonjeni od strane državnog cenzora, ulični muzičari poznati kao "rebetesi" povlače se sve dublje u senke margine ovog novog režima, gde neguju duh sopstvenog sirovog urbanog bluza - i slobode koju on predstavlja. 
Višestruko nagrađivani grafički roman Davida Pridoma slavi jedan dan u životu buntovnog Stavrosa i njegovih prijatelja sa ivice zakona, dok sviraju, plešu, puše i piju po sirotinjskim kvartovima Atine, živeći i pevajući autentični "saundtrek" jednog sveta koji se menja.
Grafički roman Rebetiko rasvetljava sve radosti i sav očaj manje poznate "ere džeza" na Balkanu, slikajući beskompromisan i vanvremenski portret arhetipskog autsajdera.

Kada se završio izrazito uspješni i medijski izuzetno propraćeni VIII Hercegnovski Strip Festival u septembru prošle godine, i kada smo ispratili i posljednje od naših prijatelja na srećan put njihovim kućama, direktor festivala i moj prijatelj, strip umjetnik Nikola Ćurčin postavio mi je pitanje koje me proganjalo ovih nešto manje od 365 dana, „Jasno ti je da smo postavili standard ispod kojeg više ne smijemo biti?“

Da, nakon sedam neprospavanih noći, nakon ogromnog fizičkog i psihičkog rada, nakon brige da nekome nešto ne nedostaje, i pogotovo nakon svođenja svih računa i isplate i posljednjeg centa, umjesto predaha ili uzdaha olakšanja, Nikola mi je utuvio tu misao u glavu i počeli smo da planiramo IX HSF!

To što smo tada zacrtali i ostvarilo se u najvećoj mjeri. Publika će ponovo od prvog petka u septembru, te narednih šest dana uživati u radovima velikih majstora devete umjetnosti, dobro se provoditi, popunjati rupe u kolekcijama, i naravno boriti se za što više posveta i crteža.

Gosti IX HSF-a su: Fabio Celoni, sjajni italijanski superstar, crtač „Dylana Doga“ i grafički kreator lika „Breda Barrona“ koji je za ovaj serijal uradio sve naslovne strane. Paolo Mottura, crtačka legenda Disney-a. Sjajni Stevan Subić, zvijezda u usponu strip scene u Evropi i autor majske epizode „Adama Wilda“. Aleksa Gajić, fenomenalni Zemunac, koji će nam predstaviti dosadašnji rad na svom „Proroku 1.0“. Renato Vladimir Renky dolazi nam kao jedan od najvećih strip entuzijasta na ovim prostorima, i nesporno čovjek velikog crtačkog talenta, a kog ćemo vjerovatno iskoristiti i kao DJ-a budući da mu je to druga profesija. Što da ne?! Legenda strip scene na ovim prostorima, Lazar Sredanović, predstaviće nam drugi integral „Dikana“. Biće nam velika čast da ugostimo ovog velikog gospodina. Konačno, sa nama će ponovo biti Zoran Djukanovic, sa izložbom i predavanjem posvećenom digitalnoj restauraciji i oživljavanju klasika „Lance“ odskora i u izdanju našeg Makonda.

Kada smo već pomenuli Makondo, i Kristijan Reljić biće sa nama u Herceg Novom i predstaviti svoju izdavačku kuću. Uz njega kao dominantna snaga na berzi stripa, tu će biti i redovni gost Dražen Baletić, vlasnike jedine striparnice u Crnoj Gori, „Mr.No“ iz Podgorice. U goste nam dolaze i djeca strip škole iz Nikšića. Oni koji se više ne ubrajaju u goste, već su sastavni dio ovog festivala od njegovog samog početka, neće izostati ni ove godine a to su Vlada Vesović, Tihomir Tikulin Tico i Mirna Martinović. Naravno, i van zvanične liste gostiju na festival dolaze i mnogi pređašnji gosti i strip crtači iz regiona.

Izložbe koje su centralni dio ovog festivala predstaviće strip stvaralaštvo Celonija, Motture i Subića.  Izložbom „Proroka 1.0“ predstaviće se Aleksa Gajić, a izložbom „Lance-a“ Makondo i Zoran Djukanovic. Vrlo posebne izložbe stižu nam iz Hrvatske, jedna izložba originalnih tabli najvećih svjetskih autora iz privatnih kolekcija, a druga posvećena istinskoj legendi devete umjetnosti Ivici Bednjancu.

Plakate za festival uradili su Tico, Mottura, Subić, Renky, i jedno vrlo posebno ime, čovjek koji je želio doći u Herceg Novi makar na 48 sati jer mu je toliko raspored dozvoljavao, ali smo se ipak dogovorili da to ostavimo za neku drugu priliku, o kojoj ćemo više govoriti uskoro. Riječ je o fenomenalnom Willu Simpsonu iz Belfasta, široj javnosti možda najpoznatijem kao storyboarderu „Game Of Thrones“ serijala!

Majicu festivala kao i sav ostali promotivni materijal dizajnirao je sam Nikola Ćurčin, začetnik i direktor HSF-a.

Generalni pokrovitelj Festivala je Opština Herceg Novi, sponzor je i Ambasada Italije u Crnoj Gori, a veliku pomoć je po prvi put pružila i Turistička Organizacija Herceg Novog. Naš sponzorski pul nije velik, ali nam je svaka pomoć bila dragocjena i jako cijenjena, te se zahvaljujemo hotelima Institut Igalo, Perla i Palmonbay, Javnim preduzećima Vodovod i Komunalno Stambeno, kao i Javnoj ustanovi kulture Muzej i Galerija i preduzeću Blueline i svim privatnim donatorima. Hercegnovske lokale, barove i kafane koji će ugostiti razne događaje tokom festivala takođe moramo spomenuti, a to su Atelier, Stanica, Orka i Dragonfly.

Na kraju valja ponoviti ono dobro poznato. Herceg Novi je najljepši u Septembru. More je toplo, sve je još uvijek otvoreno, provod je sjajan, vremenska prognoza savršena, cijene niske a gužve nema. Okruženi ste stripovima, izložbama, sjajnim umjetnicima. Jednostavno dolazak na HSF od 04. do 09. septembra ove godine treba da bude čisti „no-brainer“.

Конкурс за 13-тиот Меѓународен Салон за стрип - Велес 2015

Пропозиции:
- Право на учество имаат сите автори од цел свет, без разлика на полот и возраста;
- Должината на стрипот да биде од 1 до 6 табли, и тоа на А4 формат, (мин. 300дпи ако се испраќа по електронски пат). Доколку стрипот е на една страна треба да биде со најмалку  5 сликички
  НАПОМЕНА: Доколку стрипот е во боја, препорачливо е истиот да се испрати преку пошта или достави лично.
- Стриповите нема да бидат вратени. Со самото испраќање организаторот се стекнува со право да ги објавува и презентира заедно со авторите   во  склоп на промоција на своите активности.
- Авторите коишто ќе испратат свои стрипови влегуваат во комбинација за обезбедување на пат, сместување и исхрана во текот на 13   Интернационален салон на Стрип „Велес 2015“ (средината на октомври)
- Tемата на стрипот е слободна.Секој автор (билo цртач, туш, колор) може да учествува со само еден  стрип; Исклучок има за  сценаристите каде се дозволува да едно лице направи сценарио за повеќе стрипови.
- Учесниците коишто се во основно образование треба да се насочат кон своите основни училишта заради раширување  на информацијата, организирано пријавување како и избор на тема за цртање.
- На еден стрип можат да работат повеке автори (притоа да се напише кој што направил: сценарио, молив, туш...)
- Заедно со стрипот да се испрати лична биографија (име и презиме со фотографија, дата на раѓање адреса, и држава од каде е авторот, е маил како и година кога е стрипот нацртан..Исто така на сите  стрипови треба бидат наведени авторите како и називот на стрипот. Пристигнатите стрипови, без овие информации, нема да бидат земени во предвид за награди.
- Стриповите од македонски автори (со исклучок на ситуации кога сценаристот е од друга земја) треба да бидат на македонски јазик и кирилско писмо.
- Сите пристигнати стрипови ќе бидат земени во конкуренција за излагање во склоп на
изложбата во склоп на  Салонот на  стрип со реална можност за друг вид на промоција
- Пристигнатите стрипови ќе бидат разгледани од тричлена интернационална комисија којашто  ќе направи избор и ќе ги предложи следните награди:

• Прва награда, 200 ЕУ* ''Златен  стрип '', и диплома за прво место.
• Втора награда, диплома за второ место.
• Трета награда, диплома за трето место.
• Награда за најдобро сценарио, диплома.
• Награда за најдобар млад автор до 18 години, диплома.
• Други специјални награди

Рокот за испракање е до 15-ти Септември 2015 година,Тие може да се испратат на
Адреса: Стрип Центар на Македонија – Велес (за конкурсот)
Ул. Васил Горгов, бр.78 ,1400 Велес, Република Македонија
Или преку Е-маил:stripkonkurs@gmail.com
За повеќе информации може да се јавите на телефон 0 75374155

Comic Centre of Macedonia - Veles
www.comicscenter.mk

OPEN COMPETITION for
13 Th Comic Showroom VELES 2015