BLAGO S BUVLJE PIJACE?

     Budućnost stripa je zajamčena. Ponajviše zahvaljujući kolekcionarima prethodnih naraštaja koji su sačuvali stripsku baštinu, a zatim i današnjim skupljačima stripskih tvorevina koji nastavljaju stopama svojih prethodnika.
     Unatoč smanjenju masovne popularnosti kakvu je strip uživao nekada, strip umjetnost je dosegla novu razinu estetske, likovne, akademske i društvene vrijednosti. O stripovima se pišu eseji, povijesni pregledi, diplomski radovi, strip je u akademskim programima likovnih kuća, stripovi se izlažu u prestižnim galerijskim prostorima i muzejima, strip autori se sve više doživljavaju kao umjetnici, ne više kao obrtnici, stripovi se prodaju na dražbama čak i u slavnim aukcijskim hramovima kao što su Sotheby’s ili Christie’s. Štoviše, kao gljive poslije kiše pojavile su se brojne specijalizirane kuće za prodaju originalnih ilustracija, pasica i tabli poznatih strip autora.
     Dakle, stvorio se jedan sloj elitnih kolekcionara, koji ne štede ni vrijeme niti novac samo da bi imali određeni strip original. Cijene strip originala posljednjih godina povećavaju se ubrzano, iz aukcije u aukciju. Nekadašnje simbolične cijene strip uradaka, koje su se redovito mogle dobiti od autora ili ih se pronalazilo na ‘buvljacima’, dosegle su već šestero ili čak sedmeroznamenkaste brojeve (u raznim valutama). Cijene pojedinih originala najpoznatijih autora usporedive su s cijenama djela prestižnih umjetnika klasične likovne forme.
     Zaključujemo, stvaranjem kolekcija originalnih djela strip autora, zahvaljujući strastvenim ljubiteljima stripa, strip umjetnost je dosegnula svoj društveni vrhunac.
     Sve to dogodilo se u relativno kratkom vremenu od dvadesetak godina. I ja sam još davno odlutao u taj kolekcionarski krug sakupljača originala i bio gotovo jedini. Čak i ljubitelji stripa su me smatrali pomalo ekstravagantnim u toj strasti. Za razliku od sakupljanja tiskovina, strip sveski, magazina, albuma, sakupljanje originala ima dodatnu vrijednost – svaki original ima svoju vlastitu priču, ponekad uključuje pustolovinu, sreću, no emotivni ushit ima gotovo uvijek. Kolekcija koja je stvarana s posebnom ljubavlju nehotično i spontano, s vremenom je narasla do muzejske vrijednosti. Otuda izazov Kuće stripa o kojoj oprezno govorimo.
     Mladen Novaković.

• LADY S.: Državni razlog (1/2) • Scenarij: Jean Van Hamme · Crtež i kolor: Philippe Aymond
  Shania svojim alijasima dodaje još jedan: Solène, instinktivnog ubojice u super tajnoj službi Francuske republike.
•KAPETAN LEŠI: Krug je zatvoren • cenarij: Žika Mitrović · Crtež: Julio Radilović – Jules
  Hasanova banda traži skrovište pred zimu, no kosovski šerif će joj poremetiti planove.
• IZVANSERIJSKO: Babeovo stoto optrčavanje • Autor: Jordi Bernet
  New York je grad u kojem se svakodnevno izmiješa tisuće osobnih priča.
• Korak neba • Autor: Tomislav Košta
  Pjesma u stripu.
• Romeo Brown ide na zapad • Scenarij: Peter O’Donnell · Crtež: Jim Holdaway
  Mister Brown protiv otmičara kćeri naftaškog kralja Arizone.
• ŠIC-MIC • Autor: Walter Neugebauer
  Vrijeme je za zimske radosti.
• TATICA • Autor: Nob
  Je li opasno?
• PEANUTS • Autor: Charles Schulz
  Svi su zanijemili vidjevši prvi snijeg ove zime.

  Pročitajte i članak Mislava Novakovića Između superjunaka i zlikovca o slavnome Stanu Leeju.

    Skrećem Vam pozornost i na naše Facebook stranice, na kojima možete pratiti vijesti vezane za Kuću stripa.
www.facebook.com/Stripforum

     Čitajte nas, pišite nam, posjetite na www.stripforum.hr i Facebooku.

     Pred vama su sledeća dva toma vašeg i našeg omiljenog RAZBIJAČA!

     Kick Ass #2 (Kick-Ass 2 Prelude: Hit-Girl 1-5)
     Mindi Makridi je stručnjak za oružje, mlada atentatorka i obučena superjunakinja. Boreći se kao Nindžica, naučila je kako se love prljavi kriminalci i ubilački superzlikovci i zbrisala je mafiju – sve to sa svojih dvanaest godinica. Kako je onda moguće da su popularne devojke iz škole njene najveće suparnice?
     Pošto Velikog Tatice više nema, Mindi je obećala majci i očuhu da će život Nindžice ostaviti za sobom. Niko, doduše, nije rekao ništa o tome da ne sme da obučava Razbijača...
     Nindžica i Razbijač su se dogovorili: ona će ga obučiti da postane najveći superheroj na svetu ako joj on pomogne da preživi do kraja osnovne škole. Kad se, međutim, u gradu pojavi novi šef mafije, Nindžica će izgleda morati da se pokrene iz penzije...
     U drugoj knjizi Razbijača, najubojitija devojčica na svetu udariće na njujorške zlikovce.
     Kick Ass #2 biće na Letećem startu od 29.11. do 2.12, po ceni od 940 dinara, u striparnici „Čarobna knjiga“ u Dečanskoj 5 u Beogradu, striparnici „Alan Ford“ na Novom Beogradu, Klubu čitalaca Čarobne knjige „Bulevar Books“ u Novom Sadu i na našem sajtu.

     Kick Ass #3 (Balls to the Wall 1-7)
     Dejv Lizevski je stavio masku na lice i postao Razbijač – time je ostvario san da bude superheroj i preko noći je, zahvaljući internetu i medijima, postao megapopularan. Nindžica i on su razbucali mafiju i usput podstakli nastanak čitavog superherojskog pokreta. Sad svako želi da bude superheroj, a supertimovi niču svuda po Njujorku...
     Ipak, svakom superheroju treba superzlikovac, a Crvena Magla će se sa zadovoljstvom prihvatiti tog zadatka. On regrutuje odred ubica kako bi se suočio s Razbijačem i dokrajčio superheroje. Kad se taj bogati klinački suparnik okomi na Dejvove najvoljenije, Razbijaču preostaje samo da uzvrati – u najbrutalnijoj bici do sada
     Kick Ass #3 biće na Letećem startu od 29.11. do 2.12, po ceni od 1.070 dinara, u striparnici „Čarobna knjiga“ u Dečanskoj 5 u Beogradu, striparnici „Alan Ford“ na Novom Beogradu, Klubu čitalaca Čarobne knjige „Bulevar Books“ u Novom Sadu i na našem sajtu.

Интервју:
ДАРКО БОГДАНОВ, СТРИП-АВТОР И ИЛУСТРАТОР

Кога би се напишала хроника на македонскиот стрип во новиот милениум, едно од најчестите имиња кои што одново и одново би се преповторувале во безмалку сите години од 2001 па до сега, несомнено е Дарко Богданов. Овој македонски стрип-автор, роден на 4 април 1984 година во Скопје, живее и работи во Виница, град кој како и сите помали места од внатрешноста на Македонија и не е така благопријатна средина за занимавање со деветтата уметност. Но ако се има предвид неговиот досегашен богат стриповски опус и активности, човек би се запрашал: зарем воопшто можел да постигне нешто повеќе доколку живеел во некоја друга средина каде што оваа уметност е на нивото на општествениот статус кој го заслужува?

Богданов со стрип се занимава од раното детство, а за првпат, на своја шеснаесетгодишна возраст, објавува на почетокот од 2001 година во седмиот број на тогашната македонска ревија „Стрип Арт“. Оттогаш неговите стрипови ги красат страниците на бројни списанијата, меѓу кои „Стрип Креатор“ и „Синдром“, за веќе во 2011 година да го објави своето првенче – графичката новела „Модус Вивенди“ на која се потпишува како комплетен автор. Во 2014, како плод на неколкугодишната соработка со сценаристот Јордан Коцевски, излегува албумот „Мрак Хумор Тишина“, а по две годни, на самиот крај од 2016 година, исто така во соработка со Коцевски, го објавува албумот „Витези од соседството“.

За своите стрипови, Богданов има освоено три награди, а зад себе има и три самостојни и бројни групни изложби на стрип-табли и илустрации, како во Македонија, така и во странство. Тој е член на Здружението на ликовни уметници „УМ“ од Виница, со кое има реализирано мноштво проекти, а нешто повеќе за овој македонски стрип-автор, кој годинава се јави и во улога на стрип-теоретичар, прочитајте во интервјуто кое што следи.

1. Децата најчесто посакуваат кога ќе пораснат да станат астронаути, полицајци, стјуардеси, пожарникари, доктори или пилоти (а во една наша добрососедска земја и дилери). Кога вие бевте дете посакувавте ли еден ден да станете она што сте денес – стрип-автор?
Мислам дека првенствено како и секое дете, така и јас, најпрво сум сакал да бидам баш лик од некој стрип. Дали тоа бил Загор, Блек или Командант Марк, кои најпрво ги имав читано, па низ детските игри ги „глумев“ мислејќи дека сум некој од нив (дури долго време се обидував да ја направам и камената секира на Загор, најчесто безуспешно). За жал, не сакав да станам дилер, [хаха].
Конкретно не знам кога точно се јави желбата да станам стрип-автор, мислам дека тоа е можеби моментот кога сфатив дека стриповите не настанале од некоја печатарска машина или по пат на магично стапче, туку дека ги напишале и нацртале живи луѓе. На времето додека растев во голем број стрип-изданија не ги пишуваше авторите, не знам поради кои причини беше тоа така. Потоа ден по ден, стрип по стрип, при рака ми дојдоа и стрипови каде убаво стоеше кој го напишал а кој го нацртал, и целата работа доби сосема друга димензија. Кога со тек на време го открив и мојот талент и желба за цртање, некаде во средината на моето основно образование, идејата да пробам да цртам сопствени стрипови се искристализира. А веќе на 12-13 години и одлуката да се занимавам со цртање, стрипови или нешто друго во склоп на ликовната уметност, целосно се потврди и забетонира во мојот ум.

2. Имајќи предвид дека го работите она што отсекогаш сте го посакувале, претпоставувам дека денес сте среќен човек. Но, зарем заклучокот на трибината за македонскиот стрип во рамки на овогодинешната Балканска смотра во Лесковац, во која и вие учествувавте, не беше дека „ситуацијата воопшто не е розева“?
Нема причина човек да не е среќен доколку и покрај сите предизвици и тешкотии не се откажал да го работи тоа што најмногу го сака. Нормално финансиското салдо на банкарската сметка од таа работа може и да не се согласува со таа констатација [хаха]. Но, ако се следат и бркаат пари, тоа е најбрзиот пат на неуспехот во ваква дејност. Најважна е посветеноста, најважна е работата врз самиот себе, тестирањето на сопствените можности, способности во остварувањето на своите замисли, експериментирањето со стилови и пристапи при работа на приказните, а не следење на стерилен шаблон. Најважното е останувањето доследен на самиот себе. Возбудата при самиот чин на создавање нешто од ништо, кога душа ќе се излее врз хартијата, кога ќе остане трага, потег со тушот, букви кои ги оформуваат зборовите на приказната, кои со малку среќа, може да бидат на ниво на магија, не се заменува ниту купува со никакви пари, со никаков статус во општеството, ниту пофалби од некое „стадо следбеници“. Парите доаѓаат и си одат. И потем пак исто така. И пак. И пак. А секој што ќе фати да се занимава со цртање и уметност заради пари, заради слава, заради фалба, уште во старт е застанат на нестабилен темел на работите. Делата се шупливи, површни. Лесно е воочливо какви дела се тие што се извадени по нарачка и поради следење трендови, и тие во кои авторите верувале со целото свое битие без задржување и до последен здив.

На трибината во Лесковац, точно, тој впечаток се доби, и тоа на одреден начин и навистина е така. Не е розево, ни најмалку. Има многу проблеми и тешкотии за оваа дејност. Но најчесто не се од авторска природа, а од други општествени и економски околности, како и меѓучовечки односи. Отсуството на розевото не е изговор за полесно да се жалиме и обесхрабруваме, иако тоа е многу примамливо, да се дигне рака и да се каже „нема пари, нема откуп, нема ова, нема она“, па да чекаме нешто од небо. За стрип парите и заработката се важни, но не најважни. Ситуацијата ни е таква, а со жалење нема да се подобри. Трчање треба. И нормално можеби и најважно – транспарентен и коректен однос од сите засегнати страни. Некои нешта не мора човек да ги чека само од институциите на државата, треба и во периодот помеѓу распишани конкурси на други начини да се бара местото на стрипот во ова општество, во оваа средина, и меѓу овие луѓе, доколку сакаме драстични промени. Сѐ зависи колку некој од нас е одлучен и принципиелен да истурка нешто до крај. Онака, партизански ако треба дури. Нема да е прв ни последен пат.

3. Што е она со што стрипот првично ве плени и со што, очигледно, ве привлекува до ден денес?
Можеби најмногу тоа што стрипот е таков медиум кој ги обединува сите мои сфери на интерес во едно. Кога човек ја сака филмската уметност и анимацијата, но во исто време ја сака и литературата, и секако и ликовната уметност, ама не може да се одлучи на што сѐ од тоа сака да се посвети целосно, што на крај да направи? Нормално ќе се посвети на создавање стрипови [хаха]. Иако во мојот случај предноста ја однесе ликовната уметност и цртањето во однос на другите наброени категории како примарна дејност, сепак секогаш чувствував дека не е доволно и дека мора да има и нешто плус, од другите уметности во едно мое дело. И затоа стрип, и затоа е тој медиум најпогоден за сето тоа, за обединување на сите замисли, интереси и стремежи за искажување.

4. Мислам дека легендата на југословенскиот и српскиот стрип – Бане Керац, беше оној кој во интервју изјави дека станал стрип-автор затоа што во негово време немало смартфони. Во дигиталново доба, во кое на ТВ приемниците може да се избира од педесеттина канали, преку само неколку клика на компјутерската тастатура може да се дојде до буквално сѐ и во кое стрип-хероите масовно емигрираа на филм, мислите ли дека новите генерации имаат шанса искрено да го засакаат стрипот?
Мислам дека секоја генерација го засакува стрипот на свој посебен начин во склад со своето време. Во наше време беа сосема поинакви околностите и средствата за забава и разонода. Можеби затоа и стрипот има фатено подлабок корен кај нас условно кажано постарите. Денешното време е многу поразлично, има многу повеќе можности и сѐ навистина е на дофат, но баш поради тоа ми се чини и дека стрипот како медиум западна во подолготрајна криза. Интернетот, претерано големата комерцијализација на идеите и концептите, трансформацијата на стрип-ликовите во други медиуми, како холивудски блокбастери, компјутерски игри, мислам дека го ставија во втор план самиот стрип. Веќе одамна, на пример, на американските стрип-конвенции најмногу простор за промовирање и внимание се дава на холивудските актери, продуценти, креаторите на компјутерски игри, косплеј фандомот, фигурите и останатите аксесоари со стрип-мотиви, отколку на самите автори и нивните креации, а уште помалку на фактичките стрип-издавачи и стрипарници. Едноставно, споредните дејности поврзани со стрип-медиумот, сега го земаа приматот. Многу од фановите на стрип-филмовите и сѐ останато, на пример, преку филмот дури доста отпосле дознаваат дека се тргнало најпрво од стрип.
Стрипот е комерцијален медиум, тоа е факт, отсекогаш бил, меѓутоа денеска сета таа експлоатација на комерцијална основа го трансформира стрипот во брза храна, го купуваш, го читаш, имаш милион „евенти“ кои претураат од шупливо во празно, за на крај пак да остане на статус кво и сѐ да се заборави со наредниот таков „евент“. И потем пак од почеток до недоглед, неинвентивно, неинспирирано, па да се создаде привид на оригиналност ќе се направат некакви „кросовери“ и што сѐ не... Авторскиот печат и чувството дека некој стрип е нешто исклучително сѐ помалку го има, сѐ повеќе е на сила бизнис-логиката и обликувањето на концептите според желбите на широките народни маси, па поради тоа добиваме и мал милион генерични и приказни, и ликови, и цртачки стилови дури. Кога е тоа на сила, напредок и развивање на самата дејност, многу и нема баш. Сепак, кога ќе се налета на некој свеж концепт, свежа и инспирирана замисла преточена во стрип, или издавачи кои иако имаат помала публика сепак промовираат дела со авторски печат и инвентивност, задоволството е доста големо, така што има надеж. Само тоа не треба да се бара во стрип-корпорациите многу-многу [хаха].

5. На почетокот од 2001 година, на страниците на седмиот број на „Стрип Арт“ излегува вашиот прв објавен стрип – „Браќа по оружје“. Но според тоа што го наведовте вие и претходно, како дете, имате цртано стрипови. Би сакале ли да откриете нешто повеќе за тие ваши први дела на кои наречниците не им биле многу наклонети?
Да, тоа е првиот објавен стрип, односно втора верзија на стрипот, истата приказна но нацртана целосно од нула по втор пат. Нормално, од денешен аспект ни таа втора верзија не е воопшто добра, и којзнае дали и би ја дал за објавување [хаха]. Но, што да се прави, на мои 16 години тоа беше нивото. Сепак, постои драстична разлика на подобро отколку првата верзија, па можеби затоа и ми се даде шанса на што искрено сум благодарен.
Инаку пред тој стрип, да, имаше доста што завршени, што незавршени стрипови, и тоа од најразлични тематики, инспирирани или од филмови, или од стрипови и книги што сум ги открил и ми оставиле впечаток. Па така, на пример, кога почнав за првпат да се обидувам да нацртам авторски стрип на мои 14 години, имам прв завршен стрип со СФ тематика на 17 и пол табли, инспириран од анимираната серија „Коњаникот Сабја и ѕвездените шерифи“, потоа кога го открив Поручник Блубери се роди цел вестерн-стрип на 64 табли во поголем дел и истуширан, па кога бев навлечен на Астерикс, почнав нешто слично со Стари Словени, што остана само на 12 табли во молив и што беше некој амалгам од Астерикс и Дикан, од периодот кога ги читав Командант Марк или Блек, исто имам започнат стрип од кој има 5-6 табли во молив, каде нешто си измислувам со црвените мундири и револуционерите [хаха]. Кога ја читав „Мечот од Шанара“ од Тери Брукс, една од ретките книги со епска фантастика што ми се допаднале, дојдов на идеја да ја адаптирам како стрип (од денешен аспект сето тоа е баш налудничаво со оглед на обемот на самата книга), па си закомплицирав уште повеќе што решив да го цртам во манир на Принц Валијант и во стил на Харолд Фостер... Споменик на таа лудост се 4-5 гигантски табли 50 на 70 cm во молив...
Едноставно на тој период од 3-4 години гледам баш како на барање на самиот себе, и конкретно на тоа што сакам да го направам. Целосно погрешен пристап беа тие стрипови секако, дека во тоа време немаше шанси човек да дознае како се создава еден стрип, без интернет, без помошна литература за стрип-цртачи, па човек талка и пробува сам да дешифрира сѐ живо околу тоа. Но и ден денес се осеќа од тие табли тој жар, таа желба да се раскаже некоја приказна, желба да изгледа макар еден процент налик на тие стрипови што ме инспирирале, на такво ниво, така да, тоа е можеби еден од најинспирираните периоди од мојот живот, кога за првпат го учев занаетот.

6. Обајцата се согласуваме дека најмалку имагинативното прашање кое може да му се постави на еден автор е „од каде црпите инспирација?“ Но имајќи го предвид заштитниот знак на вашите стрипови и илустрации – црнилата, некако природно се наметнува да ве прашам во која мрачна визба од потсвеста ги зачнувате вашите идеи?
Рака на срце, во последно време почнав помалку да ги бојам црнилата [хаха]. Ама мракот останува главната состојка, сепак, дури и кога се изразувам со боја, во некоја апстрактна асоцијативна смисла. Не знам колку е визба, можеби повеќе е котел за магична напивка зготвена на некој вештерски оган на полна месечина [хаха]. Едноставно влијанијата се големи и разновидни. И сето тоа е синтетизирано и склопено како некој мозаик, од сите страни. Може да е од секојдневен живот и околина некој дел некогаш, па сето тоа споено со влијание од некој филм, некоја книга, некој стрип што оставил впечаток и така промешано во мојот котел и потем сервирано на маса. Ете, на пример, ми влијаела доста таа некоја „мрачна литература“ почнувајќи од Данте Алигиери, па преку Едгар Алан По, па потоа Шарл Бодлер, Михаил Булгаков, па Лермонтов, Оскар Вајлд, Хулио Кортасар, Габриел Гарсија Маркес, Франц Кафка и неговата „Метаморфоза“ и „Процес“. Од музиката, на пример, почнувајќи од Фредерик Шопен и Клод Дебиси па сѐ до модерната дарк вејв и готик музика и бендови како македонските Мизар, Архангел, екс-ју бендовите ЕКВ, Добри Исак, Ла Страда, Луна и така натаму, па потоа и светските бендови Bauhaus, Siouxsie and the Banshees, The Cure, The Birthday Party, Nick Cave, Einsturzende Neubauten, а зошто да не се спомне и целата гранџ сцена – Nirvana, Soundgarden, Alice in Chains, Smashing Pumpkins, па и Pearl Jam и Screaming Trees… Музиката иако звуковен медиум, да го наречам, многу силно влијае и на некое потсвесно ниво ги оформува сликите во глава многу често, затоа и постојано се истражува на тоа поле и постојано се бара нови правци и бендови, исто како што и литературата преку зборови сугерира исти такви слики и идеи преку читање и истражување. Филмската уметност како можеби најблиска форма до стрипот исто така е многу важен составен дел од тој „котел“, режисери како Фелини, Тарковски, Кјубрик, Херцог, па зошто не и Хичкок или Бергман или Буњуел и Ходоровски...
Автори на стрипови кои помогнале при раѓање на некои мои идеи се пак премногу исто така – Валас Вуд, Алекс Рејмонд, Винзор Меккеј, Харолд Фостер, Нил Гејман, Алан Мур, Алберто Бреча и Хектор Остерхелд, Хозе Муњоз и Карлос Сампајо, Фернандо Фернандез, Хуго Прат, Жан Жиро-Мебијус, Берни Рајтсон, Хозе Ортиз, Хорди Бернет, па и андерграунд авторите исто така од типот на Роберт Крамб, Спејн Родригез, Гилбер Шелтон, Арт Шпигелман, Чарлс Барнс, од најзначајните места е секако резервирано и за Тицијано Склави и неговиот тим на цртачи со кои го дефинира серијалот Дилан Дог, посебно првите 100 епизоди додека бил активно вклучен... Неблагодарна работа е да ги наведува инспирациите и влијанијата човек, затоа што секако ќе заборави некого, а и невозможно е сѐ да наведе, да се почне, само овој одговор би можел да фати минимум 10 страници текст [хаха]. Едноставно секој автор е како призма, која ја пропушта светлината од сѐ и секого наоколу и тоа што ќе се прекрши низ поминувањето, тоа е тоа нашето на крај.

7. Со високо образование се стекнувате во престолнината на Бугарија, а извесен период таму и работите. До кој степен е стигната стрип-културата во таа наша соседна земја? Дури и поупатените македонски вљубеници во деветтата уметност, ми се чини дека немаат некоја претстава за стрип-случувањата таму, а за жал и соработката меѓу стрип-чинителите од двете страни на границата е на некој минимум.
Мислам дека доста се напреднати. Тогаш кога почнав студии во Софија, некаде 2003 година, се појавија нови бугарски издавачи кои на почеток срамежливо почнаа да издаваат стрипови, најпрво преведени изданија од Marvel, Image, Dark Horse, Tokyo Pop и слично, па и од француско-белгиската школа, за потоа нормално да се активираат и на полето на афирмација на домашните автори и изданија, прво преку списанија, и мини серијали, а потоа малку посериозно. По неколку години за жал и кај нив се случи затишје, издавачите ја запреа нивната активност, некои пропаднаа поради економските прилики со глобалната економска криза. За среќа, се ревитализираа по неколку години па дел од нив пак почнаа да издаваат изданија, почнаа да се организираат курсеви, а и авторските албуми станаа почести. Дополнителен импулс секако дадоа и постарите автори од времето на легендарното бугарско списание „Дага“ (Виножито) со нивното здружение, нивните изложби, што резултираше на крај и со внесување на категоријата „стрип“ во рамките на Здружението на ликовни уметници на Бугарија, каде во самото седиште се направија големи изложби на стрипови. Исто така, Софија последниве години има и сопствен Комик Кон, на доста високо ниво, така што ми се чини дека се развиваат забрзано, иако и самите сѐ уште имаат доста проблеми во поглед на работата и пласманот и статусот на домашните автори.
Соработката за жал е доста слаба и инцидентна, најмногу поради сѐ уште недоволно воспоставените контакти и врски меѓу авторите. Имаше некои контакти и гостувања пред неколку години, но со оглед на општите состојби на нашата сцена, не се одржаа за жал. А мислам дека има доста многу работи кои би можеле да се научат и разменат како искуства меѓу двете страни, и на тој начин заеднички да се напредува.

8. Вие сте досега единствениот стрип-автор од Виница, а воедно и еден од ретките од источниот дел на Македонија. Зарем „почвата“ од оваа страна на Повардарието е до толку сушна по однос на развојот на стрип-уметноста?
Мислам дека има простор за работа и развој, но изгледа пресудно е што сме малку автори во овој регион од Велес па накај истоков. До сега имаше премала логистика, исто така и киосците од поодамна замреа па секое евентуално ново издание тешко пристигнува овде. На пример во Виница само на едно место може да се купи нов стрип. Така што до сега сѐ остануваше на трудот и иницијативата на нас авторите кога се има прилика волонтерски и ентузијастички да се направи некое стрип-случување. Но ми се чини дека има шанси за промени на тој план, колку сме, толку сме, токму сме, и времето ќе покаже. Само треба да се истрча машки сето тоа [хаха].

9. Оваа година се јавувате како коавтор на книга за стрип, поради што некои прокоментираа дека не само што сте цртале убаво, туку сте имале скриени афинитети и за пишување. Што е тоа што ве мотивираше да се вклучите во еден ваков проект?
Уцена со компромитирачки материјали [хаха]. Едноставно ова беше еден нов поинаков предизвик од сето она што сум го работел до сега. До сега обично други ми пишувале рецензии за моите стрипови, а сега ова беше прилика јас да сум тој што рецензира. И тоа не кои било стрипови и автор, а стрипови од нашиот најдобар стрип-цртач Љубомир Филипов кои ги работел за издавачот „Дневник“ од Нови Сад. Со оглед на тоа дека Филипов е еден од нашите автори на кои многу се имам угледувано кога почнував, ова беше не само предизвик, туку и голема одговорност, затоа што реално многу малку се написите и текстовите за неговиот живот и дело, а уште помалку пак конкретно се рецензирани негови стрипови. Плус ова искуство со рецензирањето беше само уште една прилика да се потсети човек зошто и на прво место се одлучил да почне да се занимава со стрип. Мислам дека книгата излезе доста интересна, добро склопена, темелно истражена со до сега непознати информации за стриповите и за самиот Филипов од страна на Александар Стеванов, и дополнително збогатена и заокружена со текстовите на „братот по рецензии“ – Сашо Гачев. Се надевам дека и во иднина ќе се продолжи да се развива и овој аспект од нашето стрип-наследство, архивирање, анализирање и теоретско покривање на македонската стрип-историја и македонските стрип-автори и нивните дела.

10. За крај, од информациите кои што стигнаа до мене, наскоро треба да започнете со работа на стрипот чиј наслов се римува со „сто и еден милион“. За што точно се работи?
Меѓу повеќето проекти кои чекаат на ред, е и тој еден римуван со „сто и еден милион“ [хаха]. Проектот е сѐ уште во почетна фаза, поставен е синопсисот и описите на ликовите, останува само уште да се причека моментот за почеток на конкретната работа. Концептот е во стил на француските псевдо-историски стрип-серијали, каде што дејството е делумно во зададени историски рамки со историски ликови, а делумно фиктивни ликови и настани. Дејството е сместено во еден не толку познат период од античката историја на овие простори, III век пред новата ера, каде се испреплетени историски и донекаде и митолошки моменти. Но тоа ќе се открие повеќе во догледна иднина кога и ќе се започне со темелна работа, па ќе се види и самиот обем на целиот проект најубаво и во какви мрачни или светли предели ќе тргне на својот пат.

Novi Sad, 28.11.2018. – Sinoć je u novosadskom bioskopu Arena Cineplex održana promocija serijala “Kvadrati i oblačići – Vojvođanska strip priča“ koji je snimila produkcijska kuća Panorama plus, a uskoro će biti emitovan na programu Radio-televizije Vojvodine. Tom prilikom premijerno je emitovana prva epizoda, koja je izazvala veoma pozitivne reakcije publike.

Dokumentarni serijal u deset nastavaka o novosadskom i vojvođanskom stripu govori o tome kako je svetski strip osvojio Vojvodinu i kako su vojvođanski autori osvojili svet. Osim toga, serija se bavi samim počecima stripa u svetu i kod nas, objašnjava pojmove vezane za estetiku, strukturu i proces stvaranja "devete umetnosti". O svom radu i o stripu uopšte, govori većina najznačajnih protagonista domaće i svetske strip scene, kao što su strip autori Branislav Kerac, Zoran Janjetov, Saša Rakezić Zograf, Dejan Nenadov, Radič Mijatović i mnogi drugi, urednici i izdavači kao što su Sreten Drašković, Slavko Draginčić i Momčilo Rajin koji su na vreme prepoznali značaj "devete umetnosti" i talente mnogobrojnih strip autora.

Sedamdesetih i osamdesetih godina Novi Sad je bio prestonica kako stripa, tako i rokenrola. S tim što je već tada značaj Novig Sada na polju stripa daleko prevazilazio granice tadašnje SFRJ. I što je najvažnije, veliki značaj ima i danas. Malo je poznato da su desetine autora iz Novog Sada i Vojvodine danas poznati i priznati tamo gde se strip ceni isto koliko i drugi vidovi umetnosti, pre svega u Francuskoj, Belgiji, Italiji i SAD. Neki od njih su Zoran Janjetov, Dejan Nenadov, Leonid Pilipović i Stevan Subić.

Reditelj serijala je Aleksandar Karišik, urednica Dobrila Radak, a direktor fotografije Dušan Ninkov.

Serijal „Kvadrati i oblačići – Vojvođanska strip priča“ biće emitovan svakog petka u 18.30 na RTV1.

Na upravo održanom strip festivalu u Francuskoj, domaći crtaći dvojac Filip Andronik i Senad Mavrić, dobili su nagradu za strip.

Njihov strip "Krieg Machine" ("Ratna mašina"), koji je tek nedavno obavila izdavačka kuća Delcourt u Francuskoj, osvojio je nagradu za Najbolji historijski rad na festivalu stripa "Bulles d'air" u francuskom gradiću Evreux.

Ovaj festival stripa se održao u vojnoj bazi francuskog zrakoplovstva u periodu 17.-18.11. i bio je orjentisan ka publici koja voli čitati stripove o avionima te općenito o vojnoj tematici. Strip BH autora, koji govori o posadi njemačkog tenka Tigar u Drugom svjetskom ratu, bio je najznačajniji historijski strip objavljen od prošlog festivala do ovog te je dobio nagradu za historijski rad.

Ova dva autora  godinama sarađuju sa izdavačkom kućom Delcourt, najvećom Francuskom izdavačkom kućom koja štampa stripove. Njihov strip "Krieg machine" je druga knjiga iz serije nakon prve naslovljene "Cette machine tue les fascistes" ("Ova mašina ubija fašiste").

Filip i Senad trenutno rade na trećoj knjizi koja, nakon stripova o ruskim i njemačkim tenkovima, obrađuje temu američkih oklopnih vozila u Drugom svjetskom ratu. Scenario za sve knjige potpisuje Jean Pierre Pécau.

Spoštovani!
Strip.art.nica Buch in Zavod Strip art vas vabita na Strippasuljpiknik v četrtek, 29. novembra 2018.
Kraj dogodka: Murgle center, Cesta v mestni log 55, Ljubljana

Program:
19:30 – 24:00 Strippasuljpiknik
19:30 – 20:30 podpisovali in risali vam bojo Boris Novak, Tomaž Lavrič, Zoran Smiljanić, Gorazd Vahen, Dušan Kastelic, Iztok Sitar, Marko Kociper, Jakob Klemenčič, Matej de Cecco, Gašper Rus, David Krančan, Andrej Štular, Bernard Kolle, Izar Lunaček, Ciril Horjak, Igor Ribič, Boris Jukič, Uroš Hrovat, Grega Mastnak, Gašper Krajnc, Ivan Mitrevski, Marjan Manček, Igor Šinkovec … in Tanja Komadina.
20:30 – 24:00 druženje in prepevanje domoljubnih pesmi

Spodbude k nakupu:
– ob nakupu knjige Uputstvo za pripremanje – kuvanje hrane i izradu suvih improvizovanih obroka u ratu (10 €) – darilo: porcija JLA pasulja + pivce
– 40% popusta za Dekalog I-IV, V-VIII, IX-XI, Hardfuckers, Družinske zgodbe, Metamorphose antropomorphice – darilo: porcija JLA pasulja + pivce
– 30% ob nakupu ostalih knjig založnika Buch (razen knjig Mikija Mustra), ki so izšle do 31.12.2017 – darilo: porcija JLA pasulja + pivce
– 20% popusta na srbske in hrvaške strip albume, ki so izšli do 31.12.2017 – darilo: porcija JLA pasulja + pivce
– ob nakupu stripov ostalih založnikov v znesku nad 100 € – darilo: porcija JLA pasulja + pivce

Pravila pri podpisovanju – risanju:
– prednost imajo kupci, ki bojo kupili stripe ta dan v trgovini – v primeru vrste, so vedno prvi na vrsti
– avtor vsakemu nariše eno sliko, vse ostalo samo podpisuje

Kako smo se imeli lani: www.stripi.si/galerija/...Strippasuljpiknik-Strip.art.nice-Buch-2017

Vjeko Đaniš - ustrajni promotor stripa puna tri desetljeća

Piše: Ladislav SEVER

Nagradu „Andrija Maurović“ za životno djelo na području hrvatskog stripa za 2018. godinu dobio je Vjekoslav Đaniš, pokretač i urednik časopisa „Kvadrat“, a specijalno priznanje pripalo je Vladimiru Pavliniću, prvom uredniku „Malog koncila“.

Vjekoslav Đaniš iz Bizovca ovogodišnji je dobitnik nagrade „Andrija Maurović“ za životno djelo na području hrvatskog stripa, koju tradicionalno unatrag desetak godina dodjeljuje udruga za popularizaciju hrvatskog stripa „Art 9“.

Vjekoslav Đaniš (r. 1957.) je 1992. godine, dakle upravo u vrijeme rata i opće nesigurnosti, kao i neizvjesne budućnosti, pokrenuo u rodnoj Slavoniji, u vlastitoj „manufakturi“, specijalizirani časopis o stripu „Kvadrat“, prvi te vrste na našim prostorima. S obzirom na prvotni fanzimski karakter „Kvadrata“, ali i uopće na situaciiju na strip-tržištu, gdje su se strip izdanja – istina- pokretala, ali vrlo vrzo i gasila,  malo tko je „Kvadratu“ davao šansu da će opstati. „Kvadrat“ ne samo što je opstao svih ovih 26 godina, nego se vrlo brzo prometnuo u vrhunski časopis, koji kontinuirano izlazi s brojnim vrhunskim prilozima o stripu, likovnim i tiskarskim standardima, te je tako postao „fenomenom svoje vrste“. U protekla dva i po desetljeća svoga postojanja „Kvadrat“ je otvorio svoje stranice desetinama i desetinama suradnika, obradio na stotina autora, stripova, žanrova, pritom posebnu pažnju posvetio hrvatskom stripu i njegovoj povijesti. Vjekoslav Đaniš sve ove godine ustrajno uređuje „Kvadrat“, šireći misao o stripu, a za istaknuti je da je cjelokupan njegov angažman u realizaciji „Kvadrata“ u cijelosti volonterski. Pojedini brojevi „Kvadrata“ tematski su vezani za pojedine autore (primjerice za Radovana Devlića, Julesa Radilovića, Huga Pratta, ) ili za pojedine fenomene (ženski strip), čime je proširio svoj uređivalački koncept. Da nema „Kvadrata“ i njegovih 26 godina izlaženja supstitucija hrvatskog stripa, kako današnjeg, tako i njegove baštine, pa i njegove budućnosti bi bila bitno osiromašena.

Osim časopisa „Kvadrat“ za istaknuti je da je Vjekoslav Đaniš uredio i dvadesetak strip-albuma i zbornika domaćih autora (Devlića, Kordeja, Bekera, Maurovića, Sudžuke, Žeželja, Ćurina itd.).

Vladimir Pavlinić krajem 60-ih godina za redakcijskim stolom u "Malom koncilu"

Vladimir Pavlinić (r. 1929., veliko ime novinarstva, trenutno s londonskom adresom) dobitnik je specijalnog priznanja „Andrija Maurović“ za izniman doprinos razvoju hrvatskog stripa. Od 1966. do 1972. godine Pavlinić je stranice novopokrentutog crkvenog dječjeg lista „Mali koncil“ otvorio, odnosno potaknuo na suradnju brojne domaće scenariste i crtače stripa, koji su u njemu realizirali produkciju koja je široj javnosti više-manje ostala nepoznata, ali koja predstavlja važan i nezaobilazan dio povijesti hrvatskog stripa. Pogotovo ako se uzme u obzir da je u to vrijeme zamah produkcije domaćeg stripa bio splasnuo.

U „Malom koncilu“ su u razdoblju kada ga je uređivao Pavlinić svoje stripove objavljivali Ivo Fanuko, Josip Biffel, Dinko Žibrat, Živko Kustić, Norbert Neugebauer i drugi autori.

Zanimljivo je spomenuti da je tada „Mali koncil“ tada imao više stranica stripa po broju nego npr. „Modra lasta“.

Članovi prosudbenog vijeća „Art 9“ bili su Rudi Aljinović, Nedeljko Dragić, Tihomir Mraović, Želimir Kosović i Raul Švarc.

Podsjetimo se, dosadašnji dobitnici nagrade „Andrija Maurović“ za životno djelo su Mladen Bjažić, Julio Radilović, Borivoj Dovniković, Žarko Beker, Nedeljko Dragić, Oto Reisinger, Rudi Aljinović, Željko Lordanić i Ninoslav Kunc, te Ivica Bednjanec (posmrtno). Fadil Hadžić je dobio specijalno priznanje „Andrija Maurović“.

za osnovnošolce in srednješolce iz Furlanije - Julijske Krajine in Slovenije

PRIJAVNICA

Združenje Vivacomix in revija Stripburger iz Ljubljane v okviru projekta ŽIVEL STRIP! Živela animacija! 19 razpisujeta nagradni natečaj za strip in animacijo.
Natečaj v Sloveniji podpirata Ministrstvo za kulturo, MOL – Oddelek za kulturo, partnerji projekta pa so revije Ciciban, Cicido in Pil, Društvo 2 koluta ter Društvo za izvajanje filmske vzgoje SLON, RogLab, Klub Marindolus Kranj in Trubarjeva hiša literature.

PRAVILNIK

Na natečaj se lahko prijavijo šolarji in dijaki iz Furlanije - Julijske krajine in iz Slovenije.
Natečaj je razdeljen v dve kategoriji:
‒ strip,
‒ animacija.
V navdih ponujamo like iz animirane serije Ki-ki-do slovenskega animatorja in stripavtorja Grege Mastnaka ter Fredda italijanskega stripavtorja Giorgija Carpinterija.

1) TEMA RAZPISA:
a) Narišite kakšno dogodivščino kraljevega piščančka Ki-ki-do-ja ter tigrastih komarjev Tineta in Bineta. Kakšen problem rešujejo tokrat? Kdo je tokrat vzbudil njihovo pozornost? S katerimi orodji in prijemi so se lotili nepridiprava?
b) Tigrasta komarja Tine in Bine na videz sicer delujeta precej nemočno, vendar se za tem videzom skriva veliki pogum in obvladovanje različnih disciplin. S čim se komarja ukvarjata v prostem času? Kako vzdržujeta svojo pripravljenost na zahtevne podvige?
c) Fredd je muhast in prebrisan otroški detektiv, ki se ukvarja z iskanjem predmetov, izgubljenih v »kockastem« svetu, v katerem živi. Poskusi narisati zgodbo, v kateri se bo skrival en izgubljeni predmet, in ga dobro skrij v risbo. Ga bo Fredd uspel najti?
d) prosta tema

2) PRIJAVLJENA DELA SO LAHKO:
a) stripovske zgodbe, narisane v poljubni tehniki (vključno z računalnikom), formata A3, poljubnega števila strani.
b) animacije, izvedene v klasični ali računalniški tehniki.

3) Učenci in dijaki se lahko na razpis prijavijo samostojno ali v skupini, z mentorjem ali brez.

4) oddaja del: Dela morajo biti oddana po pošti skupaj z izpolnjeno prijavnico (za slovenske šolarje) na naslov: Stripburger/Forum Ljubljana, Metelkova 6, 1000 Ljubljana

5) ROK ODDAJE: Dela morajo biti poslana po pošti do srede, 20. marca 2019.

6) ŽIRIJA v sestavi: Grega Mastnak (avtor), Katerina Mirović (Stripburger), Igor Prassel (Animateka) in Paola Bristot (predsednica Združenja Vivacomix) se bo sestala 30. marca 2019 in izbrala nagrajence.

7) NAGRADE:
STRIP: Podelili bomo 3 glavne nagrade – 3 knjižne bone v vrednosti 100 evrov. Poleg glavnih nagrajencev bo žirija izbrala še 5 avtorjev, ki se bodo lahko v soboto, 20. aprila 2019, udeležili enodnevne delavnice izdelave stripovske majice v RogLabu v Ljubljani. Žirija bo podelila še posebno nagrado, 6 dnevno taborjenje Mini Gorindol na Kolpi v Gorenjcih pri Adlešičih (za eno osebo) julija ali avgusta, ki ga organizira Klub Marindolus Kranj. Točni termini bodo objavljeni spomladi 2019. Več o taborih je na: www.taborjenje.info. Nagrada je vredna 169 €, to vrednost pa je možno upoštevati tudi kot popust pri daljših terminih (14 ali 10 dni). Nagrade se ne da zamenjati za denar.
ANIMACIJA: Zmagovalcem v kategoriji animacije bomo podelili 2 glavni nagradi. Prva nagrada je kupon v vrednosti 100 eur. Druga nagrada je udeležba na delavnici animacije Slon in akreditacija za program Slon mednarodnega festivala animiranega filma Animateka. Tretja in četrta nagrada sta DVD z animacijami Slon in akreditacija za program Slon na mednarodnem festivalu animiranega filma Animateka, ki bo potekal decembra 2019 v Ljubljani. Zmagovalna animacija bo na ogled tudi na Mednarodnem dnevu animiranega filma (28. 10. 2019) v Kinoteki in v programu Animakids festivala Piccolo Festival dell’Animazione, ki poteka drugi teden v decembru v Pordenonu, Vidmu, Gorici in Trstu.
Vsi udeleženci natečaja bodo prejeli knjižno nagrado za sodelovanje. Vsa stripovska dela bomo tudi razstavili. Natečajniki v stripovski sekciji s prijavo dovoljujejo morebitno objavo svojih del. Avtorji vseh animacij dovoljujejo reprodukcijo svojih del na DVD-ju.

8) RAZSTAVA del avtorjev likov natečaja:
LJUBLJANA in TRST
Razstava ŽIVEL STRIP! Živela animacija! 19, ki bo prikazala animirane filme, stripe in risbe Grege Mastnaka in Giorgia Carpinterija, bo v Ljubljani na ogled med 30. januarjem in 17. februarjem 2019 v Galeriji DLUL na Bregu 22.

9) Odprtje RAZSTAVE stripov udeležencev natečaja in podelitev nagrad bo:
LJUBLJANA
petek, 12. aprila 2019, ob 17. uri, v Trubarjevi hiši literature, Stritarjeva ul. 7.
Ob odprtju si boste lahko ogledali tudi Animatekin program animiranih filmov Slon.
Stripi bodo na ogled do 26. aprila 2019.

Za informacije se obrnite na:
Stripburger / Forum Ljubljana
core@mail.ljudmila.org, 
01 2319662, 031 401556
www.ljudmila.org/stripcore/zivel_strip/
www.facebook.com/stripburger

Grega Mastnak (1969, Ljubljana) je leta 1995 končal redni študij slikarstva na ALUO, leta 1998 pa še slikarsko specialko. V študijskem letu 1994/1995 je bil na študijskem izpopolnjevanju na Filmski akademiji FAMU v Pragi na oddelku za animirani film. V času študija je izdelal prve kratke animacije, objavil prve stripe in bil nekaj let redni zunanji sodelavec tednika Mladina. Med letoma 1997 in 2001 je zrisal in spisal tri daljše stripe (Lov za izgubljenimi rolerji, Eksperiment Dr. Jekla, Sledi v snegu) za reviji PIL in PIL+. Lov za izgubljenimi rolerji je izšel tudi v albumu oz. kot samostojna stripovska izdaja. V tem času je bil tudi aktiven kot slikar in imel nekaj samostojnih razstav. Od leta 2002 se intenzivno ukvarja z animiranim filmom. Med letoma 2002 in 2009 je v vlogi režiserja, scenarista in vodje animacije ustvarjal risano serijo Bizgeci, 2010 pa ustanovil produkcijsko hišo OZOR, zavod za gibljive slike, v okviru katere nastaja nova risana serija Princ Ki-Ki-Do. Do sedaj je s sodelavci, animatorji in glasbenikom, ustvaril 11 kratkih animiranih filmov s Princem Ki-ki-Do-jem v glavni vlogi. V delih Grege Mastnaka se humor prepleta z obilico akcije. Njegovi animirani filmi so bili na ogled v različnih evropskih državah,  Kanadi, Singapurju, na Kitajskem, v Južni Koreji, Avstraliji, na Novi Zelandiji, Japonskem …
Ki-ki-do, kraljevi piščanček, mojster kung fuja in zena, s svojima najboljšima prijateljema tigrastima komarjema Tinetom in Binetom živi v starodavnem kamnitem stolpu, obdanem z gozdom in močvirjem. Včasih meglica seže do roba terase. Uživajo v brezdelju, na terasi stolpa pijejo čaj, na ognju sveče pečejo klobasice, igrajo šah, rešujejo križanke. Za ohranjanje fizične kondicije pa plešejo sambo, se sabljajo, vadijo različne borilne veščine, komarja pa tudi rada plavata v limonadi, drsata na bajerju ...  Njihovo uživanje v vsakdanjih radostih pogosto zmoti kakšen neljub zaplet, ki ogroža življenje v gozdu. Pogosto so povzročitelji ljubke, a nerodne ali nevedne živali, kot je npr. navihana in energična prašička Rozi. Ki-ki-do, Tine in Bine hitro ukrepajo in z različnimi spretnostmi povrnejo mir in veselje med prebivalce gozda.
Animirana serija brez besed je namenjena predvsem otrokom in skozi zgodbe, polne nepričakovanih preobratov, predstavlja tako heroje kot neheroje in antiheroje.
GIORGIO CARPINTERI, eno od najostrejših peres svetovnega in italijanskega stripa, se je rodil v Bologni (07. 06. 1958), živi in dela pa v Rimu. Skupaj z Igortom, Lorenzom Mattottijem, Danielem Brollijem, Marcello Jori in Jerryjem Kramskyjem je leta 1985 ustanovil skupino Valvoline, umetniški kolektiv, ki je revolucionarno vplival na stripovsko umetnost.
Leta 1986 začne kot avtor in umetniški vodja sodelovati z državno radiotelevizijo RAI in mnogimi drugimi TV postajami (med njimi Disney Channel, NatGeo, Discovery Real Time itd.). Leta 1999 je na festivalu Lucca Comics prejel nagrado za najboljšega ilustratorja. Na univerzi v Sieni je komunikologe poučeval grafiko. Med njegove najpomembnejše razstave štejejo: “Registrazione di frequenze (kuratorica Francesca Alinovi, Galleria d’Arte Moderna, Bologna, 1982) in 'Valvoline Story' (Fondazione del Monte, Bologna, 2014). Najnovejši njegovi stripovski albumi so 'Polsi Sottili' (Coconino/Fandango, 2013), 'PopEye' (Oblomov Edizioni, 2017) in 'Aquatlantic' (Oblomov Edizioni, 2018).
Otroški detektiv Fredd živi v ironičnem in »kockastem« svetu, v katerem išče sledi in dokaze ter rešuje skrivnostne primere. Fredd je muhast in sebičen otrok, tako kot mnogi drugi, a premore otroško intuicijo, ki mu pomaga pri reševanju teh primerov. Zgodbe o Freddu, ki so v 90ih letih izhajale v legendarni reviji 'Frigidaire', je založniška hiša Oblomov nedavno ponatisnila v klasičnem pasičnem formatu v knjigi z naslovom 'Pop Eye' (2018). Caprintierijeve strani se ponašajo z glamuroznim slogom klasičnih slikanic in eksplozivnim nabojem umetnostnih avantgard.

Prijavnica

Drugarice i drugari, sve vas pozivam da u petak 23. novembra od 17 do 20 časova svojim prisustvom uveličate otvaranje prve kragujevačke striparnice Svet stripa. Vidimo se u TPC Šumadija, Miloja Pavlovića 9, nisko prizemlјe.
www.facebook.com/events/2201180199915429/

NA LETEĆEM STARTU – 1.340 DINARA!
Pred vama su stare avanture naših omiljenih junaka u novom ruhu. Epizode 4, 5 i 6 u sjajnoj Gosinijevoj izvedbi i našem i vašem omiljenom prevodu Đorđa Dimitrijevića!
U izdanju Čarobne knjige, 144 strane u punom koloru i s tvrdim koricama.
PORUČITE ODMAH!

IV epizoda, „Asteriks Gladijator”
Prefekt Galije rešio je da pokloni Juliju Cezaru nešto neobično, nesvakidašnje. A zamislio je da to nešto bude – jedan Gal iz sela nepokornih! Izbor pada na Tamburiksa, kao najranjivijeg. I tako bard dospeva u Rim, gde ga čeka gladijatorska arena... ukoliko mu neko ne pritekne u pomoć!
V epizoda, „Asteriks i put oko Galije”
Pravo na slobodu kretanja jedno je od osnovnih ljudskih prava. To smatraju i naši Gali, kojima se nikako ne dopada namera Rimljana da ih visokom ogradom spreče da izlaze iz sela. Zato će Asteriks i Obeliks, u inat, krenuti na put oko Galije! Rimljani će, naravno, probati da ih vrate kući...
VI epizoda, „Asteriks i Kleopatra”
Egipatska kraljica Kleopatra želi da dokaže Cezaru kako je njen narod i dalje velik. U tom cilju preduzima ogroman graditeljski poduhvat, koji treba završiti u rekordnom roku. Stoga glavni neimar traži pomoć iz daleke Galije. Da stvar bude još gora, Cezar je spreman da učini sve kako bi sprečio Kleopatru da ostvari svoj naum!

STRIPBURGER NA 34. SLOVENSKEM KNJIŽNEM SEJMU
20.–25. november 2018, Cankarjev dom (II. preddverje - po domače klet), Ljubljana
Prihodnji teden nas najdete v Cankarjevem domu, kjer bo od torka pa vse do nedelje potekal 34. Slovenski knjižni sejem. Poiščite in obiščite nas na naši stojnici v okviru Bazarja malih založnikov v vročem podzemnem nedrju Cankarjevega doma! Tako kot vsako leto se bo ta šibila od svežih kot že prijetno uležanih stripovskih poslastic po nadvse prijaznih cenah!

STRIP LETA ZA KNJIGO LETA!
Ivan Cankar: podobe iz življenja med najboljšimi
Naša stripovska biografija Ivan Cankar: Podobe iz življenja, pod katero so podpisujeta zgodovinar Blaž Vurnik in prakaljeni stripar Zoran Smiljanić, je v okviru letošnjega knjižnega sejma nominirana za nagrado Knjiga leta 2018 oz. uvrščena med pet finalistk. O tem, katera bo zmagovalka, pa odločate obiskovalci sejma.
Zatorej pridite in glasujte za našega Cankarja! Glasovalne skrinjice bodo v vseh 3 preddverjih sejma, glasovnice pa dobite tudi na naši sejemski stojnici, kjer bo na voljo tudi strip - in to po za skoraj vsak žep dostopni ceni 15 eur!
Vsekakor strip leta, pravimo mi! Če bo tudi knjiga leta, pa boste povedali vi!

NOVA BERA ZLATIH HRUŠK
Zlata dvojica: Zakaj se psi vohajo? in Vsem ljudem nikoli ne utrežeš
Pridno nabiramo tudi zlate hruške! Pionirska – center za mladinsko književnost in knjižničarstvo je med knjigami za otroke in mladino, ki so izšle v letu 2017, znak za kakovost zlata hruška podelila tudi našima "ta ljudskima" stripoma Zakaj se psi vohajo?Tanje Komadina in Vsem ljudem nikoli ne ustrežeš mihe ha. Juhej!
Na sejemski stojnici bodo seveda poleg obeh letošnjih odličnežev na voljo tudi zlatohruškonosci iz preteklih sezon, kot so Grdina, Leteča lesica, Fino kolo in Obisk s planeta Beta – skratka, same večne klasike za male in velike!

SEJEMSKI OBISKI AVTORJEV IN PODRISOVANJA STRIPOV
Ker sejem je za te stvari.
Na štantu nam bodo konec tedna delali družbo tudi nekateri naši avtorji, zatorej ne zamudite prilike, da vam kaj narišejo v vaš izvod stripa ali pa da izveste iz prve roke vse, kar vas zanima o njihovem delu.
Z nami in vami bodo:
- Zoran Smiljanić: petek, 23. november 2018, ob 20. uri
(v sodelovanju s Strip.art.nico Buch)
- Matej Kocjan - Koco: sobota, 24. november 2018, ob 16. uri
- Tanja Komadina: sobota, 24. november 2018, ob 17. uri
P.s.: Govori se, da se nam pridružijo tudi David Krančan, Andrej Štular, miha ha in morda še kdo ... Dajmo se družit!
V stilu predvolilnih sloganov: GLASUJTE ZA NAS!
Ker smo preprosto najboljši.

Program Foruma Ljubljana sofinancirata MOL-Oddelek za kulturo in Ministrstvo za kulturo. Založniški program in mednarodna gostovanja revije Stripburger podpira Javna agencija za knjigo RS (JAK).
Če ostajate z nami, nas lahko spremljate tudi na: www.stripburger.org, Facebook, Instagram

Strip IVAN CANKAR: PODOBE IZ ŽIVLJENJA nominiran za Knjigo leta 2018 - veliko nagrado SKS

Stripovska biografija Ivan Cankar: Podobe iz življenja avtorjev Blaža Vurnika in Zorana Smiljanića, ki je izšla jeseni v sozaložništvu Stripburgerja / Foruma Ljubljana in Muzeja in galerij mesta Ljubljane, je v okviru letošnjega Slovenskega knjižnega sejma nominirana za knjigo leta, tj. uvrščena med pet finalistk. Ožji izbor nominirancev je podala strokovna žirija, ki ocenjevala  knjigo kot celoto in splet ustvarjalnosti različnih vrst: vsebine, ureditve, jezika, oblikovanja, ilustracije... Zmagovalno knjigo bodo z glasovalnimi lističi določili obiskovalke in obiskovalci sejma, ki bo potekal v Cankarjevem domu med 21. in 25. novembrom 2018.

Iz obrazložitve strokovne žirije:
»Zoran Smiljanič in Blaž Vurnik razgaljata Cankarjevo življenje z biografskim stripom. Natančen, kronološko linearen Vurnikov scenarij je podprt s fragmenti iz Cankarjevih del, pisem in dokumenti iz njegovega časa. Mojstrsko kadrirane črno-bele podobe v Smiljanićevi prepoznavni maniri filmskega jezika so s suverenim oblikovanjem in tipografsko skrbnostjo Katje Kastelic, prepletene v dinamičen prelom. Stripovska vizualizacija od začetka do konca prevaja napeto življenjsko zgodbo, polno obratov, prelomnih dogodkov in usodnih odločitev v vrhunsko bralno izkušnjo. Avtorji, podpisani pod celovit založniški projekt, so ustvarili delo, ki bo aktualno dlje od Cankarjevega leta. In še: ustvarili so lik največjega slovenskega pisatelja, kakršnega do zdaj nismo poznali. Ivan Cankar je sto let po svoji smrti postal nesmrtni stripovski superjunak.«

PODPISOVANJE STRIPA NA KNJIŽNEM SEJMU:
Strip bo seveda na voljo na Stripburgerjevi sejemski stojnici v okviru Bazarja malih založnikov v 2. preddverju Cankarjevega doma, kjer bo risar Zoran Smiljanić v petek, 23. novembra 2018, ob 20. uri strip tudi podpisoval oz. podrisoval.

O STRIPU:
Blaž Vurnik & Zoran Smiljanić:
ivan cankar: podobe iz življenja
biografija v stripu, MGML in Stripburger/Forum Ljubljana, 144 čb str., A4, barvna naslovnica, sep. 2018, 15 eur

Kot čivkajo že vsi mestni vrabci: leto 2018 je Cankarjevo leto, saj mineva 100 let od njegove smrti.  Zato vas vabimo, da velikana slovenske moderne spoznate v novi luči - kot stripovskega junaka!
Strip Ivan Cankar: podobe iz življenja je živopisni životopis našega največjega pisatelja od zibke do groba, s poudarkom na nekaterih najbolj sočnih citatih iz njegovih del, ki tudi več kot sto let kasneje še vedno ostajajo zelo aktualni. V živahnem stripovskem jeziku predstavlja Cankarjevo kompleksno, strastno in ustvarjalno osebnost, kot tudi nekatere sodobnike, prijatelje in številne ljubezenske zveze. Poznavalski scenarij je delo dr. Blaža Vurnika, sicer zgodovinarja in kustosa v Mestnem muzeju Ljubljana, za realističen prikaz Cankarjevega življenja z redkimi slogovnimi odmiki v karikaturo, simbolizem in nadrealizem pa je poskrbel stripar Zoran Smiljanić.
Mar res o Ivanu Cankarju vemo že prav vse? Nikakor! Od otroštva, ko je bil podoben korejskemu vojščaku, in enajste šole pod mostom, kjer so s prijatelji lovili kapeljne, pa do šolskih dni in pisateljevanja. Od Vrhnike do Ljubljane in Dunaja ter še kam. Ivan Cankar ni le brezmadežna in lepo počesana podoba z metuljčkom in mogočnimi brki, ki na nas zre iz šolskih učbenikov, niti samo podoba ponosnega umetnika v pižami in s kahlo na glavi namesto klobuka kot na eni od karikatur Hinka Smrekarja, ampak tudi vse tisto vmes. Stripovska pripoved je tako črno-bela le na vizualni ravni, sicer pa polna barvitih zanimivosti ne samo o Cankarju, ampak tudi o njegovih sodobnikih in njihovem času. Pisateljevo življenje, značaj in delo povezuje v neločljivo celoto, ki bi bila verjetno zanimivo branje tudi za samega Cankarja. Poglobljeno in poučno, a tudi nebrzdano in zabavno!
Strip je ob stoletnici smrti Ivana Cankarja izšel v sozaložništvu Muzeja in galerij mesta Ljubljane ter Stripburgerja / Foruma Ljubljana. Spremno besedo z naslovom Podobe Ivana Cankarja je napisalaAna Bogataj, slovenistka in umetnostna zgodovinarka, članica uredništva revije Stripburger. Strip tedensko izhaja tudi v reviji Mladina.

O AVTORJIH:
ZORAN SMILJANIĆ (1961) znan tudi pod psevdonimom Vittorio de la Croce, je slovenski stripar, ilustrator, karikaturist, oblikovalec, scenarist, filmofil in publicist. Objavljati je začel že v 80. letih v slovenskih in jugoslovanskih časopisih in revijah. Je pripadnik t. i. tretje generacije avtorjev slovenskega stripa, ki so kot prvi objavljali v reviji Mladina. Je avtor kultnega stripa Hardfuckers, skupaj s scenaristom Marijanom Pušavcem pa sta ustvarila petdelno stripovsko sago Meksikajnarji. Z zgodovinsko tematiko se je ukvarjal tudi v stripu Spomini in sanje Kristine B., Ljubljana 1941–1945, pri katerem je sodeloval z zgodovinarjem dr. Blažem Vurnikom. Plod njunega sodelovanja je tudi nova stripovska biografija največjega literata slovenske moderne z naslovom Ivan Cankar: podobe iz življenja, ki je izšla pod okriljem Stripburgerja in Muzeja in galerij mesta Ljubljana. Sicer se je v svojih stripih večkrat lotil tudi vojne tematike – peterica teh je zbranih v zbirki Vojne zgodbe, ki je izšla konec leta 2017. V Mestni knjižnici Kranj redno vodi striparske večere. Živi in ustvarja v Kranju.
DR. BLAŽ VURNIK je zgodovinar in kustos za novejšo zgodovino ter vodja kustodiatov v Mestnem muzeju Ljubljana (Muzej in galerije mesta Ljubljane). V letu 2015 je prejel nagrado slovenskega odbora mednarodnega muzejskega sveta za izvedbo projekta Skriti otroci druge svetovne vojne. Med večjimi razstavami, katerih avtor je, izstopa Nova doba prihaja! Industrija, delo, kapital, ki je bila postavljena v Mestnem muzeju Ljubljana (2016/17), kjer je v letu praznovanja stote obletnice Cankarjeve smrti pripravil obsežno razstavo o Cankarju. Z Zoranom Smiljanićem je sodeloval že pri stripu Spomini in sanje Kristine B.: Ljubljana 1941–1945, v katerem je predstavljena zgodovina okupirane Ljubljane skozi otroške oči, sedaj pa sta skupaj ustvarila še strip Ivan Cankar: podobe iz življenja.

U ovdašnjim svakodnevnom laičkim razmeravanjima stripove „bije glas“ da su namenjeni pukoj zabavi i razbibrizi. Teško je precizno odrediti zašto je to tako mada će se oni koji malo duže pamte setiti da su se odmah posle II svetskog rata a potom i tokom 1970-tih više puta dizali orkestrirani (partijski) glasovi koji su tvrdili da su stripovi kapitalistički produkt odnosno šund koji kvari (naivnu) socijalističku omladinu. Rezultat prvih ideoloških protesta bilo je izbacivanje stripova sa stranica raznih časopisa posle čega je potrajalo dok se „priče u slikama“ nisu vratili u izdanja namenjena školskoj deci odnosno slobodnoj prodaji. Haranga na stripove 1970-tih imala je za posledicu oporezivanje pojedinih (nepoželjih) strip izdanja zbog čega je njihova cena porasla što su plaćali (mali) čitaoci; žešće kazne su izostale verovatno zato što su mnogi socijalistički samoupravljači živeli upravo od „proizvodnje“ tog šunda (pa je došlo do sukoba interesa ili kako je to ideolog Edvard Kardelj formulisao „pluralizma samoupravnih interesa“: državna preduzeće izdaju šund - država ga oporezuje a omladina se ne može drugačije „opametiti“ nego nametima, dakle „udaranjem po džepu“). Kako god bilo da bilo, mlade generacije su rasle sa nametnutom idejom da je strip bezvredna (i pomalo opasna) zanimacija koja priliči samo deci (koja za bolje ne znaju) pa su ga tako razmeravali i u svojim odraslim godinama (i verovatno branili svojoj deci da čitaju stripove a ona su, kao i njihovi roditelji, šarena izdanja krila u školskim knjigama).

No, bilo koji zainteresovani čitalac zna da se „priče u slikama“ ne iscrpljuju samo u bezazlenim sveskama. Naravno da takvih svezaka ima i danas (kao što ih je bilo i biće) i da one čine ogromnu većinu svetske strip produkcije ali je, s druge strane, strip odavno zakoračio u „ozbiljnije“ teme i o njima progovorio nadahnuto i umetnički relevantno.

Ovaj (opširniji) uvod ima svoje objašnjenje u asocijacijama koje se nameću svakome ko se namerio na strip serijal „Gospodari ječma“ scenariste Van Hama i crtača Fransisa Valesa; napominjemo da serijal zvanično još nije preveden na srpski odosno nije objavljen u Srbiji ali jeste u bližoj (geografskoj i internet) okolini. Elem, reč o serijalu od čak osam albuma (čiji je ukupni obim oko 400 strana) koji su originalno objavljeni u periodu od 1992. do 2001. godine. Decenijski rad na serijalu ima svoju paralelu u samoj tematici kojom se bavi a koja obuhvata period od bezmalo vek i po, od 1854. do 1997. godine.

Serijal čine albumi: „Charles, 1854” (objavljen 1992), „Margrit, 1886” (1993), „Adrien, 1917” (1994), „Noel, 1932” (1995), „Julienne, 1950” (1996), „Jay, 1973” (1997), „Frank, 1997” (1998) i „Les Steenfort” (2001). Okvirno priča se dešava u Belgiji i prati tri generacije porodice Stenfort, poznatih proizvođača piva. Saga započinje doživljajima Šarla koji, pritisnut porodičnom tragedijom i bedom, beži kod rođaka u manastir gde se, mada poslušan i radan, baš i ne ističe svojom posvećenošću učenju. Šarl slučajno sreće Adrijanu, veselu svojeglavu devojku koja ima planove za Šarla i sebe sa njim. Pošto bude izbačen iz manastira Šarl se vraća u rodno selo, sreće drugara iz detinjstva Franca Teksela i nagovara ga da se počnu baviti spravljanjem piva što se, opet, ne dopada lokalnom proizvođaču piva, uglednom pivaru de Ruiteru. Da bi konačno, posle par neuspeli pokušaja (neke je aranžirao de Ruiter), proizveo dobro pivo Šarl preduzima drastične korake - krade kvasac iz manastira u kome je bio. Uz nesebičnu Francovu i Adrijaninu pomoć, pivo “Teksel i Stefort” osvaja nagradu na Poljoprivrednom sajmu nakon čega Šarla posećuje gnevni (i prepredeni) de Riuters… Sukob se izbegava kompromisom - Šarlovom ženidbom de Ruitersovom ćerkom. Franc i trudna Adrijana su izdani ali su, na drugoj strani, udareni temelji budućeg bogatstva.

U narednim epizodama opisuju se usponi i padovi porodice Stenfort i njen sukob sa porodicom Teksel sve do konačnog spajanja kapitala i ljudskih sudbina. Pojedinačne manje ili više tragične životne priče, emotivni slomovi i prevare, dileme i odluke oslikani su na fonu širih došavanja u Evropi: od ekonomskih kriza, buđenja socijalizma i nacizma, Prvog i Drugog svetskog rata, razaranja i stradanja, berzanskih mešetarenja, brzih društvenih i životnih promena… Stoga “Gospodari ječma” umnogome imaju karakteristike društvene freske, odnosno, literarnom terminologijom rečeno, karakteristike “romana epohe” ili “romana reke” koji ima nesvakidašnju/neuobičajenu tačku posmatranja - pivo kao proizvod odnosno pivarstvo kao privrednu delatnost (u rasponu od malih porodičnih postrojenja do velikih industijskih konglomerata). Van Ham (1939), poznati strip scenarista (“Torgal”, “XIII”, “Largo Vinč”), ovog puta je “raskirlio” svoju maštu i umeće u realnim istorijskim okolnostima i uspeo da stvori uverljivu priču koja prati ne samo velika događanja već i ona obična, svakodnevna što joj, sveukupno, daruje nužno potrebnu dozu autentičnosti i ubedljivosti. Naravno, scenarista vrlo dobro zna da u porodičnim sagama svi igraju jednako važnu ulogu igraju: i sasvim prosečni “obični” ljudi, i oni tihi i povučeni kao i oni aktivni, delatni.  Po prirodi stvari, pokretači velikih dešavanja su snažne ličnosti sposobne da učine drastične, rizične iskorake iz “utabane” svakodnevice, da prekrše pravila zarad ostvarenja sopstvenih nauma. Generacijski kontekst priče dozvoljava da se oslika/opiše uticaj takvih ljudi na direktne potomke ali i one koji su na životnu scenu došli još kasnije. U “Gospodarima ječma” ne manjkaju ni prosečni ni upečatljivim junacima; među potonjima svakako je značajan utemeljitelj porodice, Šarlo, ali je najupečatljiviji lik Margrit, hrabre, ambiciozne i beskrupulozne žene, bivše kurtizane, koja će, iako je Šarlova snaja, pobeći s njim da bi obezbedila opstanak pivare (i svojih planova). I nadalje će ona činiti sve da se posao nesmetano odvija pa makar to značilo da će varati/lagati Šarla ili svog prvog muža kao i da će se, u ratno vreme, ponovo svesno žrtvovati da očuva stečeno i spasi mnoge ljudske živote. Margrit se svojom nadljudskom (božanskom ili demonskom) snagom izdiže iznad svake situacije i, boreći se svim (časnim i nečasnim) sredstvima, spremna da izgubi ugled i poverenje okoline, uspeva da sačuva porodicu i osnov njenog postojanja-bogatstva. Ipak, njena moć se ne može preneti na potomke (mada će im svakako darovati nesvakidašnju odlučnost). Tako će Margritin sin Adrijen do kraja života kriti mračnu tajnu kažnjavanja ubice njegovog sina a njegova kći Žilijena pokušati da spasi bogatstvo udajom, kao što ga je Šarl stekao i tako otvoriti novi krug žrtvovanja i prevara koji, polako ali neminovno, vodi u dekadenciju.

Mada daje uvid u višegeneracijsku istoriju porodice i njenog bogatstva, sa nizim mračnih epizoda (koje nikome ne služe na čast) ova saga zadržava objektivnu distanciranost izbegavajući bilo kakve direktne sugestije ili neprikrivene aluzije u rangu uvreženih predrasuda-floskula kakve su: prokletstvo novca koji je stečen izdajom i prevarom mora se ispuniti makar i u sledećim generacijama a “izvršilac pravde” biće arhineprijatelj porodice (u ovom slučaju potomak iz porodice Teksel). Van Ham izbegava tu zavodljivu metafizičku liniju i ostaje u domenu pojavnog. Otuda, svaki spekulativni zaključak do koga dođe, čitalac mora sam da formuliše i, kako strip odmiče, potvrđuje ili menja.

Van Hamov scenaristički manir prati tradiciju klasičnog realističkog, linearnog pripovedanja čiji se kontinuitet prekida nejednakim “pauzama” između albuma što će biti objašnjeno u finalu serijala. Završni album je, pak, apartan u odnosu na prethodne i zanimljiva je mešavina tekstualnih delova-priča koje 1987.g. ispisuje pisac V. angažovan da napiše istoriju porodice i stripovanih epizoda te istorije koji nisu viđeni u prethodnim epizodama. Otvoreni kraj sage koliko je adekvatno životan toliko može sugerisati postojanje mogućnosti da ona bude nastavljena.

“Gospodari ječma” nesporno su ambiciozan scenaristički poduhvat adekvatno dočaran-oslikan i pomognut realističkim, faktografski tačnim i preciznim crtežom Fransisa Valesa (1959). Sveukupno, ova stripovska porodična epopeja svakako zaslužuje posvećenu čitalačku pažnju i puno uvažavanje.

Komesar Ričardi, uvek ozbiljan detektiv teške naravi, glavni je junak priča koje se odvijaju u Napulju tridesetih godina prošlog veka. Ričardi poseduje dar koji je istovre­meno i njegovo prokletstvo: on vidi mrtve i u njima njihove poslednje trenutke života, poslednju misao, poslednje osećanje. On oseća njihov bol.

Napulj, april 1931. Gatara Karmela Kalize svirepo je ubi­jena u kući u kvartu Materdei. Kao medijum, ljudima je poklanjala snove; kao zelenašica, pila im je krv... Druga istraga komesara Ričardija ima boju proleća i ukus ludila.

Format: 14.5x20.5 / Br. str.: 176

Druga epizoda ovog serijala: KLETVA KRVI biće na Letećem startu od 15.11. do 18.11, po ceni od 800 dinara, u striparnici „Čarobna knjiga“ u Dečanskoj 5 u Beogradu, striparnici „Alan Ford“ na Novom Beogradu, Klubu čitalaca Čarobne knjige „Bulevar Books“ u Novom Sadu i na našem sajtu.

Posle Letećeg starta, cena u našim klubovima čitalaca i na sajtu biće 900 dinara, a u ostalim knjižarama 1.199 dinara.

SREĆNA GALERIJA SKC BEOGRAD

Ciklus izložbi: Strip i ilustracija

ČETVRTAK,  22.  NOVEMBAR 2018. godine, 19.00 časova

IZLOŽBA ILUSTRACIJA ZA KNJIGU: „Enrike Sančez Abuli: TORPEDO 1936 – ROĐACI, smrtonosno, kratke priče“, (System Comics, Beograd, 2018.)

Autor izložbe: Igor Marković

(izložba traje do 03. decembra)

TORPEDO 1936 – ROĐACI su zbirka kratkih priča koje je proslavljeni španski strip scenarista Enrike Sančez Abuli, između ostalog i gost SKC-ovog 8. MEĐUNARODNOG SALONA STRIPA 2010. GODINE,  pisao za špansko izdanje najpozantijeg svetskog ilustrovanog mesečnika za muškarce – magazina Playboy.

Priče su nastajale početkom devedesetih u trenucima kada je strip serijal o Torpedu još uvek bio na vrhuncu.

Luka Toreli je TORPEDO kako je sugerisalo i ime magazina koji je izlazio u slavu ovog mega-uspešnog stripa, a ROĐACI su priče koje su u bliskoj (rođačkoj) korelaciji sa svim povestima koje nam je Abuli ispripovedao zajedno sa svojim “partnerom u zločinu” Žordijem Bernetom.

Ovu knjigu je za srpsko strip tržište, krajem ove godine, prevela i objavila beogradska izdavačka kuća System Comics, koja je, ovom prilikom, za ilustrovanje Abulijevih priča angažovala najznačajnije domaće strip autore kao i pojedine eminentne autore iz Bosne i Hercegovine, Makedonije, Bugarske i Španije.

Na ovoj izložbi će biti predstavnjeni strip autori koji su, iz pijeteta prema majstorskom dvojcu, Abuli – Bernet, učinili da se Bernetovo (crtačevo) prisustvo, i pored njegovog faktičkog izostanka iz ove zbirke, ukaže kroz nasleđe njegovog grafičkog izraza koje je vidljivo na gotovo svakom izloženom crtežu.

ROĐAKE su ilustrovali: R. M. GERA, Darko PEROVIĆ, Aleksa GAJIĆ, Toni FEJZULA, Ivica STEVANOVIĆ, Goran Đukić GORSKI, Dragan PAUNOVIĆ, Miroljub Milutinović BRADA, Stevan SUBIĆ, Milorad Vicanović MAZA, Mihajlo Dimitrijevski The MIČO, Sabahudin MURANOVIĆ, Miodrag Ivanović MIKICA, Jovan UKROPINA, Saša ARSENIĆ, Siniša BANOVIĆ, Borivoje GRBIĆ, Ivan ŠAINOVIĆ, Vuk POPADIĆ, Nenad CVITIČANIN, Aleksandar SOTIROVSKI, Ivica SRETENOVIĆ, Luka CAKIĆ, Nebojša REMELJEJ, Mimi CORTAZAR, Nikola DRAGAŠ, Milan MLADIĆ, Jovan SEKULOSKI, Aleksandar VAČKOV, Predrag STAMENKOVIĆ, Milosav OSTOJIĆ, PEĐA SLAVNI.

Za subotu u podne zakazana je strip konvencija malih strip i ostalih izdavača u klubu kolekcionara na sajmu...

Pozvao sam sve čije sam mail-adrese imao ali dobrodošli su svi koji u postojanju jednog ovakvog mesta u gradu koje bi funkcionisalo svaki vikend, vide neku svoju šansu ili benefit, kolekcionari, stripoljupci, autori koji bi u ovom prostoru mogli da imaju izložbe, izdavači promocije...

U prostoru ima i bina, razglas, gotovo studijski uslovi za snimanje intervjua, mesta za nekih 150 ljudi, korektna i jeftina ugostiteljska ponuda i dobra volja da se izađe u susret svima...

kontakt telefoni: 063 221365 • 062 9772394
e-mail: oliverbgd@gmal.com • klub.kolekcionara.sajam@gmail.com

Do pakla i nazad: Sutra otvaranje izložbe stripa “Do pakla i nazad”

Otvaranje izložbe i promocija stripa “Do pakla i nazad – epopeja srpske vojske u Prvom svetskom ratu” održaće se sutra u galeriji Doma kulture Kotlujevac u 13 časova.

U pitanju je omaž započetom i nikad završenom strip projektu Nikole Mitrovića Kokana (1933-1997) posvećenom epopeji srpke vojske u Prvom svetskom ratu (“Do pakla i nazad”). Album kroz niz kratkih priča koje prate istu grupu likova pokriva Veliki rat od njegovih prologa do epilog, navodi se u saopštenju Centra za kulturu Zaječar.

Kako se navodi u saopštenju, tako su pričama pokriveni Sarajevski atentat, Ulazak Austroguarske vojske u Srbiju, bitke na Ceru. Takođe, bitke na Mačkovom Kamenu i Kolubari, odbrana Beograda, povlačenje preko Prokletija, Plava grobnica na Krfu, proboj Solunskog fronta i povratak u Srbiju.

Na promociji i otvaranju izložbe će govoriti Marko Stojanović scenarista i priređivač stripa, Jelica Ilić istoričar, Dragana Stojković Rajački strip autor, Vladimir Đuričić direktor i Miloš Petković urednik.

Strip “Do pakla i nazad” objavljen je u izdanju Centra za kulturu grada Zaječa i Udruženja ljubitelja stripa i pisane reči “Nikola Mitrović Kokan”.

Najveća zvezda Marvelovog univerzuma, ona bez koje većina ostalih nikad i ne bi zasvetlela, ugasila se, pošto je sijala punih devet i po decenija, gotovo ceo jedan vek – vek superheroja.

Sten Li, to upečatljivo lice s naočarima i sedim brkovima koje smo poslednjih godina navikli da gledamo u simpatičnim epizodicama u Marvelovim filmskim blokbasterima, rodio se 28. decembra 1922. kao Stenli Martin Liber i već krajem tridesetih ušao je u svet stripova, iz kog nikad potom nije izašao i čije je granice u tim pionirskim danima i sam određivao i krojio. Još kao dete je voleo da čita i da gleda filmove, naročito avanturističke, a kako mu je porodica bila siromašna, rano je počeo da obavlja razne poslove, pa se, konačno, uz pomoć svog ujaka, zaposlio u Tajmli komiksu, koji će kasnije postati Marvel. Isprva je obavljao prozaične poslove – dopunjavao je mastilo crtačima, bio potrčko, brisao otiske olovke ispod tuša, a dečačka želja da se oproba u pisanju ostvarila mu se 1941. godine, kada je za treću epizodu Kapetana Amerike uradio tekstualne filere pod pseudonimom Sten Li. Kako je bio veoma ambiciozan i harizmatičan, ubrzo je napredovao i stvorio svog prvog superheroja, Uništitelja (Destroyer), za kojim su usledila i ostala njegova stripska čeda, koja je stvorio sam ili u saradnji sa sjajnim crtačima iz zlatnog i srebrnog doba superheroja (Džek Kirbi, Stiv Ditko...), a među njima su ni manje ni više nego Spajdermen, Hulk, Doktor Strejndž, Fantastična četvorka, Ajron Men, Derdevil, Tor i mnogi drugi. S nepunih devetnaest godina postao je pomoćnik urednika, a kasnije je radio i kao producent i izdavač – jedno vreme je bio glavni i odgovorni urednik i predsedavajući Marvel komiksa.

Sten Li je doneo revoluciju u superherojski žanr, osmislivši likove i koncepte koji su bili progresivni u vremenu u kom je stvarao, ali i dovoljno snažni da opstanu do današnjih dana, kada su junaci koje je iznedrio izašli iz okvira stripskog žanra i preselili se na veliko platno i, ako ćemo pravo, u svakodnevne živote svih nas, postavši deo opšte kulture. Sten Li je tvrdio da tih davnih pedesetih i šezdesetih, dok je stvarao buduću istoriju stripa, nije smatrao da radi nešto značajno i vredno, ali da je vreme pokazalo kako zabavu ipak ne treba olako odbacivati. I bio je u pravu: danas gotovo da ne postoji klinac koji ne zna ko je Spajdermen, a teško je naći i klinca koji ne želi da bude baš kao taj prijateljski nastrojeni mrežoglavac iz komšiluka.

Trenutak je da najsjajnijoj zvezdi Marvela zahvalimo na svetlosti koju nam je podarila.

Excelsior!

Pred dobrim stoletjem so si Slovenci razbijali glave z vprašanjem, ali imajo upesnitve vredne junake ali ne. Odgovori nanj so bili sprva zelo različni. Šele čas je odpravil dvome o verzov vrednih junakih – ali jih vsaj dal v oklepaj.

Pred ne tako davnimi leti smo se začeli vpraševati, ali slovenska zgodovina premore ljudi, katerih usode so dovolj slikovite za strip. Sedanjost prinaša jasne odgovore. Eden izmed njih je tudi strip o Franju Malgaju.

ddr. Igor Grdina
Stoletje po tem, ko se je mladenič iz Šentjurja na čelu prostovoljcev podal v obrambo slovenstva na Koroškem, v Muzeju novejše zgodovine Celje (pod)oživljamo njegovo kratko in tragično, a bogato in razburljivo življensko pot. Pri čemer pa strip, ki ga držimo v rokah, ni le poklon Franju Malgaju in tovarišem, temveč tudi poskus ohranjanja spomina na vse male in velike junake včerajšnjega sveta in časa.

dr. Tone Kregar

Strip.art.nica Buch
www.stripi.si

120.000 poklona: Najtiražniji srpski strip kao dar za Stogodišnjicu primirja u Velikom ratu

Povodom stoleća od primirja u Prvom svetskom ratu, u ponedelјak 12. novembra list "Večernje novosti", u saradnji sa autorskim timom i Udruženjem stripskih umetnika Srbije, pokloniće čitaocima uz svaki broj novina poseban dar: SAT, kompletan grafički roman na 80 tabli stripa u svesci od 48 strana.

Scenario je po porodičnom predanju napisao Dragan Lazarević — de Lazare, oko četiri stotine crteža je uradio Vujadin Radovanović, a roman je obojio Rade Tovladijac. Poduhvat je rađen dve i po godine, i izvorno je objavlјen u oktobru, u obliku knjige-albuma "Pčelice izdavaštva", i ovenčan je Nagradom Beogradskog sajma knjiga.
Tiraž od 120.000 primeraka novog poklon-dodatka u "Večernjim novostima" je najveći tiraž srpskog stripa u savremenom periodu.

Antiratna priča potekla iz samog života
SAT je istinita priča o ratniku Radomiru Lazareviću, koji je kao vojnik Srpske kralјevske vojske prešao Albaniju zimi, a potom i Sredozemno more. Svedočanstvo je o lјubavi, vernosti, hrabrosti i požrtvovanosti srpskih junaka i njihovih porodica, o brizi i posvećenosti francuskih vojnih i medicinskih radnika, ali i odanosti tuniskog naroda tokom Prvog svetskog rata i sve do danas.
Scenarista Lazarević je zapisao: „Ljubav, žrtva, smrt...  njihov susret otvara dveri jednog trećeg sveta, spaja tri naroda od tri vere razdvajajući dva bića koje se vole, vezuje večno dva ratna druga, na dva kontinenta, tokom jednog Velikog Rata, Prvog, pre tačno jednog veka. Istinita priča. Ona o mom pradedi i njegovom satu, posvećena polovini naroda — onoj koja se nikada neće roditi!“

Nagrađeni „Sat“ kao knjiga trajne vrednosti
Grafički roman SAT, istinita priča o našim precima, u izvornom obliku je objavlјena u oktobru ove godine kao knjiga-album velikog formata, na kvalitetnoj hartiji, tvrdog uveza.
Osim stripa, monografija ima i ilustrovani istorijsko-obrazovni dodatak sa tekstovima o istoriji Prvog svetskog rata, današnjoj obnovi srpskih vojničkih grobalјa u Africi, ali i pregledom sto godina stripova na temu Velikog rata. Može da služi kao pomoćno obrazovno sredstvo.
Osim što je za kvalitet ovenčano Nagradom 63. Međunarodnog beogradskog sajma knjiga za strip 2018. godine, ovo izdanje "Pčelica izdavaštva" iz Čačka, postalo je i najuspešniji sajamski strip zahvalјujući odzivu čitalaca.
www.novosti.rs • www.usus.org.rs • www.pcelica.rs

Izvodi iz recenzija

PROF. DR MILOŠ KOVIĆ, ISTORIČAR: „Na stogodišnjicu Prvog svetskog rata upravo nas je srpski strip iznenadio kvalitetom i količinom produkcije posvećene ovoj temi. I, što je najvažnije, iskrenošću i svežinom izraza. To ponajbolјe potvrđuje strip SAT scenariste Dragana Lazarevića i crtača Vujadina Radovanovića. Klјučne vrednosti ovog stripa nisu samo u superiornom crtežu i književnom pripovedanju. U njemu je, pre svega, reč o lјubavi prema porodici i otadžbini. Glavni junaci za porodicu su vezani neraskidivim nitima, koje premošćuju prostor i vreme. Porodica i potomstvo pobeđuju ograničenost čovekove pojedinačne, tragične egzistencije. Posebno je važan kontinuitet između generacija, oličen u sećanju na pradedinu žrtvu, opredmećen u satu koji se u porodici čuva. Rodolјublјe se, u ovom stripu, zasniva na lјubavi prema svojoj zemlјi i nema ni trunku isklјučivosti prema bilo kome. Zbog svega rečenog potrebno je da se razmisli o upotrebi ovog stripa kao nastavnog materijala u našim školama. On to zaslužuje, zbog dobrih poruka koje nosi i zbog svoje umetničke vrednosti. Potpisnik ovih redova ga najtoplije preporučuje, kako čitaocima doslovno svih uzrasta, tako i našim školama.“

VASA PAVKOVIĆ, PISAC: „Scenario stripa SAT jasno i upečatlјivo prati neke od najvažnijih momenata iz sudbine ratnika Radomira i sudbine njegove porodice. Crtež  je majstorski stilizovan, ubedlјiv i kolorom  dodatno oplemenjen. Strip SAT svakako spada u najlepše primere srpskog stripa koji se bavi Velikim ratom, a verujem da je pogodan i za savremenu školsku lektiru.“

SLOBODAN IVKOV, ISTORIČAR PRIMENјENE UMETNOSTI: „Učešće Srbije i Srba u Prvom svetskom ratu je kroz stripove začuđujuće retko korišćeno u srpskoj likovnoj naraciji. Pred nama sada imamo nešto sasvim drugačije! I u formalnom i u suštinskom vidu. SAT je produkciono najobimnija crtano-pisana priča ikada ovde nastala na temu Prvog svetskog rata. Nema spora o tome da je reč o ratu, no ne radi se o nekom neposrednom sukobu, a ponajmanje o stavlјanju na stranu samo jedne od strana u borbama. Svi su žrtve, protivnici skoro da i nisu prikazivani, a delo govori o sumornim i po porodice dugotrajnim posledicama, koje se prenose i traju vekovima. S obzirom na prethodna, malobrojna srpska stripska dela posvećena Prvom svetskom ratu, SAT poseduje i ogroman pedagoški potencijal.“

ZORAN MILEKIĆ, PROFESOR ISTORIJE: „Strip kao umetnička forma ima u sebi zaista zrno genijalnosti. Ispričati priču kroz niz slika a sa minimalnom količinom reči, a koja je ipak u stanju da na čitaoca „gledača“ ostavi tako jak utisak, zaista je fenomen. (...) No, ono što je istoričara zanimalo čitajući SAT to je istorijska tačnost podataka. Umetničko viđenje gigantskog sukoba koji se zvao Veliki rat, kao i učešća Srba u njemu, jedna je strana medalјe. Druga su činjenice kojima se barata i koje se ne bi smele previše žrtvovati umetničkoj slobodi kad se obrađuje jedna važna tema i to na ovaj način. Tim više što je strip namenjen mladim naraštajima koji nemaju previše znanja o svojoj prošlosti. Ili ih imaju, ali na netačan i iskrivlјen način, što je još poraznije. Ovaj strip je pokazao, po mom dubokom uverenju, da se uspešno mogu kombinovati umetnički talenat, i pisca i ilustratorâ, sa onim što su neophodne istorijske činjenice.“

U čast navršavanja veka od završetka Prvog svetskog rata 11. novembra, tačno 100 godina od potpisivanja primirja u Kompjenskoj šumi 11. novembra 1918. godine, objavljen je strip album "Do pakla i nazad" u izdanju Centra za kulturu grada Zaječa i Udruženja ljubitelja stripa i pisane reči "Nikola Mitrović Kokan". U pitanju je omaž započetom i nikad završenom strip projektu Nikole Mitrovića Kokana (1933-1997) posvećenom epopeji srpke vojske u Prvom svetskom ratu, koji kroz niz kratkih priča koje prate istu grupu likova pokriva Veliki rat od njegovih prologa do epiloga. Tako su pričama pokriveni Sarajevski atentat, Ulazak Austroguarske vojske u Srbiju, bitke na Ceru, Mačkovom Kamenu i Kolubari, odbrana Beograda, povlačenje preko Prokletija, Plava grobnica na Krfu, proboj Solunskog fronta i povratak u Srbiju. Takođe, u albumu se pojavljuju i istorijske ličnosti poput Gavrila Principa, Dragutina Dimitrijevića Apisa, Franca Ferdinanda, Oskara Poćoreka, Radomira Putnika, Milunke Savić, Petra Bojovića, 1300 kaplara, Flore Sands, Aleksandra Lekse Saičevića, Stepe Stepanovića, Petra I Krađorđevića, Momčila Gavrića, Dragutina Matića, Živojina Mišića, Aleksandra Krađorđevića, Nikole Pašića, Mihajla Petrovića, Pavla Jurišića Šturma, Miloja Anđelkovića Kajfe, Ljutomira Đorđevića...

Predgovor i pogovor, koji govore o istorijskoj verodostojnosti stripa, dela su doktora istorijskih nauka, pa tako predgovor potpisuje dr Aleksandar Uzelac (Beograd) i dr Perica Hadži Jovančić (Kembridž), a veliki analitički esej koji povezuje započeti strip Nikole Mitrovića Kokana sa konačnim strip albumom napisao je vodeći srpski strip toretičar Slobodan Ivkov. Stripove i ilustracije su uradili Dražen Kovačević, Mijat Mijatović, Miroljub Milutinović Brada, Jovan Stojanović (John Radley), Branislav Kerac, Milorad Vicanović Maza, Leonid Pilipović, Dušan Božić, Dragan Stokić Rajački, Srđan Todorović, Sabahudin Muranović Muran, Aleksa Gajić, Milan Drča, Dejan Stanković, Borivoje Grbić, Jovan Ukropina, Borislav Maljenović, Ivan Stojanović Fiki, Nebojša Remeljej, Igor Krstić, Velibor Stanojević, Dejan Sedlan, Danko Dikić, Nikola Matković, Aleksandar Anđelković i Marko Nikolić. Kuriozitet je da se u ovom albumu nalazi i strip "Marš na Drinu" koji 2014. objavio list "Odbrana" kao specijalan podlistak, što ga čini jedinim stripom koji se bavi Prvim svetskim ratom a koji je direktno podržala vojska Srbije, naslednica vojske koja je na svojim plećima iznela Veliki rat. Takođe, ovaj album sadrži i sve sačuvane i nikada do sada viđene fragmente stripova Nikole Mitrovića Kokana na temu Prvog svetskog rata.

"Do pakla i nazad" je crno beli album, A4 fromata, na 112 strana, u tvrdom povezu. Za sve bliže informacije, kao i za narudžbinu albuma, možete se obratiti na mejl balkanska.smotra.stripa@gmail.com

Istinita priča srpskog junaka u stripu

"Novosti" sutra poklanjaju čitaocima jedinstven grafički roman "Sat" posvećen ratniku Radomiru Lazareviću

SASVIM jedinstven poklon očekuje sutra čitaoce našeg lista - u saradnji sa Udruženjem stripskih umetnika Srbije, "Novosti" vam povodom Dana primirja u Prvom svetskom ratu daruju kompletan grafički roman "Sat", strip koji svaki Srbin treba da pročita, a posvećen je onoj polovini našeg naroda koja se nikada neće roditi.

Tako ga opisuje Dragan Lazarević De Lazare, koji je istinitu pripovest o svom pradedi Radomiru, koja se zajedno sa Radomirovim satom u porodici s kolena na koleno prenosila punih stotinu godina, podelio s najširom publikom.

Prema Lazarevićevom scenariju, ovu sagu koja možda najslavnije stranice naše istorije pripoveda na 80 tabli stripa, u oko četiri stotine prizora, vizuelno je uobličio crtač Vujadin Radovanović Vuja. Kolorista i dizajner "Sata" je još jedan majstor devete umetnosti, Rade Tovladijac, aktuelni predsednik Udruženja stripskih umetnika Srbije.

- "Sat" je saga iz Velikog rata, lična i istinita priča mog pradede Radomira Lazarevića iz sela Roćevići kod Kraljeva, koji je kao vojnik Srpske kraljevske vojske sa svojim saborcima mučenicima pretrpeo albansku golgotu, na francuskom medicinskom brodu prešao Sredozemno more, da bi stigao u Afriku i upokojio se posle nepuna dva meseca u Tunisu - kaže Dragan Lazarević De Lazare. - Tu je pred smrt primio srebrni džepni sat, koji je našoj porodici u Srbiju doneo njegov ratni drug. Taj sat moja porodica do danas čuva kao relikviju i on kuca ispod slavske ikone Sv. arhangela Mihaila u našem porodičnom domu.

- Posle skoro sedam decenija, moj otac Radomir i stric Sreten pronašli su pradedin grob u Tunisu 1983. godine. Od tog momenta smo i mi, njegovi praunuci, više puta odlazili na grob, da mu zahvalimo na tome što nam je darovao čast da se zovemo njegovim potomcima. Radomirova priča je potresno svedočanstvo o nadljudskim naporima naših predaka, o prijateljstvu, vernosti, hrabrosti i požrtvovanosti srpskih junaka koji su svoje živote utkali u svaku stopu naše svete zemlje.

ŠTIVO ZA OSNOVNE I SREDNjE ŠKOLE

GRAFIČKA novela "Sat" objavljena je kao velika monografija u boji u izdanju "Pčelica izdavaštva" iz Čačka, uz istorijsko-obrazovni dodatak, osmišljena kao pomoćno nastavno sredstvo za osnovne i srednje škole, i odmah ovenčana priznanjem za najlepši strip proteklog Sajma knjiga u Beogradu.

Marina Mirković

Agilni izdavač „Darkwood“ neguje više edicija čime „pokriva“ široku lepezu strip ponude; među njima je i serija meko ukoričenih svezaka pod zajedničkim imenom „Jedno doba, jedna priča“ potekla iz okrilja italijanskog strip giganta „Sergio Bonelli Editore“. Reč je samostalnim („one shot“) strip pričama na stotinjak stranica smeštenim širom zemaljskog šara i istorijskih perioda koje, manje ili više uspešno, rade brojne strip zanatlije-profesionalci. Cilj ovih svezaka je da budu zanimljive i uzbudljive odnosno korektno iscrtane. Šefovi „Bonellija“ od svojih radnika ne traže remek-dela već dostizanje produkcijskih standarda. Scenaristi i crtači, sa svoje strane, na tim sveskama „peku (strip) zanat“ i spremaju se za zahtevnije zadatke. Konzumenti ovakvih izdanja željni su, pre svega, kvalitetnih zabavnih „priča u slikama“. Ukoliko se kockice mozaika sklope - što uprkos naporima nije ni malo lako - rezultat treba da zadovolji sve u lancu: izdavača koji nudi dobar proizvod, stvaraoce koji su uspešno završili radni zadatak i publiku koja ima zanimljivo štivo kojim će ispuniti slobodno vreme i, ako je zadovoljna, potražiti novu svestu te edicije. Sve navedene uslove ispunjava epizoda „Ubijte Karavađa!“ scenariste Đuzepe de Nardoa i crtača Đampjero Kazertanoa objavljena, u punom koloru na 130 stranica, kao „Specijal“ edicije „Jedno doba, jedna priča“. Po čemu je ova priča zanimljiva?

Intriga se plete oko stvarne ličnosti - slikara Mikelanđela Merizi Da Karavađa (1571-1610) koji je, za svog kratkog života, bio slavljen i osporavan pa zaboravljen i tek u XX veku ponovo „otkriven“ i priznat za jednog od genija likovne umetnosti, preteču baroka i naturalizma. Njegov život buran je i kontraverzan kao da su ga izmislili preterano revnosni holivudski scenaristi. Dušebrižnike je iritirao slikama na religijske teme u kojima je nedostajalo svetosti i uzvišenosti jer su sve njegove postavke bile suviše obične, suviše trivijalne a likovi preterano nalik prostom puku. Karavađo je posprdno nazivan slikarem golih, prljavih, žuljevitih stopala koji svojim delima pothranjuje napredovanje jeresi koja ugrožava katoličku veru. Formalni povod za njegovo dugogodišnje bežanje iz Rima bila je optužba za ubistvo u dvoboju - zbog naslaganja u rezultatu teniskog meča(!) - zbog čega je Karavađo osuđen „proglasom na smrt“ po kome je, u granicama papske država, bilo ko mogao da nad njim izvrši smrtnu kaznu. Slikar ipak nije ubijen jer je bio pod zaštitom moćnih ljudi koji su pred papom pokrenuli postupak za Karavađovo pomilovanje. U stripu kardinal Vilanova, koji prezire slikarevo opasno delo, angažuje kapetana Pabla da eliminišu slikara. Istovremeno, brat čoveka koga je slikar ubio angažuje plaćenika Lagarda da bi osvetio brata. Rivali ne uspevaju da se dogovore o podeli nagrade (iako je slikar van njihovog domašaja) pa „smeštaju“ jedan drugom zamke kako bi omeli suprotnu stranu da prva stigne do plena. Karavađo traži utočište na Malti i, zahvaljujući zaštitnicima, postaje član Bratstva malteških vitezova što izaziva revolt nekih od vitezova koji žele da ga izbace iz svojih redova. Posle još jednog incidenta slikar beži iz tamnice i upada u klopku plaćenika iz koje ga, barem privremeno, spasava Pablo. Karavađo beži dalje, skrivaju ga poštovaoci ali ga izdaje zdravlje pa pakuje slike i plovi za Rim kako bi izmolio oprost. Ipak, kao teškog bolesnika ga pre kraja puta iskrcavaju u zamak na obali; on ne miruje već ustaje iz bolesničke postelje i u delirijumu kreće za svojim brodom ali pada... Slikara na samrti sustiže Pablo koji više ne želi da ga ubije jer gaji duboko poštovanje prema Karavađu i njegovom delu a kad slikar umre Pablo brani njegovo telo od Lagarda. Ipak, i Pablova sudbina je zapečaćena jer kardinal Vilanova traži plaćenikovu glavu i Karavađove slike...

Mešanje fikcije i fakata u stripu uverljivo je i na tragu „istorijskih trilera“. Priča je sagledana iz vizure plaćenika koji postaje prijatelj svoje nesuđene žrtve i to ovom stripu daje potrebnu dozu egzotičnosti i intrige a zaplet „snabdeva“ uvek dobrodošlim scenama kovanja zavera, potere, sukoba i mačevalačkih dvoboja. Crtež je uspešno ispratio dešavanja, posebno ako se ima u vidu da je izgled tabli stripa strogo formalizovan - tabla najčešće ima tri kaiša po dve sličice - pa nema mesta za montažerske egzibicije.

U konačnom svođenju utisaka strip „Ubijte Karavađa!“ sasvim je korektno ostvarenje koje u potpunosti ispunjava svoju svrhu/namenu zanimljivog štiva koje prevashodno treba da zabavi i malo pouči svog čitaoca.

Култура међународна промоција
ИЗЛОЖБА НА КРСТЕВСКИ НА EVRO-STRIP FEST ВО ПРАГА

Во рамките на вториот европскиот стрип салон FRAMEFEST во Галеријата на Каролинум центар во Карловиот универзитетот од 3-4 ноември, со 38 стрип цртежи, илустрации се претстави македонскиот уметник Златко Крстевски. Беше представен и првиот старомакедонски стрип херој Кристо. Иначе инспиран од стара византиска икона, како заштитник на една стара „виртуелна” земја на Балканот - изјави Крстевски. Беа промовирани и независните интер-стрип книшки на Центарот на визуелна уметост „ВИЗАНТ” 2001-1018. Учесници од Русија, Шведска, Либан, Франција, Кина, Полска, Чешка, Германија, Норвешка, Словачка и др. Фестивалот ја промовира новата стрип сцена, независни публикации, фанзини, постери, стикери, картички.

www.framefestival.cz  (vidi na exhibitors) • www.centrala.org.uk • www.noordinaryheroes.cz • www.gallery-museum.mk

Usprkos svima i svemu:

a) tajanstveni El Niño će vas oduševiti svojim novim stripom (a oni koji malo duže prate domaću scenu neće biti baš zavarani tajanstvenim nadimkom jer se stil crteža prepozna poluzatvorenih očiju);

b) uz redovitog Coylea, evo nam i u zadnje vrijeme sve samo ne redovite - Savršene budućnosti!;

c) na e-mail smo dobili NEKOLIKO novih stripova novih autora, ali - joj nama! - toliko smo to kasno "skužili" (nažalost, već smo se žalili da nas život tjera od ovog projekta, otud gašenje i ostalo...), da nismo stigli urednički pročitati prijedloge!

VELIKA isprika autorima koji su nam se javili u trenucima naše rastresenosti, pokušat ćemo im/vam se ponaosob javiti ovih dana s dojmovima i našim razmišljanjima.

Adresa: www.mojstrip.com

Centar za kulturu Valјevo
uz podršku Grada Valјeva
raspisuje
međunarodni strip konkurs

Konkurs je otvoren od 15. oktobra do 20. novembra 2018.

Radove slati na adresu stripva@gmail.com
ili Centar za kulturu Valјevo
(strip konkurs)
Ul. Čika Ljubina 5
14 000 Valјevo

Propozicije za učesnike:
Pravo učešća imaju autori svih uzrasta.
• Kandidat šalјe rad na konkurs običnom poštom ili elektronskom poštom: stripva@gmail.com
• Rad treba da bude u dobroj kopiji, obima od 1 do 4 table, A3 ili A4 formata.
• Rad može biti delo više autora (crtač, scenarista, kolorista), s tim da crtač ne može podneti na konkurs više od jednog rada.
• Rad može biti prethodno objavlјivan.
• Tema, žanr i autorski pristup su slobodni.
• Tekst u stripu može biti na srpskom ili engleskom jeziku kao i na jezicima nekadašnje Jugoslavije. Uz rad je obavezno poslati podatke: ime i prezime, kratku biografiju, naziv rada, adresu e-pošte, broj telefona, adresu.
• Svaku tablu rada na poleđini označiti naslovom stripa (primer: 1/4, 2/4, 3/4, 4/4)
• Radovi će biti žirirani za izložbu.
• Biće dodelјena I, II i III nagrada, a mogu biti dodelјene i posebne nagrade.
• Neće se uzimati u razmatranje radovi koji propagiraju rasnu, versku, nacionalnu, ličnu i druge vidove netrpelјivosti; imaju za cilј propagandu delatnosti pravnih lica, organizacija, udruženja i pokreta; kao i radovi pornografske sadržine.

Vestern stripovi (na ovim prostorima znani i kao „kaubojci“) bili su sastavni deo odrastanja mnogih generacija dečaka rođenih i stasalih u Zapadnom svetu XX veka; nisu im odolala ni deca Južne Amerike, gornje Afrike odnosno Južne Azije a ponešto su „štrpnule“ i zemlje socijalističkog bloka. I dok je u svetu „pokretnih slika“ vestern primat SAD produkcije dugo bio nesporan i „pokrivao“ čitav svet, na sceni „priča u slikama“ to nije bilo tako jer su vesterne pisali i crtali svuda - u Argentini („Larigan“, „Cisko Kid“), Engleskoj („Met Meriot“, „Mat Dilan“, „Ves Slejd“), Italiji („Teks Viler“, „Koko Bil“, „Kan Parker“, serijal „Priče sa Divljeg Zapada“), Francuskoj („Džeri Spring“, „Talični Tom“, „Bluberi“, „Komanča“) i Jugoslaviji („Stari Mačak“). „Kaubojci“ su, u svoj svojoj popularnosti, menjali izgled i ikonografiju ostajući, uprkos transformacijama, uvek sinonim za slobodu, divljinu, muževnost, kavaljerstvo i pravoljubivost. Kraj 1960-tih i početak 1970-tih bili su za vestern vreme promena pod uticajem nekolikih struja: na jednoj strani je bio tradicionalni vestern a s druge novi, stvaran pod uticajem nadolazećih, drugačijih vremena. U filmu se to videlo u delima Džona Forda i Serđa Leonea i nizu naslova koji su dostizali do tzv „anti-vesterna“ („Plavi vojnik“, „Mali veliki čovek“, „Pat Garet i Bili Kid“, „Čovek zvani Konj“, „El Topo“...) što će se kasnije izroditi u „egzistencijalistički vestern“. U evropskom vestern stripu tog vremena neprikosnoveno je, kao visokokvalitetni rad, vladao „Bluberi“ pa su se novi „kaubojci“ ugledali na njega. Takav je bio i strip „Mek Koj“ scenariste Žana-Pjera Gurmelana i crtača Antonija Ernandeza Palasiosa koji je startovao 1974. u, časopisima prilagođenim, kratkim epizodama od desetak stranica koje su kasnije povezane u prvi album „Legenda o Aleksisu Mek Koju“ koji će se nastaviti u celovečernje albume „Izvesni Mek Koj“ i „Klopka za Mek Koja“. Strip je, svojevremeno, sa samo par godina kašnjenja za originalnim objavljivanjem, štampan u Jugoslaviji u različitim izdanjima, od „Eks almanaha“ i „Supera“ do „Politikinog zabavnika“, ponekad u boji češće u crno-beloj varijanti; u svakom slučaju „Mek Koj“ je (pod nepravilno „skrojenim“ imenom) u tim godinama imao svoju redovnu publiku. Za njegovo novo pojavljivanje zaslužan je agilni „Darkwood“ koji ga prezentuje u punom sjaju - u visokokvalitetnim, kolorno štampanim knjigama sa tvrdim koricama.

Na početku svog strip života Mek Koj se dosta ugledao na Bluberija kao i na vizuelnu naraciju Leoneovih „špageti vesterna“. On je poručnik u južnjačkoj vojsci koja se oktobra 1864. povlači pred severnjacima. General Hud poverava Mek Koju odgovorne zadatke izviđanja neprijateljskih položaja što ovaj izvršava a kada na taj poduhvat padne sumnja Mek Koj brani čast još većom (luđom) hrabrošću. Svojim neustrašivim akcijama Mek Koj je samo za kratko usporio poraz da bi, na kraju, bio zarobljen i poslat u logor a odatle, za račun severnjaka, odlazi u opasnu misiju u Meksiko da povrati tri miliona opljačkanih dolara od tajanstvenog Sveca. U pustoši Meksika misija će samo delimično uspeti pa Mek Koj i njegov drug Čarli, pošto saznaju da je građanski rat okončan, mada praznih šaka i bisaga, požele da se vrate kući ali - na teškom putu uleću u žestoku potragu za mitskim zlatom grada Sibole. I ova avantura će se, posle jurnjava i pucnjava u pustinjama i golim brdima, okončati manje-više (ne)slavno i Mek Koj i Čarli nastavljaju povratak kući - u sledećoj knjizi.

Ono što u „Mek Koju“ pleni pažnju znatiželjnog čitaoca je vizuelni segment stripa. Gurmelanov scenario je manje-više korektan u ponovnom prepričavanju obrazaca o požrtvovanom vojniku, raznoraznim banditima, otpadnicima i Indijancima ili večnim potragama za blagom dok Palasiosov crtež izaziva različite utiske. Njegov grafizam temelji se ne na jasnim linijama nego na mnoštvu linija-šrafura koje grade objekte, što ima svoje prednosti ali i manu jer se nacrtani oblik lako gubi-utapa u to mnoštvo. Ipak, Palasiosove slike surovih pustinjskih predela spečenih nemilosrdnim suncem zaista su ubedljive; sa fizionomijama i mimikom, međutim, poprilično se muči pa crtež deluje krajne nevešto (posebno ako je u pitanju neki geg). Palasios je svestan ove manjkavosti koju obilno kompenzuje ekstravagantnim kolorom, intenzivnim čistim bojama i njihovim neuobičajenim spojevima (zato poneki kvadrati liče na tehnikolor filmove za neizbalansiranim paletama). U konačnom utisku ovaj manir daje stripu određenu dozu psihodeličnosti primerenu periodu u kome je stvaran što je danas svakako zanimljivo i atraktivno (makar kao istorijski fenomen). U svakom slučaju, „Mek Koj“ će se u sledećim epizodama razvijati i napredovati na veliko zadovoljstvo ljubitelja vesterna. Prvi tom doživljaja prgavog južnjačkog poručnika je, pak, intrigantni uvod u te strip avanture.

     Počelo se kotrljati.
     Deveto po redu 24 satno crtanje stripova! Datum znamo, subota 10.11.2018. godine sa tradicionalnim početkom u podne, stoga nemojte ništa drugo planirati. Logo je u pripremi, internet stranica isto.
     Krenule su PRIJAVE! za 24 satno crtanje stripova 2018.
     Prijaviti se možete na linku:
     form.jotformeu.com/62865674736370
     Uskoro više informacija na našim službenim stranicama!
     www.facebook.com/24hstrip
     24satnocrtanjestripa.com
     Vidimo se!

     O projektu
     24-satno crtanje stripova , pri čemu svaki sudionik ima cilj nacrtati 24 stranice stripa, vježba je (ili disciplina) koju je smislio Scott McCloud kao test i analizu vlastitih mogućnosti. Crtajući tom brzinom ne dobijaju se, jasno, uvijek produkti profesionalne razine, ali je svakom sudioniku omogućeno da vidi kako radi pod pritiskom i rezultat je nerijetko oslobađajući: spontani, jasni, čisto ispripovijedani stripovi. Vježba je, usto, jednako korisna profesionalcima kao i početnicima ili potpunim amaterima pa ne treba čuditi što su je kroz godine prihvatile i prošle tisuće ljudi, neki i više puta.\r\nPremda je 24-satno crtanje stripova vježba koju svatko može i sam provesti kod kuće, crtači su brzo otkrili da je čoporativni mazohizam zabavniji i stimulativniji. Tako danas postoje bar dva dana u godini posvećena ovoj umjetničkoj disciplini. Jedan je krajem siječnja kad se crtanje organizira u Angoulêmeu pred početak festivala, uz internetsko sudjelovanje crtača iz cijeloga svijeta, a drugi je “Svjetski dan 24-satnog crtanja stripa” koji ove godine pada na 2.-3. listopada. Na taj se dan po različitim lokacijama diljem svijeta – od dućana specijaliziranih za stripove do predavaonica po umjetničkim školama – crtači željni kušnje okupljaju u gomilice koje rade kroz noć.

     Impresum 2018.
     Organizatori: Ines Krasić, Vlado Šagadin, Darko Macan
     Voditelj projekta: Darko Macan
     Logotip izradio: Tonči Zonjić
     Izrada web stranice: Fabijan Černeka, Ivan Mak, Karlo Kelečić

     Pravila
     Pravo pravila je zapravo samo jedno: treba sjesti i dobro procijeniti svoje mogućnosti kako bi se u 24 sata nacrtalo 24 stranice stripa. Postoje i Gaimanova (ako nisi gotov u 24 sata, završi strip tamo gdje jesi) te Eastmanova varijacija (ako nisi gotov u 24 sata, nastavi dok ne završiš), ali ne zamarajmo se sitnicama. Sjedi, radi, budi sretan i to je to.
     No, kod organiziranih natjecanja nije loše da postoje neke smjernice te ću ih za ovo natjecanje pokušati popisati:
     - crtaju se 24 stranice čistog stripa (američki model), iako se ljudi mogu opredijeliti i za francuski model
       (naslovnica +22 stranice+poledjina), ako im je tako draže. Nećemo insistirati.
     - s obzirom da je netko pitao: sve tehnike su dozvoljene: klasična, računalna, fotostrip… boli me briga kako će čovjek doći
       do svoje 24 stranice, ako je u roku.