...strip webzine!

   Novi Komikaze strip webzine br. 68 donosi 12 autora_ica iz 6 zemalja; Hrvatske, Bosne, Italije, Latvije, Francuske i Njemačke. Webzine je kolekcija stripova suvremenog autorskog, art i alternativnog stripa, različitih stilova, nacija i generacija.

   Novo izdanje - New issue: https://komikaze.hr/issue/68/ - KLIK KLIK: INFO: https://komikaze.hr/novi-strip-webzine-68/

   Komikaze program podržava Ured za kulturu i civilno društvo grada Zagreba i Ministarstvo kulture i medija Republike Hrvatske.

Autori_ce (LINKOVI): Cella - Anita Celić / Sindy Čolić / Marie Antonić / Helena Nemec / brejndemidzu - Medina Dedić / Cristina Gardumi / menestrra / Maxime Custodio / mieieghi / Jurijs Tatarkins / Otto Barboni / Ivana Armanini

   VIŠE:

• https://komikaze.hr/author/maxime_custodio/
Maxime Custodio (2000.) - Rođen je u Noisy Le Grand, Francuska I odrastao u Bretanji, L´armor Pleubian. Živi u Dijonu (Francuska) I Ljubljani (Slovenija). Ima diplomu prvostupnika s nagradom žirija u Nacionalnoj Višoj Školi Likovnih umjetnosti i dizajna u Dijonu u Francuskoj. Fokus: multidisciplinarna umjetnost na području memorije, djetinjstva, pop kulture i načina na koji slike oblikuju pojedince i nadilaze medije.
IG: maximecustodio

• https://komikaze.hr/author/mieieghi/
Mieieghi aka Lorenzo Gagliardi (1990.) je iz grada Bargi, Italija. Škola: samouk; Fokus: crtanje, ilustracija, nijemi strip.
IG: mieieghi

• https://komikaze.hr/author/menestrra/
menestrra aka Milan Pantović - Dizajner vizualnih komunikacija i ilustrator iz Dubrovnika, Hrvatska; Fokus: dizajn, strip, ilustracija. 
IG: menestrra

• https://komikaze.hr/author/herrshulze/
Otto Barboni aka O. Schulze - (1977.) iz Amsterdama, Nizozemska. Živi u Njemačkoj.
IG: otto barboni

• https://komikaze.hr/author/jurijs_tatarkins/
Jurijs Tatarkins (1989.) živi u Rigi, Latvia. Diplomirao je grafiku 2018. na umjetničkoj Akademiji Latvije. Fokus: strip i ilustracija.
IG: jurijs tatarkins

• https://komikaze.hr/author/brejndemidzu/
brejndemidzu aka Medina Đukić (2000.) iz Mostara, BiH. Fokus: slikarstvo, strip, grafika, grafički dizajn, ilustracija; Magistrica Akademije za likovnu umjetnost i dizajn u Ljubljani, Slovenija, gdje trenutno živi. Diplomirala na Akademiji likovnih umjetnosti u Sarajevu, BiH. 
IG: brejndemidzu

• https://komikaze.hr/author/cristina_gardumi/
Cristina Gardumi je umjetnica iz Pise, Italija. Diplomirala je na Akademiji likovnih umjetnosti u Veroni i Akademiji dramskih umjetnosti, Rim. Fokus: vizualna umjetnost, performans.
IG: cristina gardumi

• https://komikaze.hr/author/cellaanitacelic/
Cella - Anita Celić je rođena u Šibeniku. Diplomirala je na Akademiji likovnih umjetnosti u Zagrebu gdje sada živi i radi. Bavi se ilustracijom, dizajnom, fotografijom i scenografijom. 
IG1: cella/ IG2: cella and wolves

• https://komikaze.hr/author/helenanemec/
Helena Nemec (1994.) iz Zagreba, Hrvatska. Završila vizualne komunikacije, prvo na studiju dizajna, Zagreb pa diplomirala na Esad-u, Portugal. Fokus: ilustracija, ulična umjetnost, animacija, grafički dizajn 
www.helenanemec.com
IG: helakopter / behance_helakopter

• https://komikaze.hr/author/sindycolic/
Sindy Čolić (1993.) iz Zagreba, Hr. Živi u Berlinu, Njemačka. Fokus: ilustracija, crtež, strip.
IG: sindy čolić

• https://komikaze.hr/author/mariesolangeantonic/
Marie Solange Antonić rođena je 1999. u Rijeci. Završila je smjer grafičkog dizajna u Rijeci, a potom diplomski studij grafičkog dizajna i vizualnih komunikacija na Akademiji za likovnu umjetnost i oblikovanje u Ljubljani.
IG: cizibe

• https://komikaze.hr/author/ivanaarmanini/
Ivana Armanini je strip umjetnica i mikroizdavačica iz Zagreba, Hrvatska. Završila je Školu za primijenjenu umjetnost i dizajn i Akademiju likovnih umjetnosti u Zagrebu. Vodi Komikaze (strip udruga/izdavaštvo/mreža); Fokus: strip, diy izdavaštvo 
ivanaarmanini.net /
IG: nini

  ...side quest!

   Fanzin STRAVA nastao je kao elektronski zbornik radova polaznika Radionice stripa i animacije Valjevo. Objavljivan je paralelno digitalno i u štampi, a od 2021. nastavlja da izlazi mesečno isključivo digitalno kroz bilten Z!N. Fanzin sadrži autorske stripove, različite izveštaje o angažmanima radionice, kao i vesti na temu stripa, animacije, video-igara i pop-kulture sa domaćih prostora.

   Predstavljamo Martu Todorović, autorku stripa “Blood Bound”, čiji će odlomak najskorije četvrte knjige krenuti od ovog broja! Bez brige, ne morate da čitate prethodne tri knjige da bi ste ispratili radnju, ali poželećete nakon prelistavanja ovog izabranog sadržaja.

   Što se ostatka sadržaja tiče, nastavljamo sa “Fantom Zekom” Aleksandra Jeremića, novom epizodom “I Wanna Be a Dog” Bojana Zavišina, nastavkom premijernog serijala Darka Macana - “Uliks, animiran”, kao i premijerno poglavlje stripa “Witches’ Quarter” i starim, ali pouzadinim, “Spiral Highway” nastavkom.

  ...Објавена публикацијата „Целзиус 233“
  на Александар Стеванов

   Деновиве излезе од печат „Целзиус 233: Ракописите, книгите и стриповите во Априлската војна“, најнова публикација на стрип-хроничарот Александар Стеванов од Штип. Станува збор за истражувачка студија во која е обработено уништувањето на библиотеките и на нивниот ракописен, книжен, весничен и стриповски фонд за време на првите денови на Втората светска војна на југословенско тло – од нападот на Белград на 6 април 1941 година, до капитулацијата на Кралството Југославија само единаесет дена подоцна.

   Најголем дел од либрицидот за кој пишува Стеванов се случува во Белград, во Народната библиотека на Србија. Во пожарот што ја зафаќа на 6 април 1941 година, кој претставува најголемо поединечно уништување на книги во цела Европа за време на Втората светска војна, пеплосани се 354 000 наслови на монографски публикации, 1 365 ракописи, 226 рани печатени книги, околу 6 260 броја на списанија и весници, околу 3 770 писма и 1 447 единици картографски материјал. Меѓу нив имало и такви од македонска провениенција, на кои што во својата книга Стеванов става акцент.

   – Пословичниот најдобар пријател на човекот, покрај кучето, е книгата. Но во историјата, за жал, таа врска не секогаш била заснована врз реципроцитет. На временската линија постојат забележани мрачни мигови во кои човекот се покажал како нејзин суштински антипод и најголем непријател, ставајќи ја книгата на клада, горејќи библиотеки, уништувајќи приватни збирки... Ова е тема со чие истражување се позанимавал Александар Стеванов од Штип во својата најнова книга „Целзиус 233“. Зошто токму тој наслов? Затоа што тоа е температурата на која хартијата на книгите се пали и гори, пишува дипломираниот графички дизајнер Вера Опашинов, во рецензијата кон книгата.

   Александар Стеванов е автор на десетина книги од областа на деветтата уметност. На истата тема тој објавувал и во голем број списанија, како што се „Македонска ризница“, „Стрип креатор“, „Деветка“, „Стрип пресинг“ и „Современост“. Се јавува и како автор на стрипови, од кои повеќето се објавени во албумите „Aegri somnia“, кои ги работи со Дарко Богданов, како и во два броја на „Стрип алманах“. Објавувањето на неговата најнова книга, „Целзиус 233: Ракописите, книгите и стриповите во Априлската војна“, е поддржано од Министерството за култура во рамките на годишната програма за остварување на националниот интерес во културата.

  ...održavaju umetnost i strast prema stripu u Makedoniji

   Makedonski strip autori dominiraju najnovijim časopisima koje izdaje Strip centar Makedonije – Veles, a koji se finansiraju kroz Godišnji izdavački program Ministarstva kulture i turizma.

   Konkretnije, u 37. broju časopisa "Strip kreator" pojavljuju se makedonski autori Darko Bogdanov, Aleksandar Stevanov, Kana Buteska, Teodora Hristova, Vojdan Andonov i Aleksandar Barakovski. Pored njih, u ovom broju su i stripovi Marka Stojanovića, Marka Nikolića i Miodraga Bunijevca iz Srbije, Nikole Vidackovića iz Hrvatske, Vedata Šabanadžovića iz Bosne i Hercegovine, Danaila Daniea iz Rumunije i drugih.

   U 38. broju  su zastupljeni: Milan Jovanović, Vlada Aleksić, Dražen Kovačević, Aljoša Tomić iz Srbije, Razvan Bronesku - Rumunija, Maja Perak-Hrvatska, Dimitris Avramopulos – Grčka… kao i makedonski autori Aleksandar Tančovski, Elena Apostolovska, Metodije Stojanovski i Aleksandar Tančovski.

   Inače „Strip Kreator” je jedina stalna strip publikacija u našoj zemlji, koja izlazi od 2003. godine, u kojoj mnogi makedonski autori kontinuirano objavljuju svoje stripove, a veliki broj njih su debitantski. Ovde, na makedonskom, objavljuju se najbolji strani i domaći makedonski autori sa tradicionalnog međunarodnog konkursa stripa.

   Što se tiče časopisa "Strip almanah", to je izdanje koje prikazuje stripove makedonskih autora i nekih strip autora iz drugih zemalja, koji se završavaju tokom rada Međunarodne strip kolonije u Velesu.

   U 8. broju revije su, prikazani radovi radovi: Ilka Stojanovskog, Metodija Stojanovskog, Slavice Kupenkove, Đurgice Varele, Ane Marije Stefanoske, Angele Petruševske, Darka Bojovskog, Martine Veličkovske, kao i Ivice Sretenovića iz Srbije.

  ...gostovanje u Školi stripa, izložba Dikana i predavanje

Predavanje i strip-radionica povodom Dana knjige

autor Sanja Mićanović

Ovome će prethoditi strip - radionica u čitaonci Gradske biblioteke, od 17,30 za djecu osnovnoškolskog uzrasta.

Povodom Dana knjige koji se obilježava danas, 23. aprila, JU Gradska biblioteka Tivat organizuje predavanje i diskusiju na temu „U slavu 530 godina izdavaštva slovenske civilizacije: od Mitrovice i Ilovice, preko Cetinja i Podrinja, do Sputnjika“ u sali DTV Partizan u 19 časova.

Gost predavač biće istoričar kulture, Zoran Stefanović.

Večna knjiga, predavanje i diskusija „U slavu 530 godina izdavaštva slovenske civilizacije: od Mitrovice i Ilovice, preko Cetinja i Podrinja, do Sputnjika“ biće posvećeno značaju znaka, pisane riječi i knjige u slovenskoj i svjetskoj civilizaciji – od praistorije do vještačke inteligencije, sa posebnim osvrtom na doprinos naše kulture.

Gost predavač, Zoran Stefanović, istoričar kulture, izdavač i pisac, donosi i izložbu koja će biti postavljena u foajeu dvorane, kao Knjiga koja govori slikom, odnosno Knjiga na zidovima “Dikan i Stari Sloveni“ povodom 55 godina najuticajnijeg stripa južnoslovenskih prostora iz pera Crmničanina Nikole Lekića (1925-2000) i četkice Hercegovca i Bokelja Laza Sredanovića (1939-2022), čije godišnjice takođe obilježavamo.

Predavač Zoran Stefanović je predsjednik Udurženja dramskih pisaca Srbije i Međunarodne kulturne mreže Projekat Rastko, jedan od osnivača regionalnih Vikipedija, slobodnih enciklopedija, upravnik Centra za umetnost stripa „Zdravko Zupan“, Beograd. Dobitnik je pedesetak domaćih i međunarodnih priznanja za svoj umjetnički i kulturni rad.

Ovome će prethoditi strip – radionica u čitaonci Gradske biblioteke, od 17,30 za djecu osnovnoškolskog uzrasta.

[Objavljeno: Radio Tivat, Tivat, 23.04.2025]

Zoran Stefanović: Tek ćemo se radovati Dikanu

autor Dragan Popadić

Povodom Dana knjige koji se obilježava 23. aprila, JU Gradska biblioteka Tivat organizovala je predavanje i diskusiju na temu „U slavu 530 godina izdavaštva slovenske civilizacije: od Mitrovice i Ilovice, preko Cetinja i Podrinja, do Sputnjika“. Predavanje je održao istoričar kulture, Zoran Stefanović, a sve prisutne, među kojima je bila i porodica Lazara Sredanovića autora kultnog stripa Dikan, pozdravila Vesna Barbić, direktorica Gradske biblioteke:

“Ovo su dvije teme koje možemo spojiti u jednu. Jedna je priča o Dikanu, čuvenom stripu iz Zabavnika. Mnogi od nas su odrastali uz ovaj strip. Drugo je predavanje na temu “Vječna knjiga”, o pismenosti kod Slovena, i temeljima civilizacije. Od praistorije do današnje civilizacije koja se pretvara u nešto što je pola čovjek pola mašina”– rekla je Vesna Barbić.

“Hvala domaćinima na najdublji mogući način. Ovo je početak jedne veće međunarodne turneje na ove teme. Postoji logika kojim nas je svemir uputio da to bude upravo na ovom  mestu. Gradska biblioteka Tivat sjaji i blista na poseban način. Briljantno mesto i briljantni ljudi u ovoj Gradskoj biblioteci. Ne postoji novac i mašina koji će nam dati smisao života. Svi smo mi srećni da danas započinjemo misiju koju ćemo preneti u slavu pismenosti naše civilizacije. Ovo mesto je u nekoliko navrata bilo centar sveta. Mislim na Boku i mislim na Tivat. Strip Dikan je stariji od Hogara. To je plemenita popravna misija bivših Jugoslovena. Crmničanin Nikola Lekić je jedna veličina, a on je zaboravljen. Crna Gora ga je zaboravila. Ta mlađa generacija partizana bila je čudo. Taj čovek je napravio novi Zabavnik. Pravio je slobodne ljude za slobodni svet. Završićemo ediciju Slobodnog Dikana. Na jesen puštamo četvrtu knjigu. Ta knjiga donosi priču o vama i vašem prostoru. Predlažem da prvu promociju i izložbu ponovo napravimo ovde. A lako ćemo za Beograd. Dikan je potrebniji nego što je nostalgija. Možda treba napraviti i animirani film. Osećam da Dikan treba ponovo da nas vaspitava. Tek ćemo se radovati Dikanu” – rekao je Zoran Stefanović.

U foajeu sale DTV Partizan, postavljena je izložba Knjiga koja govori slikom, odnosno Knjiga na zidovima “Dikan i Stari Sloveni“

[Objavljeno: Radio Tivat, Tivat, 24.04.2025]

https://www.youtube.com/watch?v=WGlt3b_vRbg

  ...611. broj Samoniklog korov stripa!

     Straka nastavlja svoj strip "magazin" na Strip vestima, ovaj broj donosi 34 strane stripa. Samonikli korov strip, broj 611:
www.stripvesti.com/samoniklikorovstrip/611

  ...Tome Trajkov

   U svetu devete umetnosti, strip je moćan medij koji kroz crtež i tekst priča priče koje inspirišu, obrazuju i zabavljaju. U Makedoniji, iako strip scena nije uvek u fokusu šire kulturne javnosti, postoje entuzijasti i profesionalci koji sa velikom strašću i posvećenošću rade na njenom razvoju i afirmaciji. Jedno od najposvećenijih i najuticajnijih imena u ovoj oblasti je Tome Trajkov – programa coordinator u Strip centru Makedonije, sa sedištem u Velesu. Decenijama aktivan u strip kulturi, Trajkov je promoter koji se neprestano zalaže za afirmaciju makedonskog stripa i njegovo predstavljanje na međunarodnoj sceni. U ovom intervjuu razgovarali smo o njegovoj ulozi u Centru, izazovima sa kojima se suočava makedonska strip scena, kao i potencijalima stripa kao umetničkog i kulturnog izraza.

   Možete li nam reći nešto više o Strip centru Makedonije? Odakle ideja za njegovo stvaranje, kako je počela ova priča i kako je počelo vaše angažovanje i angažovanje na strip sceni?
   SCM Veles je 2001. godine osnovao Vane Trajkov - posvećeni kolekcionar stripova kao nastavak Udruženja "STRIP ART" - takođe sa sedištem u Velesu. U početku je pod ovim imenom delovao kao projekat nekoliko godina finansiran od strane SOROS fondacije uz postojanje strip biblioteke i čitaonice, ali i početak izdavanja časopisa Strip Kreator, izložbe itd.
   Vaneta poznajem dugo, a saradnja sa SCM-om je počela kroz neke međunacionalne projekte (dugo vremena ja sam građanski aktivista). Od 2006. godine kontinuirano sam uključen, najviše kroz pripremu i realizaciju projekata finansiranih od strane raznih domaćih i (i više) međunarodnih donatora. Vremenom, sa samim razvojem makedonske strip scene i interesovanjem mladih, preuzeo sam i skauting mladih strip talenata.

   Kako je evoluirao Strip centar Makedonije od svog osnivanja do danas i kakva je njegova uloga u razvoju strip kulture u zemlji?
   Uopšteno govoreći, po mom skromnom i ličnom mišljenju, evolucija SCM se može objasniti u nekoliko faza:
   Prvi period se može smatrati delovanjem u formi Udruženja „STRIP ART“.
   Zatim sledi period inicijalnog rada pod ovim nazivom kao SOROS projekat. Korišćene su prostorije jedne mesne zajednice , ljudi su dežurali u bogatoj strip biblioteci. Ovaj prostor je korišćen i za organizovanje izložbi i salona stripa (festivala), a počeo je da izlazi i časopis STRIP CREATOR.
   Na kraju bih želeo da zaključim periodom intenziviranja međunarodnih aktivnosti preko stranih donator, ja bih izdvojio:
   • Projekat "BALKANSKI STRIP MOST" 2007. finansira EUROCULT Foundation-Amsterdam
   • Projekat "NEW STRIP NEIGHBORHOOD" 2009 finansira EUROCULT Fondacija Amsterdam
   • Projekat „NOVO BALKANSKO PRIJATELJSTVO“ 2014. finansira Fondacija PRINC KLAUS iz Holandije.
   • Projekat „20. međunarodni salon stripa „Veles 2023“ – 5. međunarodna strip kolonija IZ V4 S LJUBAVLJU finansiran od strane MEĐUNARODNOG VIŠEGRADSKOG FONDA
   • Projekat „20. međunarodni salon stripa „Veles 2023“ finansiran od strane FOND ZA ZAPADNI BALKAN
   To je takođe period intenzivne međunarodne aktivnosti kroz članstvo u sledećim mrežama:
   • Evropski forum ilustratora (asocijacija)
   • CAN for BALKAN - ComicsAlliance Netvorking for Balkans .Ovo je proizvod višegodišnjeg projekta čiji je nosilac Istorijski muzej u okrugu Brašov-Rumunija, a pored Makedonskog strip centra, partneri na ovom projektu su: Belgijski strip centar iz Brisela, zatim naši stari prijatelji iz škole stripa Nikola Mitrović Kokan iz Leskovca kao i Istorijski muzej iz Tirane, Albanija.
   • Potpisan je, isto, memorandum o dugoročnoj saradnji sa strip organizacijama iz: Mađarske, Poljske, Češke, Slovačke, Srbije, Kosova i Crne Gore – kao proizvod projekta koji finansira Međunarodni višegradski fond.

   Strip centar Makedonije igra značajnu ulogu u izdavačkoj industriji i objavio je brojne stripove. Koje stripove i žanrove najčešće objavljujete? Koji su autori uključeni u ove publikacije i kako birate autore i projekte za objavljivanje?
   Od 1996. godine štampano je 16 brojeva strip magazina STRIP ART,
   Zatim navodim 38 brojeva strip magazina CREATOR (jedine stalne strip publikacije u našoj zemlji, koje izlazi od 2003. godine, gde mnogi makedonski autori kontinuirano objavljuju svoje stripove (mnogi od njih debitantske), kao i strip albume.
   Što se tiče ovih , oživljavanje strip izdavaštva od strane Ministarstva kulture Republike Makedonije je počelo nakone posete tadašnje ministarke Elizabete Kančeske Milevske Veleškom salonu 2013. godine, a prvo u nizu je bilo naše objavljivanje stripa „Kočo Racin – život, pesme i smrt“
   Pored časopisa STRIP CREATOR, gde se na makedonskom jeziku objavljuju najbolji strani i domaći autori iz tradicionalnog međunarodnog strip konkursa, počeo je da izlazi i časopis „STRIP ALMANAH“, gde makedonski autori (i neki iz drugih zemalja) objavljuju kratke stripove po scenariju Vaneta Trajkova i dovršavaju ih tokom međunarodnoe kolonije stripa u Velesu.
   Opet oko strip kngiga ...dominiraju dela renomiranih domaćih autora; Mile Topuz, Dime Ivanov-Dimano, Rade Dičoski, kao i autori iz komšiluka; Marko Stojanović sa saradnicima Srđan Nikolić , Gjon Marku i Gani Jakupi sa Kosova, Gerta Oparaku iz Albanije. (Neke od navedenih publikacija nisu objavljene na makedonskom jeziku.)
   Na kraju, da napomenem da istorija i hronologija makedonskog stripa zaslužuju pažnju u našoj izdavačkoj delatnosti.

   Kako Strip centar Makedonije obezbeđuje afirmaciju i podršku mladih i talentovanih strip umetnika?
   Mladi strip umetnici su oduvek bili na visokom prioritetu u radu Makedonskog strip centra. U početnom periodu njegova vrata su bila širom otvorena za autore čiji talenat i način komunikacije nisu dobro prihvatili stariji, afirmisaniji autorii stripa.
   U časopisu Strip Almanah dominiraju mladi makedonski autori.
   Isto tako, svake godine, kroz konkurs stripa, dodeljuju se nagrade mladim autorima po starosnoj kategoriji kao I nagrada za najbolji makedonski i najbolji debitantski strip. Navešću neke od dobitnika: Sandru Kostovu, Angelu Petruševsku, Metodija Stojanovskog, Janu Butesku, Ana Mariju Stevanosku, Evgeniju Trajkovsku, Đorđa Antevskog, Elenu Apostolovsku, Vilmu Damnjanovsku, nešto stariju Slavicu Kupenkovu, Stefana Nikolovskog i druge iz grupe „PARAGONS” i dr.
   Kroz pojačanu saradnju sa osnovnim i srednjim školama, kroz ovaj, kao i česte tematske strip konkurse, stalno se povećava broj mladih autora koji se prate i mentorišu.
   Makedonska strip budućnost takođe dominira mojim nastupima na međunarodnim strip festivalima i izložbama u: Valjevu, Somboru, Užicu Uroševcu , a biće i na predstojećem festivalu u Šibeniku, Hrvatska. Ne zaboravimo, konačno, tradicionalno učešće mladih makedonskih autora na strip koloniji u Raškoj u Srbiji.

   Kako se Strip centar povezuje sa ostalim strip scenama širom Balkana i Evrope? Kakav je značaj učešća na festivalima u drugim zemljama? Kako se razvijaju međunarodni kontakti i saradnja, posebno sa susednim zemljama?
   Svaka poseta festivalu podrazumeva pojačane kontakte sa drugim festivalima. Po inerciji naše bivše zajedničke države, najintenzivnija saradnja je sa strip scenama iz bivših jugoslovenskih republika,kao I Balkana . Prvi kontakt jedne balkanske zemlje sa strip scenom susedne Albanije ostvaren je upravo kroz naš strip konkurs, ali još više kroz moj angažman u sastavu međunarodnog strip žirija na prvoj ikada organizovanoj strip manifestaciji 2013. godine, koju finansira njihovo Ministarstvo kulture. Kontakti su, naravno, važni, a oni bolji mogu da se upoznaju i sa izdavačem stripova!

   Već dugi niz godina kontinuirano promovišete makedonsku strip scenu u drugim zemljama. Ove godine najavljeno je Vaše gostovanje na festivalu u Šibeniku u Hrvatskoj. Kao promoter makedonske strip scene, koje su vaše strategije za promociju makedonskih strip umetnika i radova u inostranstvu? Kako promovišete makedonske strip autore i njihove radove na međunarodnim platformama i festivalima? Koliko je to važno za njihov razvoj i za globalnu prepoznatljivost makedonske strip scene?
   Da. Uz podršku našeg Ministarstva, ove godine ću prisustvovati festivalu stripa i animacije SUPERTOON u Šibeniku, Hrvatska. (Kraj jula). Gostovanje ovde logičan je nastavak prošlogodišnjeg učešća dela makedonske strip scene kroz publikacije i promocije.
Moj zadatak će ovde biti da odaberem radove makedonskih strip autora i da organizujem izložbu, ali i da kroz panel diskusiju promovišem makedonsku strip scenu.
   Ovo je već ustaljena praksa koja je nastala kroz gostovanja na festivalima: Valjevo 2019, Uroševac 2022, Sombor 2023 i Užice 2024. Izlažu se stripovi aktuelnih makedonskih strip autora, s tim što je dat prioritet ka stripovima pristiglih na nas tradicionalni konkurs. (festival) u Velesu.
   Ne zaboravimo ni tradicionalnu posetu strip kolonije u Raškoj, zatim prošlogodišnji boravak mlade Angele Petruševske na međunarodnom strip kampu u Atini, Grčka, zatim učešće na 24-časovnom strip crtanju, organizovano grupno prijavljivanje na razne međunarodne strip konkurse itd.
   Ne postoji konkretna strategija, samo je reč o posvećenom kontinuitetu i kontaktima.

   Po čemu je Strip-centar Makedonije jedinstven i kako uspeva da ostane aktivan u ovoj sferi umetnosti, s obzirom da ima veoma malo sredstava, posebno za nezavisne publikacije?
   Strip centar je organizacija sa uspostavljenim portfoliom i rejtingom, spremna za veće projekte. Izvode se korektno, izveštaji se podnose uredno.
   U skladu sa svojim imenom, Strip centar je organizacija od koje ostali makedonski strip faktori (autori, udruženja...) uvek mogu nešto da steknu, bilo da je u pitanju kontakt ili sticanje iskustva (bez obzira da li to priznaјu ili ne!) Ruka koja daje nikada ne presušuje!
   SCM je organizacija koja je, bar do sada, oslobođena raznih nerealnih sujeta i brine za povećanje finansijske osnove za svoje delovanje poštujući uslove koje postavljaju donatori.
   Zastupnička aktivnost u interesu makedonske strip scene, kao i pomenuta međunarodna aktivnost, upotpunjuju sliku.
   Međutim, u pogledu međunarodne aktivnosti, SCM ističe da veliku pažnju treba posvetiti spoljnopolitičkim prilikama između zemalja regiona, posebno Balkana. Treba biti ponosni Makedonac, a ne strip makedonče!

   Kako opisujete razvoj strip scene u Makedoniji u poslednjih nekoliko godina? Koji su najveći izazovi sa kojima se suočavaju autori i izdavači stripova u zemlji?
   Makedonski strip i strip kultura su u postepenom evolutivnom rastu od kraja Drugog svetskog rata. O tome će vam najbolje reći naši strip hroničari Tomislav Osmanli i Aleksandar Stevanov. Tokom poslednjih 20 godina, taj intenzitet se povećavao sve bržim tempom.
   Po mom mišljenju, makedonska strip scena treba prvo da se otvori ka samoj sebi, ka svojoj prošlosti i budućnosti.
   Pojavom drugih subjekata van Strip centra, godinama pojavljuje se mantra “mi reanimiramo makedonski strip, ranije godinama nije bilo ništa i slično… Iskreno, pre nego što sam se uključio u SCM, mislio sam da su stvari krenuli njegovim formiranjem. Ali, uz pomoć objavljenih istraživanja pomenutih izlazi sasvim drugačija i realnija slika.
   Razmišljati tako pre deset godina, kada nije bio istražen protekli period, jedno je, a drugo je takvo razmišljanje sada, kada je to istraženo i objavljeno.
   To se ponavlja godinama i svaka generacija misli da je prva. Primer – Početkom 2000-ih Igor Toševski je rekao da kada je počeo da se bavi stripom, krajem sedamdesetih, nije postojao makedonski strip. Ali molim vas ..ne da je postojao, nego da je strip u Makedoniji cvetao u tom periodu! Ali, i on je tako mislio.
   Pre dve godine, kada je pokojni Kole Manev gostovao u Salonu stripa u Velesu, javno je izjavio da je Petar Gligorovski prvi makedonski strip autor.
   Ja sam osoba koja otvoreno govori, ali…. za celu makedonsku strip scenu teze o "JEDINSTVENOM strip festivalu kome gravitira CELA MAKEDONSKA STRIP SCENA!?" potpuno su pogrešni i štetni. Da se ​​razumemo, aktivnosti su značajne i uspešne, Omladinski kulturni centar Skoplja uspesno je okupio I inace hetorogenu lokalnu strip scenu, Skoplje kao metropola treba da zaživi i na ovom polju. Ali dalje od Skoplja (posebno pola sata vožnje dole) situacija je sasvim drugačija. Javnost je, ipak, dobro informisana!

   Kakva su vaša iskustva u promociji makedonske strip scene u drugim zemljama i kakve su reakcije publike i kritike?
   Na svim festivalima stripa kojima sam prisustvovao, komplimenti upućeni talentu makedonske strip budućnosti su jasni. Najživlje i najjače sećanje koje imam su komplimenti jednog od najvećih strip autora na ovim prostorima, Igora Kordeja, dok je gledao izložbu makedonskog stripa u Užicu, Srbija. Ovo je dokaz da treba da nastavimo istim tempom.

   Ove godine očekujemo najnovije izdanje, 23. Međunarodni salon stripa u Velesu, koji je jedan od najznačajnijih događaja za strip kulturu u Makedoniji. Kako Strip centar Makedonije koordinira program za ovo izdanje i koji su glavni ciljevi ovogodišnjeg salona? Koje aktivnosti planirate, koja će izdanja biti deo ovog značajnog događaja i koje su radionice planirane za ovo izdanje? Koje će novine doneti izdanje za 2025. u poređenju sa prethodnim godinama?
   Ove godine smo razgranicili dva dela ovog salona , preko dva predloga iz oblasti vizuelne umetnosti, koja su oba usvojena.
   Kao poseban projekat (koji će finansirati Ministarstvo i opština Veles) izdvojio se tradicionalni međunarodni strip konkurs. Za njega raste interesovanje na domaćoj strip sceni i u inostranstvu. Podrška institucija podrazumeva veći nagradni fond, zatim mogućnost da nagrađivani strip autori budu prisutni u Velesu i stimulirani žiri na međunarodnom nivou.
   Još je rano da se definiše broj učesnika. Uz podršku ambasada, u toku su napori da se obezbedi prisustvo strip autora iz neke od zemalja Zapadne Evrope, nadamo se uspehu.

   Kako možete podstaći mlađu publiku da se angažuje i zainteresuje za strip umetnost i vrednuje je kao važan segment savremene kulture?
   Da! Strip kao medij može pomoći mladima da kanališu svoju energiju, bes, strast, sve ono što im kao tinejdžerima ili studentima smeta. Izađite iz šematskih ograničenja interneta i opasnosti koje nudi (razne Tik Tok igre, posmatranje iz zabave, itd.)
   Ako se mladima daju uslovi da se razvijaju u ovom mediju, verujte mi, sve društveno devijantne pojave će se u velikoj meri amortizovati. Strip ih može podstaći da pronađu sopstveni put razvoja, kao ličnosti, u drugom pozitivnom pravcu.
   Strip stvaraoci iz Makedonije smatraju da bi umetnički i obrazovni potencijal stripa trebalo bolje tretirati u Makedoniji. Po njima, u školi treba da bude u klupi, a ne ispod klupe, kao što su starije generacije skrivale izdanja Zagora, Mandraka, Alana Forda...
   Mladi ljudi imaju veliku želju da nauče tajne crtanja stripa, najviše zbog slobode izražavanja koju im daju magični kvadrati. Ali bez redovnog uticaja škole, to je samo želja. To ne bi trebalo da postoji samo u Velesu, već u celoj Makedoniji kroz obrazovni sistem, kao što je to slučaj u Hrvatskoj, koja je imala velike nacionalne uspehe u oblasti strip kulture.

   Kako balansirate ulogu koordinatora programa i promotera strip scene? Koji je najveći uspeh koji ste postigli u ovoj složenoj ulozi? Koja je najveća nagrada ili priznanje koje ste dobili u dosadašnjoj karijeri?
   Iskreno rečeno, dobio sam dosta nagrada i priznanja. Već sam pomenuo da sam imao čast da budem član međunarodnog strip žirija na prvoj ikada organizovanoj strip manifestaciji u Albaniji, preko lokalnog Ministarstva kulture. Dva puta sam dobio priznanje za razvoj lokalne strip scene na Kosovu. Jedan sam od dobitnika prestižne nagrade za razvoj i afirmaciju makedonskog stripa, koja nosi ime prerano preminulog barda Ljupčeta Filipova.
   Ali najveća korist za mene je povećan broj prijatelja koje sam stekao iz Makedonije i inostranstva. Potpuno sam iskren kada kažem da je za mene veliko zadovoljstvo što mogu da putujem kako u sredinama sa prijateljima koje sam stekao kroz strip, tako i da posećujem strip festivale u gradovima u kojima imam dugogodišnje prijatelje!

   Šta je sledeće za Strip centar Makedonije? Kakvi su vaši planovi za buduće projekte i izdanja i šta biste želeli da postignete u narednim godinama za makedonsku strip scenu? Možete li da podelite sa nama neke od najnovijih projekata i izdanja koja planirate da objavite?
   Ovde ću odgovor podeliti na dva dela:
   Prvo – programski nivo, pored povećanih uspeha u vizuelnoj umetnosti, izdavačkoj i međunarodnoj delatnosti, imaćemo i aktivnosti zastupanja za uključivanje stripa u obrazovni proces. Zalažemo se i za redovno predstavljanje stripa u medijima, posebno u štampanim novinama i časopisima.
   U skladu sa promenom delatnosti našeg Ministarstva, koje je kulturi dodalo i turizam, stvaraju se uslovi za realizaciju našeg dugogodišnjeg opredeljenja za svojevrsan strip turizam. Po uzoru na grad Angulem u Francuskoj, atraktivne strip murale trebalo bi uvrstiti u turističku ponudu grada Velesa. Ovo bi trebalo da obuhvati i budući muzej stripa (po uzoru na Belgiju, pa i Hrvatsku), za šta postoje solidni preduslovi u strip kolekciji Vaneta Trajkova (više od 10.000 naslova, poneka retka izdanja) i izdanjima samog strip centra.
   Drugo - na organizacionom nivou. Kao i svaki živi organizam, svaka organizacija ima svoj dijagram razvoja. Makedonski strip centar, sa sedištem u Velesu, suočen je sa izazovom očuvanja timskog rada koji je oduvek bio preduslov za uspeh i tako bi trebalo da bude i dalje. Autonomnih rad subjekata (škole, asocijacija, pojedinaca, itd.) pod okriljem SCM-a je blago koje će osloboditi mnogo kreativne energije.
   U interesu organizacije, a samim tim i makedonske strip scene!

  ...Stripovi iz Nikad robom (1965-1967)

STRIPOVI IZ NIKAD ROBOM
(1965-1967)

Autor: Miodrag - Miša Đurđić

Predgovor: Vasa Pavković
Edicija: Uspomene #5
Format: 148x210mm (A5)
Povez: Polutvrdi sa klapnama, lepljeno
Broj strana: 152 (kolor)
Godina izdanja: 2025
Cena papirne knjige: 1900,00 din
Cena PDF knjige: 500,00 din

Kratak sadržaj:
U istoriji srpskog stripa Miša Đurđić ostaje kao vanredno talentovan crtaš, koji bi, da su uslovi bili bolji, svakako ušao u red naših najboljih strip crtača. Ali i ovako, on se nesumnjivo upisao u red nezaobilaznih i nezaboravnih srpskih stvaralaca devete umetnosti.

Prvih 30 strana knjige:
Djurdjic Miodrag Misa - NIKAD ROBOM_prvi[...]

Miodrag – Miša Đurđić (1941–1998) je objavljivao stripove i ilustracije u Dečjim novinama, Nasmejanim novinama, ediciji Nikad robom, a u jednom slučaju u Biblioteci Lale. Najviše je ostvario u svoja četiri stripa iz edicije Nikad robom koja su ovde sakupljena.

https://www.modestystripovi.com/

  ...Tokijski gul 14

ORG-OVA BITKA PROTIV JEDNOOKOG SOVE U DVADESETOM OKRUGU JE U PUNOM JEKU!

Kaneki juri u „Anteiku“, ali mu se na putu isprečava Kotaro Amon. Kakav će biti ishod ove sudbonosne bitke?

„TOKIJSKI GUL” 14 na LETEĆEM STARTU po ceni od 400 dinara!

Novi broj „Tokijskog gula” možete naručiti putem sajta ili kupiti u klubovima čitalaca Čarobne knjige.

PORUČITE ODMAH

  ...Mačkov dan povodom rođendana Andrije Maurovića

ODRŽANA MANIFESTACIJA MAČKOV DAN POVODOM ROĐENDANA ANDRIJE MAUROVIĆA

Manifestacija "Mačkov dan", povodom obilježavanja rođendana likovnog umjetnika Andrije Maurovića, održana je sinoć u prostorijama Mjesne zajednice Muo. Ovom prilikom otvorena je izložba Fragmenti iz stripa "Grička vještica", najpoznatijeg djela Andrije Maurovića, u digitalnoj restauraciji grafičara Alije Balte.

Kako se čulo, naziv "Mačkov dan" izveden je od njegovog strip-junaka "Stari Mačak", koji je bio njegov nadimak i alter ego, prema njegovim riječima u jednom od svojih intervjua.

Prisutne je u ime MZ Muo pozdravila predsjednica Savjeta Seda Vukašinović, a zatim se obratio urednik i inicijator manifestacije Simon Vučković.

„Nadamo se da će ova manifestacija postati tradicionalna i da će ovo mjesto dobiti jednu turističku promociju, ali i kulturno uzdizanje, jer je ovdje rođen slavni umjetnik, jedan od najvećih likovnih umjetnika 20. vijeka sa ovih prostora. On je umjetnik moderne likovnosti koja se u ono vrijeme nije smatrala velikom umjetnošću, kao što su stripovi, ilustracije, karikature pa čak i dizajn. Osim što ga ljudi poznaju kao strip-crtača, on je itekako poznat kao jedan od prvih dizajnera kada je moderni dizajn krenuo u Hrvatskoj i na prostoru bivše Jugoslavije. Pamte ga ljudi u Zagrebu dvadesetih i tridesetih godina prošlog vijeka po naslovnim stranicama humorističkih časopisa, kao što su kod nas Karampana i Ćakulona“, kazao je Vučković.

Direktor Turističke organizacije Kotor, Jovan Ristić, istakao je da je veliko bogatstvo jednog grada kada može da se pohvali da je rodno mjesto čovjeka koji je svojim radom obilježio čitavu jednu epohu u stripu kao jednom vidu likovne umjetnosti.

„Na današnji dan, kada je on rođen prije 124 godine, imaćemo priliku sljedeće godine obilježiti njegov 125. rođendan. Drago mi je što se 'Stari Mačak', kao u njegovom stripu, vratio u svoje rodno mjesto“, kazao je Ristić.

Zatim se obratio i kustos Pomorsko-tehničke zbirke Pomorskog muzeja Crne Gore Kotor, Ilija Mlinarević.

„Sigurno se pitamo kakve veze Pomorski muzej ima sa stripom. Ima, itekako jer je upravo Maurović jedan od prvih u bivšoj Jugoslaviji koji je radio popularizaciju pomorske tematike kroz ilustracije i strip. To je bilo u tadašnjoj Jadranskoj straži, koja je izlazila dvadesetih i tridesetih godina 20. vijeka. Prošle godine smo, između ostalog, radili jednu izložbu posvećenu Lepantskoj bitci, koja se svake godine obilježava, a koja je važna za čitav Mediteran i zapadnu Europu, pa tako i za Boku Kotorsku i Kotor. Tom prilikom priredili smo izložbu upravo ilustracija koje je radio Andrija Maurović za Jadransku stražu. Izložba nije bila unutar muzeja, već ispred, jer mi nastojimo proširiti naše projekte izvan zidova palate Gregurina, te na taj način valorizirati kulturnu baštinu na drugačiji način. Maurović je posebna tema koja spaja bivšu nam državu“, naveo je Mlinarević.

U ime NVO „Urbani kult“, obratio se predsjednik Vinko Mihajlović.

„Dugi niz godina organizujem razne manifestacije i festivale. Na Simonov poziv pokrenuli smo ovaj projekt. Ova izložba večeras je samo jedan mali korak i otvaranje vrata za nešto što će se dogoditi sljedeće godine. U pitanju je manifestacija, odnosno festival, koji će obuhvatiti mnoge zanimljive segmente. Naša želja je da postane tradicija i brend Kotora i Mula“, dodao je Mihajlović.

Podsjetimo, Andrija Maurović bio je veliki slikar i još veći umjetnik stripa. Poznatiji kao ilustrator, crtač stripova i slikar reklama, Maurović je svojim prepoznatljivim slikarskim rukopisom privlačio pažnju čitalaštva naslovnim stranicama knjiga, časopisa, novinskih priča i posebno uzbudljivim stripovima. Rođen je u malom ribarskom mjestu Muo kraj Kotora 29. marta 1901. godine, a umro je 2. septembra 1981. godine u Zagrebu.

Tekst i foto: Tamara Vuković

[Objavljeno: Radio Kotor, Kotor, 30.03.2025]

 

Izložba u čast 124. godišnjice rođenja Andrije Maurovića

Umjetnik stripa, ilustracije, karikature i dizajna Andrija Maurović postaje zaštitno ime ribarskog mjesta Muo, osnivanjem nove manifestacije nazvane “Mačkov dan”, koja je otvaranjem izložbe “Fragmenti iz stripa Grička vještica”, prvi put održana u prostoru Mjesne zajednice.

Ovaj “hepening” je u subotu, 29. marta, na dan kada je prije 124 godine rođen ovaj kultni jugoslovenski strip-crtač, okupio ljubitelje stripa svih generacija, među njima i mlade crtrip-crtače iz Tivta, poštovaoce njegovog lika i djela iz Boke, naročito mještane, ponosne na svog nekadašnjeg “komšiju”, koji je djetinjstvo proveo na Mulu.

Ispred domaćina, Mjesne zajednice Muo, prisutne je pozdravila Seda Vukašinović, koja je uložila napor da se ovaj prostor uredi i oplemeni ovom izložbom.

Izložbu je osmislio Simon Vučković, akademski strip-crtač, osnivač Udruženja strip-crtača Crne Gore i pokretač škola stripa u Budvi, Tivtu, Kotoru. Kao strastveni kolekcionar, on je ovom prilikom iz svoje zbirke donio originalnih 14 nastavaka stripa “Grička vještica”, objavljenog 1963. godine po scenariju Norberta Neugebauera. Posjetioci su imali priliku da ih prelistaju.

-Predstavljamo 10 kadrova iz stripa “Grička vještica” u restauraciji grafičara Alije Balte iz Sarajeva koji nam je poslao fajlove, a mi smo to štampali. Balta je restaurirao svoje izdanje “Gričke vještice” koje je objavljeno prije tri godine i promovisano pretprošle godine na manifestaciji “Dani Mula”, objašnjava Vučković za Boka News i dodaje da je Maurović u akademskim krugovima danas prepoznat i kao jedan od prvih dizajnera kada je moderni dizajn krenuo u Hrvatskoj i na prostoru bivše Jugoslavije, te se kao takav izučava i na umjetničkim fakultetima.

Prvi kaubojski strip u Evropi

-U jednom od svojih intervjua Maurović je priznao da je njegov Alter Ego u stvari Stari Mačak, a s druge strane u kasnijim godinama, kad je već  ostario, počeo je čak i da liči na njega, pa je i dobio nadimak ”Stari Mačak”. Tako da, nazvati manifestaciju “Mačkov dan”, umjesto “Maurovićev dan”, apsolюtno nije pogrešno, jer to je to. A s druge strane, veličanstveno je, zato što je “Stari Mačak”, objavljen 1935. godine, prvi domaći evropski strip, dakle prvi kaubojski, odnosno vestern strip na tlu Evrope, kazao je Vučković za BN.

Otvarajući izložbu, on je izrazio nadu da će ovom manifestacijom Muo, mjesto gdje je rođen jedan od najvećih likovnih umjetnika 20. vijeka sa ovih prostora, dobiti jednu turističku promociju, ali i kulturno uzdizanje.  Podršku mu pruža Jovan Ristić, direktor Turističke organizacije Kotor, koji smatra da ime Andrije Maurivića zaslužuje da postane brend Kotora i Mula.

-Imaćemo priliku sljedeće godine obilježiti njegov 125. rođendan. Drago mi je što se Stari Mačak, kao u njegovom stripu, vratio u svoje rodno mjesto, kazao je Ristić.

Iduće godine Festival posvećen “Mačku”

Da ova manifestacija ima dobru perspektivu, obećava saradnja sa Vinkom Mihajlovićem,  direktorom Budva Art festivala, Petrovac Art džez festivala, MontenegroSun ReggaeFesta i još dva festivala u Srbiji. On je ispred nevladine organizacije Urbani kult i Balkan art asocijacije, najavio “Festival Mačkovdan”.

– Ova izložba predstavlja samo mala vrata koja se otvaraju za ono što dolazi sledeće godine  – multimedijalni festival koji će biti posvećen baš “Starom Mačku”,  poručio je Mihajlović.

Poznat i priznat i među mladima

-Maurovićeve dvije knjige kratkih stripova objavljene su u Gornjem Milanovcu 1981. godine, pred samu njegovu smrt, tako da je Maurović vezan za sve krajeve bivše Jugoslavije. Većina Maurovićevih stripova prevedeno je na “digitani jezik”, objavljeni su na internetu, što je prihvatljivije za mlade generacije. U novijem periodu svi njegovi stripovi doživjeli su svoje reizdanje, uglavnom u Hrvatskoj, jer je Grad Zagreb vlasnik autorskih prava Maurovićevićih djela, pojašnjava Vučković.

Ilustrovao za “Jadransku stražu”

-Maurović jedan od prvih u bivšoj Jugoslaviji koji je radio popularizaciju pomorske tematike kroz ilustracije i strip. To je bilo u tadašnjoj Jadranskoj straži, koja je izlazila dvadesetih i tridesetih godina XX vijeka, potsjetio je Ilija Mlinarević, kustos Pomorsko-tehničke zbirke Pomorskog muzeja Crne Gore Kotor, gdje su prošle godine priredili izložbu ilustracija koje je radio Andrija Maurović za Jadransku stražu, posvećenu Lepantskoj bici.

U kući pod brojem 79

-Andrijina majka, je od Vickovića, koji su u Boku doselili iz Stare Crne Gore, a otac mu je Slovenac, koji je bio apotekar pri austrougarskoj vojsci. U kući br. 79 na Mulu su jedno vrijeme boravili kao podstanari. Pretpostavlja se da je on tu i rođen, jer su tada babice išle po kućama, objasnio nam je Vučković i pokazao ulaz u kuću.
/M.D.P./

[Objavljeno: BokaNews, Tivat, 30.03.2025]

 

Muo:
Održana manifestacija “Mačkov dan”

Izvor: Radio Kotor

Autorka: Tamara Vuković

Manifestacija "Mačkov dan", povodom obilježavanja rođendana likovnog umjetnika Andrije Maurovića održana je sinoć u prostorijama Mjesne zajednice Muo.

Ovom prilikom otvorena je izložba Fragmenti iz stripa "Grička vještica", najpoznatijeg djela Andrije Maurovića, u digitalnoj restauraciji grafičara Alije Balte.

Kako se čulo, naziv "Mačkov dan" izveden je od njegovog strip-junaka "Stari Mačak", koji je bio njegov nadimak i alter ego, prema njegovim riječima u jednom od svojih intervjua.

Prisutne je u ime MZ Muo pozdravila predsjednica Savjeta Seda Vukašinović, a zatim se obratio urednik i inicijator manifestacije Simon Vučković.
-Nadamo se da će ova manifestacija postati tradicionalna i da će ovo mjesto dobiti jednu turističku promociju, ali i kulturno uzdizanje, jer je ovdje rođen slavni umjetnik, jedan od najvećih likovnih umjetnika 20. vijeka sa ovih prostora.

On je umjetnik moderne likovnosti koja se u ono vrijeme nije smatrala velikom umjetnošću, kao što su stripovi, ilustracije, karikature pa čak i dizajn.

Osim što ga ljudi poznaju kao strip-crtača, on je i te kako poznat kao jedan od prvih dizajnera kada je moderni dizajn krenuo u Hrvatskoj i na prostoru bivše Jugoslavije.

Pamte ga ljudi u Zagrebu dvadesetih i tridesetih godina prošlog vijeka po naslovnim stranicama humorističkih časopisa, kao što su kod nas Karampana i Ćakulona-kazao je Vučković.

Direktor Turističke organizacije Kotor Jovan Ristić istakao je da je veliko bogatstvo jednog grada kada može da se pohvali da je rodno mjesto čovjeka koji je svojim radom obilježio čitavu jednu epohu u stripu kao jednom vidu likovne umjetnosti.
-Na današnji dan, kada je on rođen prije 124 godine, imaćemo priliku sljedeće godine obilježiti njegov 125. rođendan. Drago mi je što se 'Stari Mačak', kao u njegovom stripu, vratio u svoje rodno mjesto- kazao je Ristić.

Zatim se obratio i kustos Pomorsko-tehničke zbirke Pomorskog muzeja Crne Gore Kotor, Ilija Mlinarević.
-Sigurno se pitamo kakve veze Pomorski muzej ima sa stripom. Ima i te kako jer je upravo Maurović jedan od prvih u bivšoj Jugoslaviji koji je radio popularizaciju pomorske tematike kroz ilustracije i strip.

To je bilo u tadašnjoj Jadranskoj straži, koja je izlazila dvadesetih i tridesetih godina 20. vijeka.
Prošle godine smo, između ostalog, radili jednu izložbu posvećenu Lepantskoj bitci, koja se svake godine obilježava, a koja je važna za čitav Mediteran i zapadnu Europu, pa tako i za Boku Kotorsku i Kotor.

Tom prilikom priredili smo izložbu upravo ilustracija koje je radio Andrija Maurović za Jadransku stražu.

Izložba nije bila unutar muzeja, već ispred, jer mi nastojimo proširiti naše projekte izvan zidova palate Grgurina, te na taj način valorizirati kulturnu baštinu na drugačiji način.

Maurović je posebna tema koja spaja bivšu nam državu-naveo je Mlinarević.

U ime NVO „Urbani kult“, obratio se predsjednik Vinko Mihajlović.
-Dugi niz godina organizujem razne manifestacije i festivale. Na Simonov poziv pokrenuli smo ovaj projekt.
Ova izložba večeras je samo jedan mali korak i otvaranje vrata za nešto što će se dogoditi sljedeće godine. U pitanju je manifestacija, odnosno festival, koji će obuhvatiti mnoge zanimljive segmente.

Naša želja je da postane tradicija i brend Kotora i Mula-dodao je Mihajlović.

Podsjetimo, Andrija Maurović bio je veliki slikar i još veći umjetnik stripa.

Poznatiji kao ilustrator, crtač stripova i slikar reklama, Maurović je svojim prepoznatljivim slikarskim rukopisom privlačio pažnju čitalaštva naslovnim stranicama knjiga, časopisa, novinskih priča i posebno uzbudljivim stripovima.

Rođen je u malom ribarskom mjestu Muo kraj Kotora 29. marta 1901. godine, a umro je 2. septembra 1981. godine u Zagrebu.

[Objavljeno: Feral BAR, Bar, 20.03.2025]

  ...iz Srbije na izložbi “Ostrvo ljubavi” u Pekingu

Strip autori i autorke iz Srbije na izložbi “Ostrvo ljubavi” u Pekingu

U subotu 29. marta, u Kulturnom centru Srbije “Ivo Andrić” u Pekingu biće otvorena internacionalna izložba stripa i ilustracije „Ostrvo ljubavi“, u okviru koje će biti izloženi radovi 42 autora/ki i ilustratora/ki iz Srbije i čitavog sveta.

Ova izložba inspirisana je životom, i radom Nadežde Petrović, srpske slikarke i aktivistkinje, a naziv izložbe ujedno je i naziv jedne od poznatih Nadeždinih slika (ulje na platnu, 1907-8. godina).

Na otvaranju će biti prisutni strip autori/ke Jelena Đorđević-Maksimović i Ilija Jakovljević. Program je realizovan uz podršku Ministarstva kulture Republike Srbije.

Izložba “Ostrvo ljubavi” je prvi put predstavljena na Nova Festivalu – festivalu savremenog stripa u Pančevu 2023. godine, povodom 150. godišnjice rođenja Nadežde Petrović, slikarke i ilustratorke čija dela su prva moderna postignuća u srpskoj umetnosti na početku dvadesetog veka.

Nadežda je bila po mnogo čemu avangardna, a u vreme kada nije bilo društveno prihvatljivo raditi aktove, smelo ih je izvodila slikajući čak i požudne ljubavne zagrljaje.
Bilo da je radila impresionistički ili ekspresionistički, neizostavno je u svoja dela utkivala elemente simbolizma koji, primenjeni na slici Ostrvo ljubavi, pružaju raznovrsne ideje odazvanim autorima da ogovore na istoimenu temu kratkim stripom ili ilustracijom.

Selektorski festivalski odbor (Jana Adamović, Saša Rakezić alias Aleksandar Zograf, Monika Husar) načinio je izbor od 42 stilski i generacijski različita autora. Iako mnogobrojni prispeli radovi nose naslov Ostrvo ljubavi, prikazane su različite interpretacije i ideje.
Okupljeni na jednom mestu umetnički radovi strip-autora/ki potvrđuju opravdanost početne vizije organizatora i podsećaju nas zašto Nadeždu Petrović sagledavamo kao najznačajniju umetnicu – jer je gradila svoju umetnost na temeljima stvaralaštva svih slavnih prethodnika kojima se divila, u potpunosti odrazila svoje vreme, a anticipirala sve ono što će biti u umetnosti vek iza nje, zalažući se neustrašivo za svoja uverenja da umetnost treba da služi napretku čovečanstva.

U okviru strip- izložbe Ostrvo ljubavi prikazani su radovi sledećih autora/ki: Aleksandar Petrikanović, Ana Petrović, Anya Gladysheva i Gleb Pushev, Branko Farac, Džaizku, Jelena Đorđević, Léopold Prudon, Maja Bušić, Maja Veselinović, Nejra Turčinović, Remy Ramsés Hernández Lois, Tihomir Čelanović, Uroš Maksimović, Miguel Ángel Valdivia, Eva Hilhorst, Claudio Marinaccio, Harukichi, Yvan Guillo (Yvang, Samplerman), Bojana Stojanović, Darko Dacović, Korina Hunjak, Mirjana Mišlov i Thierry Guitard, Igor Kordej, Irina Bolšakova, Nađa Tiodorović, Tanja Vukobrat, Filip Karan, Marko Šerer, EL JAKK (Ilija Jakovljević), Alizée De Pin, Dobrosav Bob Živković, Andrijana Vasić, Alexandra Goldillo, Larisa Ackov, Dragana Radanović, Ivana Filipović, Nevena Marković, Frances Lewtas i Pleme20 ili TribeF.
Izložba će biti otvorena do 25. aprila 2025. godine.

[Objavljeno: Danas, Beograd, 28.03.2025]

  ...za strip

Na 23. Međunarodni festival humora i satire ZLATNA KACIGA Kruševac

Prva nagrada za strip
Sava Tegeltija SKC Beograd

DIPLOME za strip
Jovana Krčedinac SKC Beograd
Ivana Lukačić
Profesor i mentor Miloje Mitrović 

Žiri:
Marko Kaličanin presednik žirija
Branislav Miljković član
Jelena Ivanović član žirija

Za odabir prvonagrađenog stripa žiri je odabrao rad koji je pored likovnosti pogodio temu.

Nagrađeni učesnici učestvovali su na „MASTER CLASS” radionicama 31. 03.- 01. 04. 2025. Posle odabira najboljih radova sa radionica „MASTER CLASS” i radovima koji su prošli žiriranje na ovogodišnjem konkursu „SAN” Međunarodnog festivala humora i satire ZLATNA KACIGA Kruševac.

Ovo je veliko priznanje polaznicima škole stripa i ilustracije SKC Beograd i njihovom profesoru Miloju Mitroviću.

  ...Garoviks 2

OMILJENI PSIĆ GALIJE – GAROVIKS, U NOVOJ AVANTURI!

Ne odstupajući od pripovedačke i vizuelne tradicije koju su kreirali Gosini i Uderzo, nova generacija stripskih autora donosi nam nezaboravnu avanturu iz Asteriksovog sveta!

U centru pažnje je Obeliksov verni psić Garoviks i njegovi neustrašivi drugari!

„GAROVIKS” 2 na LETEĆEM STARTUpo ceni od 1.670 dinara.

Nabavi novi broj putem našeg sajta ili u klubovima čitalaca Čarobne knjige - i pridruži se Garoviksu u novoj pustolovini!

Prelistaj OVDE • PORUČITE ODMAH

  ...Milaco i Berardi

   Izdavačka kuća Golconda objavila je krajem prošle godine u ediciji Majstori stripa pravu poslasticu za sve ljubitelje italijanskog tandema Iva Milaca i Đankarla Berardija. Istovremeno su objavljena tri albuma formata 215x300 mm pod nazivom Integral 1–3 u prevodu Nade Maslovarević, Bojana Markovića, Miloša Cvetkovića i Kristine Stamenković. Svaki ima više od 200 strana.

   Milaco (1947) i Berardi (1949) pravi su unikati u svom poslu. Zajedno rade više od pedeset godina. Prve radove objavili su početkom sedamdesetih godina. Najveći uspeh ostvarili su sa netipičnim vestern serijalom Ken Parker, čija je prva epizoda u Italiji objavljena 1977. godine. Novosadski Lunov Magnus Strip počeo je u bivšoj Jugoslaviji da ga objavljuje samo godinu dana kasnije. Većina domaćih čitalaca pamti ove autore upravo po tom stripu. U ovim integralima uglavnom je predstavljen rad Milaca i Berardija koji je započet u periodu pre nego što je objavljena prva epizoda Ken Parkera, ali se kasnije nastavio paralelno sa Kenom.

   Svaki album fokusira se na jednog ključnog strip-junaka, ali sadrži još nekoliko kraćih, nepovezanih i žanrovski raznolikih priča. Prva knjiga posvećena je serijalu Bar kod Toma. Sedam epizoda nastalo je u vremenskom rasponu od 1977. do 1989. godine. Ovo je noir priča smeštena u Ameriku četrdesetih godina. Vlasnik bara Tom Stil nekada je bio veliki dasa, a sada živi mirnim i povučenim životom. Kloni se nevolja, ali nevolje pronalaze njega. Epizode su kratke (10–15 strana), pa serijal više liči na dobro izveden omaž starijim noir stripovima i filmovima.

   Drugi integral donosi dužu glavnu priču o Tikiju, dečaku ratniku i Indijancima iz Amazonije. U trećem integralu predstavljeno je deset epizoda iz serijala Dobro došli u Springvil, u kome se kao crtač pojavljuje i Renco Kalegari (1933), čiji je stil crtanja dosta sličan Đorđu Trevisanu, koji je takođe radio na Ken Parkeru. Kalegari je našim čitaocima poznat po serijalu Priče sa Divljeg Zapada (započet 1967), koji je tokom sedamdesetih godina objavljivan u Zlatnoj seriji u bivšoj Jugoslaviji.

   Treći integral možda je i najzanimljiviji, jer nastavlja sa drugačijim, netipičnim pogledom na vestern strip, sličan onome koji su Milaco i Berardi negovali u Ken Parkeru. Ne nalazimo klasične kaubojske priče kakve znamo iz stripova o Teksu Vileru, Malom rendžeru ili Poručniku Bluberiju, već priče o svakodnevici, antiherojima i „malim ljudima“ Divljeg zapada. Serijal je nastao u periodu 1977–1979, baš kada je Milaco crtao prvih dvadesetak epizoda Ken Parkera. 

   Odudaranje od stereotipa na različite načine je glavna odlika priča Milaca i Berardija. U oba stripa - Bar kod Toma i Dobro došli u Springvil - glavni protagonisti su stariji ljudi. Starost, napuštanje i smisao života u trećem dobu teme su koje su se redovno pojavljivale u Ken Parkeru (na primer, epizode „Vrisak o zoru“ ili „Revolveraš“). Pored ovog scenarističkog okvira, ovi integrali još jednom pokazuju Milacov crtački talent da bez reči, kroz položaj tela ili izraz lica, uverljivo ispriča priču u različitim strip-žanrovima.

https://golconda.rs/shop/majstori-stripa/majstori-stripa-1-berardi-i-milaco-integral-1/
https://golconda.rs/shop/majstori-stripa/majstori-stripa-2-berardi-i-milaco-integral-2/
https://golconda.rs/shop/majstori-stripa/majstori-stripa-3-berardi-i-milaco-integral-3/

  ...“Maks i Maksić” povodom 100 godina stripa

   U petak., četvrtog travnja 2025. napuniti će se točno 100 godina od prvog objavljivanja stripa “Maks i Maksić”, stripa s kojim zapravo u punom smislu riječi započinje povijest hrvatskog I jugoslavenskog stripa. Autor “Maksa i Maksića” je bio Sergej Mironović (1898. – 1937.), ruski emigrant, vinkovački zet i tadašnji student druge godine slikarstva na zagrebačkoj Akademiji.

   Tim povodom Pučko otvoreno učilište Sveti Ivan Zelina, u suizdavaštvu s zagrebačkim “Vedis”-om, upravo toga dana simbolički izdaje knjigu “Maks i Maksić, produkcija 1925.” u kojoj su na jednom mjestu sakupljeni svi Maks i Maksić stripovi (njih 39) koji su te prve kalendarske godine objavljeni u zagrebačkom humorističkom tjedniku “Koprive” kojeg je uređivao karikaturist (I poduzetnik, vlasnik lista) Slavko Vereš.

   Tu je i uvodna studija Veljka Krulčića, s čitavim nizom novih i dosad nepoznatih detalja oko samog stripa i njegova autora. Podsjećam, kontinuirano izlaženje stripa se proteglo na punih devet godina (zaključno s 2. ožujkom 1934.), a objavljena su između 1926. i 1936. i četiri albuma “Maksa i Maksića”. Recenzenti knjige (tiskane u tvrdom povezu i u boji), su Marijan Grakalić i dr Irina Anastasijević, s beogradskog univerziteta.

   Knjiga će biti promovirana u zelinskoj likovnoj galeriji “Kraluš” u subotu, 5. travnja s početkom u 12 h, kada će istovremeno biti otvorena izložba “Stoljeće hrvatskog stripa (1925. – 2025.): Mironović, Maks i Maksić… i produkcija 1925.” čiji je autor Veljko Krulčić, a njeno likovno oblikovanje potpisuje dizajner Zlatko Grgić (ujedno je i autor plakata).  Izložba će se moći razgledati do 8. svibnja.

   Zelina je, inače, mjesto udaljeno od Zagreba 20-ak minuta vožnje.

   Predstavljajući cijeli project, gdja Vesna Bičak-Dananić, ravnateljica zelinske kulturne ustanove, je istakla: “… Ova izložba obilježava stotinu godina od prvog pojavljivanja stripa "Maks i Maksić" Sergeja Mironovića, pionira hrvatskog stripa. Sam strip od prvog objavljivanja do danas postao nezaobilazan dio kulturne baštine, ali i  simbol vremena i preteča modernog stripa. Sergej Mironović, talentirani karikaturist i ilustrator, ostavio je dubok trag u povijesti domaće devete umjetnosti…”

   “… Izložba pruža uvid u povijest stripa, prikazujući izvorne table, ilustracije i kontekst u kojem su nastajale. Posjetitelji će moći istražiti razvoj stripa kroz Mironovićeve radove i utjecaj koji je imao na generacije kasnijih autora. Postav izložbe osmislio je Zlatko Grgić, dok je kustos Veljko Krulčić, stručnjak za povijest hrvatskog stripa. Galerija Kraluš postaje mjesto susreta ljubitelja stripa i kulturne baštine, nudeći jedinstvenu priliku za upoznavanje s korijenima hrvatske ilustrirane priče.

   I zaključila: “Izložba je namijenjena široj publici – ljubiteljima stripa, povjesničarima umjetnosti, ali i svima zainteresiranima za bogatu kulturnu prošlost. Ovo je prilika za bolje razumijevanje domaće stripovske tradicije i njenog mjesta u europskom kontekstu. Pozivamo sve zainteresirane da posjete izložbu i upoznaju se s naslijeđem "Maksa i Maksića"…”

  ...Zaključek natečaja Živel strip! Živela animacija! 2025 in druge novice iz sveta stripa

Zaključek natečaja Živel strip! Živela animacija! 2025

zaključna razstava del z natečaja, projekcije animiranih filmov in podelitev nagrad
Knjižnica Otona Župančiča, Kersnikova ulica 2, Ljubljana
ODPRTJE: petek, 11. april 2025, ob 17.00 (do 31. 5.)

www.zivelstrip.net

Živel strip! Živela animacija! je mednarodni projekt na področju stripa in animiranega filma, ki smo ga zasnovali skupaj z združenjem Vivacomix iz italijanskega Pordenona, pri organizaciji pa se nam je pridružil še mednarodni festival animiranega filma Animateka in drugi partnerji. Namen projekta, ki letos  beleži že svojo 20. ponovitev, je spodbujanje stripovske ustvarjalnosti in animacije, branja ter splošnega vizualnega izobraževanja, predvsem pa popularizacija stripa in animiranega filma med mlajšo publiko; obsega natečaj za mlade ustvarjalce, več razstavnih dogodkov in delavnic.

Na natečaj je letos prispelo 505 stripovskih del, ki jih je ustvarilo 352 učencev in 144 dijakov iz Slovenije, sodelovalo pa je 47 osnovnih in 9 srednjih šol ter 26 posameznikov. Stripe so ustvarjali tudi v okviru programov dveh društev. Preko 180 osnovnošolcev in srednješolcev je ustvarilo 49 kratkih animiranih filmov.

Rezultate natečaja oz. stripovska dela učencev in dijakov, prispela na natečaj, si bomo lahko ogledali na razstavi v Knjižnici Otona Župančiča v Ljubljani. Ob odprtju bo na ogled izbor animiranih filmov, prispelih na natečaj, in rezultati delavnic, nastalih v produkciji društva Slon.

Več  →
NAGRAJENCI NATEČAJA 2025 →

Stripburger na knjižnem sejmu v Bologni
31. marec–3. april 2025, Bologna, Italija

Jutri svoja vrata odpira mednarodni knjižni sejem v Bologni, največji sejem otroške in mladinske literature na svetu, na katerem tudi letos sodeluje Stripburger.

Urednica revije, Tanja Skale, je bila na povabilo organizatorjev sejma letos članica mednarodne strokovne žirije za nagrade BolognaRagazzi Award 2025 v kategoriji stripi, sodelovala bo tudi na dveh sejemskih debatah. Sejma v Bologni se bo udeležil še ilustrator in stripar Jure Engelsberger. 

Več  →

RAZSTAVA & PODRISOVANJE!

Superjunaki in drugi v Mariboru

razstava stripov Jakoba Klemenčiča in podpisovanje
Kulturni inkubator, Koroška cesta 18, Maribor
sobota, 5. april 2025, 10.00–11.00
Superjunaki in drugi je sveža zbirka kratkih zgodb, ki so sprva nastale v literarni obliki, nato pa zaživele še v stripu. Ustvarila sta jih dva mojstrska pripovedovalca, pisatelj Tomo Podstenšek ter stripar Jakob Klemenčič, ki je nekaj njegovih kratkih zgodb prevedel v stripovski jezik.
V razstavišču Kulturnega inkubatorja v Mariboru bodo razstavljene štiri izbrane zgodbe iz albuma kot tudi posamezni izbrani kadri ter povečani prizori po izboru avtorja Jakoba Klemenčiča. Otvoritev razstave bo potekala v soboto, 5. aprila 2025, ko bo med 10. in 11. uro organizirano tudi podpisovanje stripa. 

Več  →

BEREMO!

Srečko Kosovel & Andrej Štular: Ostri ritmi

Izšel je ponatis Ostrih ritmov - zbirke Kosovelih impresij, ekspresionističnih pesmi, konsov in miselnih utrinkov v udarni vizualni interpretaciji striparja in likovnega multipraktika Andreja Štularja!
Ostri ritmi raziskujejo meje med besedo in podobo ter različne možnosti vizualne naracije, s čimer se prostor za interpretacijo poezije le še dodatno razširi.

Več →
Hočem svoj izvod!

---

Produkcija: Stripburger/ Forum Ljubljana
Program Foruma Ljubljana sofinancirata MOL-Oddelek za kulturo in Ministrstvo za kulturo. Založniški program in mednarodna gostovanja revije Stripburger podpira Javna agencija za knjigo RS (JAK).

  ...animiran!

   Fanzin STRAVA nastao je kao elektronski zbornik radova polaznika Radionice stripa i animacije Valjevo. Objavljivan je paralelno digitalno i u štampi, a od 2021. nastavlja da izlazi mesečno isključivo digitalno kroz bilten Z!N. Fanzin sadrži autorske stripove, različite izveštaje o angažmanima radionice, kao i vesti na temu stripa, animacije, video-igara i pop-kulture sa domaćih prostora.

   U prethodnom broju započet je “Uliks, animiran” - novi serijal Darka Macana, koji se nastavlja i krasi ovomesečnu naslovnicu! Za njim slede završetak prve epizode “Ferenca”, Olge Mihailović, nova epizoda “I Wanna be a Dog”, Bojana Zavišina, kao i nastavci “Fantoma Zeke”, Aleksandra Jeremića, i “Spiral Highway” i “Witches’ Quarter.”

  ...Supermen: Čovek i natčovek i Moja lutka za oblačenje 8

PRE HEROJA POSTOJAO JE SAMO ČOVEK.

Klark Kent stiže u Metropolis, sanjajući da postane reporter Dejli planeta poput svog idola. Istovremeno, pita se kako da iskoristi svoje moći za dobrobit grada koji voli.

Kada misteriozni terorista napadne Metropolis, Klark će morati da odluči – da li će ostati čovek ili postati nešto više od toga?

„SUPERMEN: ČOVEK I NATČOVEKˮ na LETEĆEM STARTU po ceni od 1.670 dinara.

Stripski veteran Marv Vulfman i slavni italijanski umetnik Klaudio Kastelini udružili su snage te veličanstveno reinterpretirali nastanak Supermena. Uz skice, autorske komentare i druge dodatke, zavirite iza kulisa stvaranja ovog kultnog stripa!

Poručite svoj primerak na preko našeg sajta ili kupite u klubovima čitalaca Čarobne knjige!

Ovaj strip možete prelistati OVDE • PORUČITE ODMAH

OVO JE VAKANINA PRVA SARADNJA SA KOLEGAMA IZ ŠKOLE. DA LI ĆE USPETI DA PREVAZIĐE NAPETOST?

Tokom priprema za školski festival Marin prvi put isprobava odeću za muškarce. Iako joj je teško da se ponaša muževno, uz pomoć prijatelja iz razreda obaviće sve pripreme.

„MOJA LUTKA ZA OBLAČENJEˮ 8 na LETEĆEM STARTU po ceni od 400 dinara.

Novi broj možete poručiti putem našeg sajta kupiti u klubovima čitalaca Čarobne knjige.

Prelistajte OVDE • PORUČITE ODMAH